Meliphaga
| Meliphaga | |||
| Lewin, 1808[1] | |||
 Miodojad ciemny (M. lewinii) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Meliphaga | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Meliphaga chrysotis Lewin, 1808 (= Ptilotis lewinii Swainson, 1837) | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Meliphaga – rodzaj ptaków z rodziny miodojadów (Meliphagidae).
Rozmieszczenie geograficzne
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Australii, na Nowej Gwinei i sąsiednich wyspach[11].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała 14–26 cm; masa ciała samców 14–77 g, samic 12,5–62 g[12].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj zdefiniował w 1808 roku brytyjski entomolog i ornitolog John William Lewin w publikacji własnego autorstwa poświęconej ptakom Nowej Holandii[d] i ich historii naturalnej[1]. Gatunkiem typowym jest (oryginalne oznaczenie) miodojad ciemny (M. lewinii).
Etymologia
[edytuj | edytuj kod]- Meliphaga (Melliphaga, Chelliphaga): gr. μελι meli, μελιτος melitos ‘miód’; -φαγος -phago ‘jedzący’, od φαγειν phagein ‘jeść’[13].
- Ptilotis (Ptilotes): gr. πτιλον ptilon ‘pióro’; -ωτις -ōtis ‘uchaty’, od ους ous, ωτος ōtos ‘ucho’[14]. Gatunek typowy (późniejsze oznaczenie)[15]: Ptilotis lewinii Swainson, 1837.
- Oreornis: gr. ορος oros, ορεος oreos ‘góra’ (tj. góry Oranje, Nowa Gwinea); ορνις ornis, ορνιθος ornithos ‘ptak’[16]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Oreornis chrysogenys van Oort, 1910.
- Microptilotis: gr. μικρος mikros ‘mały’; rodzaj Ptilotis Swainson, 1837[17]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Ptilotis gracilis Gould, 1866.
- Ptilotina: zdrobnienie nazwy rodzaju Ptilotis Swainson, 1837[18]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Ptilotis analoga mixta[e] Mathews, 1912.
- Dorothina: Dorothy Ebsworth White (1888–1959), córka australijskiego oologa Henry’ego Luke’a White’a[19].
- Territornis: łac. territorium, territorii ‘terytorium, obszar’, od terra ‘ląd’ (tj. Terytorium Północne, Australia); gr. ορνις ornis, ορνιθος ornithos ‘ptak’[20]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Ptilotis albilineata H.L. White, 1917.
Podział systematyczny
[edytuj | edytuj kod]Do rodzaju należą następujące gatunki[21]:
- Meliphaga aruensis (Sharpe, 1884) – miodojad żółtouchy
- Meliphaga lewinii (Swainson, 1837) – miodojad ciemny
- Meliphaga notata (Gould, 1867) – miodojad żółtoplamy
- Meliphaga reticulata Temminck, 1820 – miodojad smugowany
- Meliphaga albilineata (H.L. White, 1917) – miodojad białouzdy
- Meliphaga fordiana Schodde, 1989 – miodojad szary
- Meliphaga chrysogenys (van Oort, 1910) – miodojad złotolicy
- Meliphaga albonotata (Salvadori, 1876) – miodojad białouchy
- Meliphaga gracilis (Gould, 1866) – miodojad cienkodzioby
- Meliphaga imitatrix (Mathews, 1912) – miodojad nadobny
- Meliphaga cinereifrons Rand, 1936 – miodojad ubogi
- Meliphaga montana (Salvadori, 1880) – miodojad leśny
- Meliphaga mimikae (Ogilvie-Grant, 1911) – miodojad marmurkowy
- Meliphaga flavirictus (Salvadori, 1880) – miodojad żółtouzdy
- Meliphaga orientalis (A.B. Meyer, 1894) – miodojad górski
- Meliphaga analoga (Reichenbach, 1852) – miodojad długodzioby
- Meliphaga vicina (Rothschild & E. Hartert, 1912) – miodojad wyspowy
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Niepoprawna późniejsza pisownia Meliphaga Lewin, 1808.
- ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Ptilotis Swainson, 1837.
- ↑ Nowa nazwa dla Meliphaga Lewin, 1808 ponieważ Mathews uważał że nazwa ta jest młodszym homonimem Melophagus Latreille, 1802 (Diptera).
- ↑ Dawna nazwa Australii.
- ↑ Podgatunek M. notata.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b J.W. Lewin: Birds of New Holland, with their natural history. London: Printed for the author and published by J. White and S. Bagster, the letter-press by T. Bensley, 1808, s. 7–10. (ang.).
- ↑ W. Swainson: Zoological illustrations, or, Original figures and descriptions of new, rare, or interesting animals: selected chiefly from the classes of ornithology, entomology, and conchology, and arranged on the principles of Cuvier and other modern zoologists. Cz. 1. London: Printed by R. and A. Taylor for Baldwin, Cradock, and Joy; and W. Wood, 1820–1821, s. tekst i ryc. 43. (ang.).
- ↑ W. Swainson: On the natural history and classification of birds. Cz. 2. London: John Taylor, 1837, s. 326, seria: Cabinet cyclopaedia. Natural history. (ang.).
- ↑ T. Thon: Paradisei, (Aves). W: J.S. Ersch & J.G. Gruber (redaktorzy): Allgemeine Encyclopädie der Wissenschaften und Künste: in alphabetischer Folge von genannten Schriftstellern. Leipzig: F. A. Brockhaus, 1838, s. 319. (niem.).
- ↑ P.J. Selby: A catalogue of the generic and sub-generic types of the class Aves, birds, arranged according to the natural system; with separate lists distinguishing the various quarters of the globe in which they are to be procured. Newcastle: T. and J. Hodgson, 1840, s. 32. (ang.).
- ↑ E.D. van Oort. Description of eight new birds collected by Mr. H.A. Lorentz in South-western New Guinea. „Notes from the Leyden Museum”. 32, s. 214, 1910. (ang.).
- ↑ G.M. Mathews. New Generic Names for Australian Birds. „Austral Avian Record”. 1 (5), s. 116, 1912. (ang.).
- ↑ G.M. Mathews. New genera and species. „Austral Avian Record”. 2 (2 & 3), s. 60, 1913. (ang.).
- ↑ G.M. Mathews. New genera. „Austral Avian Record”. 2 (5), s. 111, 1914. (ang.).
- ↑ G.M. Mathews: The birds of Australia. Cz. 11. London: H.F. & G. Witherby, 1924, s. 543. (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.), Honeyeaters [online], IOC World Bird List (v13.1) [dostęp 2023-05-29] (ang.).
- ↑ D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette, Honeyeaters (Meliphagidae), version 1.0, [w:] S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2021, DOI: 10.2173/bow.meliph3.01 [dostęp 2024-11-16] (ang.).
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Meliphaga [dostęp 2019-06-05].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Ptilotis [dostęp 2019-06-05].
- ↑ T. Salvadori: Ornitologia della Papuasia e delle Molucche. Cz. 2. Torino: Stamperia reale G.B. Paravia e co. di I. Vigliardi, 1881, s. 326. (wł.).
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Oreornis [dostęp 2019-06-05].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Microptilotis [dostęp 2019-06-05].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Ptilotina [dostęp 2019-06-05].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Dorothina [dostęp 2019-06-05].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Territornis [dostęp 2019-06-05].
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko, Rodzina: Meliphagidae Vigors, 1825 – miodojady – Honeyeaters (wersja: 2024-10-09), [w:] Kompletna lista ptaków świata [online], Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego [dostęp 2024-11-16].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).