Mgławica Kocie Oko
 Mgławica planetarna Kocie Oko (HST) | |
| Odkrywca | |
|---|---|
| Data odkrycia |
15 lutego 1786 |
| Dane obserwacyjne (J2000) | |
| Gwiazdozbiór | |
| Typ | |
| Rektascensja |
17h 58m 33,4s |
| Deklinacja |
+66° 37′ 59″ |
| Odległość |
3500 ly |
| Jasność pozorna mgławicy |
8,9m |
| Rozmiary kątowe |
jądro: 24,7", halo: 5' |
| Charakterystyka fizyczna | |
| Wymiary |
jądro: 0,4 ly, |
| Szacowany wiek |
10 000 lat |
| Alternatywne oznaczenia | |
| NGC 6543, PK 96+29.1, 7ZW 759, CS=11.4 | |
Mgławica Kocie Oko (znana również jako NGC 6543) – mgławica planetarna znajdująca się w gwiazdozbiorze Smoka. Została odkryta 15 lutego 1786 roku przez Williama Herschela[1]. Znajduje się w odległości około 3500[2] lat świetlnych od Ziemi.
NGC 6543 jest mgławicą o nierównomiernej jasności powierzchniowej. Jej obserwowana średnica – wraz z halo – wynosi ok. 5', a rzeczywista średnica to około 5 lat świetlnych. Jej całkowita jasność obserwowana to około 8,9m. Gwiazda centralna o jasności 11,1m, z temperaturą powierzchniową 35 000 K, należy do bardzo młodych, gorących gwiazd typu widmowego O. Mgławica rozszerza się z prędkością ok. 16,4 km/s.
Usytuowana prawie idealnie w biegunie ekliptyki. Oznacza to, że jej współrzędne prawie nie podlegają zmianom wynikającym z precesji[2].
Halo
[edytuj | edytuj kod]Z obserwacji wynika, że gwiazda centralna pozbywała się swojej masy, wyrzucając ją podczas pojawiających się co 1500 lat eksplozji. W czasie każdego wybuchu wyrzucana była masa przekraczająca łączną masę wszystkich planet Układu Słonecznego.
Mgławica Kocie Oko jest otoczona słabym halo. Jest to materia pochodząca z materiału odrzuconego przez gwiazdę we wcześniejszych okresach aktywności gwiazdy. Wiek samej mgławicy jest szacowany na około 10 000 lat, a wiek zewnętrznej, włóknistej powłoki (halo) ocenia się na 50 000 do 90 000 lat[3].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
zdjęcie łączące obraz w świetle widzialnym i promieniowaniu rentgenowskim -
halo otaczające mgławicę
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Courtney Seligman: NGC 6543. Celestial Atlas. [dostęp 2015-08-05]. (ang.).
- ↑ a b Przemysław Rudź: Atlas gwiazd. Przewodnik po konstelacjach. Warszawa: Wydawnictwo SBM Sp. z o.o., 2015, s. 34–35. ISBN 978-83-7845-873-9.
- ↑ Halo wokół Kociego Oka w serwisie APOD: Astronomiczne zdjęcie dnia (9 maja 2010).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Album zdjęć Mgławicy Kosmicznego Teleskopu Chandra (ang.)
- Mgławica Kocie Oko w serwisie APOD: Astronomiczne zdjęcie dnia (31 października 1999)
- Hubble Probes the Complex History of a Dying Star – artykuł na temat Mgławicy Kocie Oko
- Opis procesu składania obrazu Mgławicy ze zdjęć wykonanych teleskopem Hubble’a (ang.)
- Mgławica Kocie Oko w serwisie SEDS.org (Revised NGC and IC Catalog) (ang.)
- Mgławica Kocie Oko w bazie SIMBAD (ang.)