Lejb Kwitko
| Data i miejsce urodzenia |
1893 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
12 sierpnia 1952 |
| Dziedzina sztuki |
poezja |
Lejb Kwitko (jid. לייב קוויטקאָ; ros. Лев Моисеевич Квитко, Lew Moisiejewicz Kwitko; ur. 1893 (?) w Oleskowie, zm. 12 sierpnia 1952 w Moskwie) – żydowski poeta piszący w języku jidysz[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]We wczesnym dzieciństwie został sierotą, był zmuszony do pracy od dziesiątego roku życia parając się pracą szewca i bagażowego. Debiutował jako poeta w 1917 roku[1]. Angażował się w działania Ligi Kultury Żydowskiej (Liga Kultury Proletariackiej)[2].
Od 1921 roku mieszkał w Berlinie[1]. Do Kijowa wrócił w 1925[1] jako zdeklarowany komunista. Później mieszkał w Charkowie, a od 1936 roku w Moskwie[1]. W 1937 jeden ze swoich tomików dedykował Józefowi Stalinowi. W swoich utworach często używał satyry.
Aresztowany w 1949 podczas akcji wymierzonej w żydowskich intelektualistów i działaczy Żydowskiego Komitetu Antyfaszystowskiego[3][1].
W 1952 (wraz z poetami Icykiem Feferem, Dowidem Hofsztejnem, Perecem Markiszem, pisarzem Dawidem Bergelsonem oraz aktorem Wieniaminem Zuskinem) został oskarżony o działalność wywiadowczą na rzecz krajów zachodnich, propagandę antysowiecką i żydowski nacjonalizm. Został skazany na śmierć, a wyrok wykonano na Łubiance 12 sierpnia 1952[4]. W roku 1954 został zrehabilitowany[1].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Lejb Kwitko opublikował m.in.[1]:
- 1919: jid. טריט Trit (Kroki)
- 1921: jid. גרין גראָז Grin groz (Świeża ruń)
- 1923: 1919
- 1935: jid. לידער און פּאָעמעס Lider un poemes (Wiersze i poematy)
- 1937: jid. געזאַמלטע לידער Gezamlte lider (Wiersze zebrane)
- 1941: jid. יונגע יאָרן Junge jorn (Młode lata)
Pisał także liczne wiersze dla dzieci[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i Antologia poezji żydowskiej. Wybór oraz noty i przypisy Salomon Łastik, redakcja i słowo wstępne Arnold Słucki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1983, s. 181. ISBN 83-06-00865-0.
- ↑ Rafał Żebrowski: Kultur-Liga. W: Polski słownik judaistyczny. Dzieje – kultura – religia – ludzie. Oprac. Zofia Borzymińska i Rafał Żebrowski. T. 1: A–K. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2003, s. 845–846, seria: Słowniki. ISBN 83-7255-126-X. [dostęp 2019-06-07].
- ↑ Sana Krasikov, Patrioci, 2018, ISBN 83-280-5425-6, ISBN 978-83-280-5425-7.
- ↑ Międzynarodowy Dzień Poezji. Rzeź. Diabelski plan Stalina [online], ייִדישער טעאַטער [dostęp 2019-06-07] (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Wiersze Lejba Kwitki (ros.)
- Elye (Elias) Shulman: Leyb Kvitko. W: Yiddish Leksikon. Tłum. Joshua Fogel. 2019-03-15. [dostęp 2019-06-07]. (ang.).