Kyōto Gyoen

Kyōto Gyoen
Państwo	Japonia
Miejscowość	Kioto
Dzielnica	Kamigyō-ku
Adres	National Gardens Association Kyoto Gyoen, 3 Kyoto-Gyoen, Kamigyo-ku, Kyoto City, Kyoto, 602-0881
Powierzchnia	91 ha
	Położenie na mapie Japonii Kyōto Gyoen
	35°01′24″N 135°45′50″E/35,023333 135,763889
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Kyōto Gyoen (jap. 京都御苑; ang. Kyoto Imperial Park, Kyoto Gyoen National Garden, Kyoto Imperial Palace Park) – „Cesarski Park w Kioto”, park w centrum miasta, który obejmuje Pałac Cesarski w Kioto (Kyōto Gosho), Pałac Cesarski Sento (Sentō Gosho) i kilka innych obiektów związanych z historią miasta jako stolicy i siedziby cesarza.

Opis

Ogród publiczny w Kioto o rozmiarach 1,3 km (z północy na południe) i 0,7 km (ze wschodu na zachód). W okresie Edo (1603–1868) na obszarze tym znajdowało się ok. 140 rezydencji członków rodziny cesarskiej i arystokracji dworskiej. Po przeniesieniu stolicy do Edo/Tokio w wyniku restauracj Meiji (1868) i przeprowadzce elity budynki byłych rezydencji usunięto i utworzono ogród cesarski Kyōto Gyoen w celu zachowania otoczenia Pałacu Cesarskiego.

Obiekty na terenie parku

Po II wojnie światowej ogród został zamieniony na park publiczny. Dziś w tym ogrodzie znajdują się słynne historyczne miejsca:

Kyōto Gosho (Kyoto Imperial Palace);
Kyōto Geihinkan → rezydencja rządowa służąca przyjmowaniu oficjalnych gości zagranicznych;
Kyōto Sentō Gosho (Sentō Gosho), Kyoto Sento Imperial Palace → zbudowany w 1630 roku dla emerytowanego cesarza Go-Mizunoo (1596–1680) i stał się pałacem dla kolejnych emerytowanych cesarzy. Pierwotna zabudowa pałacowa spłonęła w 1854 roku i nie została odbudowana. Zamiast tego na terenie Sentō Gosho został zbudowany w 1867 roku pałac Ōmiya (Kyōto Ōmiya Gosho) dla cesarzowej wdowy Eishō (1835–1897), po cesarzu Kōmei (1831–1867), który obecnie służy jako rezydencja do zakwaterowania członków rodziny cesarskiej podczas ich wizyt w Kioto i nie jest udostępniany do zwiedzania;
Rezydencja Kan’in-no-Miya → pozostałości rezydencji rodziny cesarskiej Kan’in-no-miya. Budynek służy jako centrum dla zwiedzających i wystawa artefaktów związanych z Kyōto Gyoen. Rezydencja została założona w 1710 roku przez księcia Naohito Kan’in-no-Miya (1704–1753), jednego z synów cesarza Higashiyama (1675–1710). Jest to jedyna z czterech rodzin cesarskich (Kan’in-no-Miya, Fushimi-no-Miya, Katsura-no-Miya, Arisugawa-no-Miya), która dziedziczy cesarski rodowód do dziś. Związek między dzisiejszymi pozostałościami rezydencji a oryginałem nie jest znany, ponieważ pierwotna rezydencja została spalona w 1788 roku przez wielki pożar. Część rezydencji była używana jako dom do czasu przeprowadzki rodziny do Tokio w 1877 roku. Po ich wyprowadzce służył m.in. jako siedziba sądu i oddziału Ministerstwa Dworu Cesarskiego. Po gruntownej renowacji rozpoczętej w 2013 roku i zrekonstruowaniu ogrodu stał się tym, czym jest obecnie;
Shusui-tei → pawilon herbaciany, jedyna zachowana budowla z dawnej rezydencji rodziny Kujō, jednego z „pięciu domów regentów”^[a]. Zbudowany około 200 lat temu pod koniec okresu Edo. Był wykorzystywany do ceremonii parzenia herbaty i przyjęć poetyckich^[1];
Seika-tei → pawilon herbaciany kryty gontem. Nazwa pochodzi od wiersza napisanego przez wybitnego chińskiego poetę, Li Bo (701–762)^[2];
Yushin-tei → pawilon herbaciany przywieziony z dawnej rezydencji arystokratycznej rodziny Konoe^[b] w 1884 roku na miejsce poprzedniego pawilonu, który spłonął^[1]^[2].

Festiwale na terenie parku

Festiwal Aoi

Aoi Matsuri (Kamo Matsuri) jest jednym z trzech najsłynniejszych festiwali w Kioto (obok festiwali: Gion i Jidai). Odbywa się co roku 15 maja. Główną atrakcją jest wielka parada, w której setki osób przebranych w stroje okresu Heian (794–1185) podąża od Pałacu Cesarskiego, poprzez Kyōto Gyoen i północną część miasta do chramów shintō Shimogamo i Kamigamo^[3].

Festiwal ten powstał w VII wieku, ale dokładne pochodzenie jest niepewne. Najprawdopodobniej miały miejsce katastrofy naturalne, które uważano za spowodowane przez bóstwa z ww. chramów Kamo. Po tym, jak cesarz złożył im ofiary, katastrofy ustąpiły i narodziła się tradycja^[3].

Festiwal Jidai

Jidai Matsuri (Festiwal Wieków) odbywa się co roku 22 października, w rocznicę założenia Kioto. Składa się m.in. z dużej parady, która odbywa się na trasie z Pałacu Cesarskiego (Kyōto Gosho) poprzez Kyōto Gyoen do chramu Heian usytuowanego we wschodniej części miasta. Uczestnicy parady ubrani są w stroje z niemal każdego okresu japońskiej historii. Festiwal i chram zostały założone w 1895 roku, aby uczcić historię i kulturę Kioto^[4].

Galeria

Pawilon herbaciany Shusui-tei
Chram Munakata-jinja
Ogród japoński w Kyoto State Guest House
Pałac Cesarski widziany poprzez bramę południową
Sentō Gosho
Pozostałości rezydencji Kan’in-no-miya

Wyjaśnienie nazw

Nazewnictwo licznych cesarskich obiektów, pałaców, pawilonów, ogrodów i rezydencji jest trudno zrozumiałe. Wiele nieporozumień i niejasności wynika również ze specyfiki i historii języka japońskiego oraz z niewłaściwego lub uproszczonego tłumaczenia (także oficjalnego) tych nazw na język angielski, a także w wyniku braku właściwych odpowiedników z językach zachodnich. Stąd poniżej wybrane słownictwo dotyczące pałaców cesarskich w Tokio i Kioto:

gosho 御所 → pałac cesarski (zwłaszcza pałac cesarski w Kioto → Kyōto Gosho 京都御所); także rezydencja sioguna, ministra itp.^[5]^[6];
gyoen 御苑 → park cesarski^[5];
kōkyo, kōgyo 皇居 → „pałac, rezydencja cesarska”, „pałac cesarski”, synonim kyūjō 宮城 → „pałac-zamek”, używanego w latach 1888–1946. Jest to nazwa cesarskiego kompleksu pałacowego w Tokio o powierzchni 341 ha, o charakterze parkowym, położonego w centralnej dzielnicy tokijskiej Chiyoda. W nomenklaturze Agencji Dworu Cesarskiego nosi on po japońsku nazwę Kōkyo, a po angielsku „The Imperial Palace”^[7]. Natomiast w języku japońskim występuje nazwa 皇居 Kōkyo jako nazwa całego kompleksu pałacowego i nadrzędna do obiektów wymienionych na stronie Agencji^[8];
kyūden 宮殿 → „pałac” (nazwa pospolita)^[5], Kyūden → nazwa oficjalna Pałacu Cesarskiego w języku japońskim, składającego się z siedmiu budynków, znajdującego się na terenie kompleksu cesarskiego w Tokio^[8]. Według nomenklatury Agencji Dworu Cesarskiego, w języku angielskim nosi on nazwę „The Imperial Palace”, a więc identyczną, jak cały kompleks Kōkyo^[7]. Z powyższego powodu często w prasie i wydawnictwach angielskojęzycznych (japońskich i zachodnich) w odniesieniu do całości kompleksu używa się nazwy „Tokyo Imperial Palace”, a do Kyūden, „Imperial Palace” lub dokładniej „Kyuden Tokyo Imperial Palace”. Natomiast w publikacjach i wydawnictwach (np. mapach) w języku japońskim występuje nazwa 皇居宮殿 Kōkyo Kyūden.
ōmiya 大宮 → (1) pałac, chram cesarski, (2) cesarzowa-wdowa^[6];
ōmiya gosho 大宮御所 → pałac cesarski, rezydencja cesarzowej-wdowy^[6];
sentō gosho 仙洞御所 → pałac byłego, emerytowanego cesarza^[6];
tōgū gosho 東宮御所 → pałac księcia koronnego, następcy tronu (tōgū = kōtaishi)^[5]^[6];

Zobacz też

Shinjuku Gyoen

Uwagi

↑ „Pięć domów regentów” (go-sekke) → zbiorcze określenie pięciu rodzin klanu Fujiwara: Konoe, Takatsukasa, Ichijō, Nijō, Kujō. Ich przywódcy zmonopolizowali pozycje regentów i doradców cesarskich od XII do XIX wieku.
↑ Rodzina Konoe → tradycja tego rodu wywodzi się od arystokraty i polityka okresu Heian, Michinagi Fujiwary (966–1027) i przetrwała do czasów współczesnych. „Ostatnim z Fujiwarów” nazywano księcia Fumimaro Konoe (1891–1945), trzykrotnego premiera w latach II wojny światowej. Po kapitulacji Japonii został uznany za zbrodniarza wojennego i popełnił samobójstwo.

Przypisy

↑ ^a ^b Jolanta Tubielewicz: Historia Japonii. Wrocław: Ossolineum, 1984, s. 131. ISBN 83-04-01486-6.
↑ ^a ^b Photo (The Kyoto Omiya Imperial Palace/The Kyoto Sento Imperial Palace). The Imperial Household Agency. [dostęp 2022-02-16]. (ang.).
↑ ^a ^b Aoi Matsuri. japan-guide.com, 2022. [dostęp 2022-02-16]. (ang.).
↑ Jidai Matsuri. japan-guide.com, 2022. [dostęp 2022-02-16]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Koh Masuda: Kenkyusha's New Japanese-English Dictionary. Tokyo: Kenkyusha Limited, 1991, s. 350, 360, 1024, 1809. ISBN 4-7674-2015-6.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e 新明解国語辞典. Tokyo: Sanseido Co., Ltd., 2018, s. 484, 488, 522, 849, 1059, 1060. ISBN 978-4-385-13107-8.
↑ ^a ^b The Imperial Palace. The Imperial Household Agency. [dostęp 2021-07-25]. (ang.).
↑ ^a ^b 皇居. 宮内庁. [dostęp 2021-07-25]. (jap.).

Linki zewnętrzne

Strona oficjalna ogrodu, zawiera informacje, zdjęcia i mapki (ang.)
Informacja i zdjęcia Kan-in-no-miya (ang.)
Informacja o Kyōto Gyoen (ang.)
Mapa ogrodu (ang.)
Festiwal Aoi: informacja, zdjęcia, mapka (ang.)
Festiwal Jidai: informacja, zdjęcia, mapka (ang.)

[1] „Pięć domów regentów” (go-sekke) → zbiorcze określenie pięciu rodzin klanu Fujiwara: Konoe, Takatsukasa, Ichijō, Nijō, Kujō. Ich przywódcy zmonopolizowali pozycje regentów i doradców cesarskich od XII do XIX wieku.

[4] Rodzina Konoe → tradycja tego rodu wywodzi się od arystokraty i polityka okresu Heian, Michinagi Fujiwary (966–1027) i przetrwała do czasów współczesnych. „Ostatnim z Fujiwarów” nazywano księcia Fumimaro Konoe (1891–1945), trzykrotnego premiera w latach II wojny światowej. Po kapitulacji Japonii został uznany za zbrodniarza wojennego i popełnił samobójstwo.

[Tub-2] Jolanta Tubielewicz: Historia Japonii. Wrocław: Ossolineum, 1984, s. 131. ISBN 83-04-01486-6.

[kunaicho-3] Photo (The Kyoto Omiya Imperial Palace/The Kyoto Sento Imperial Palace). The Imperial Household Agency. [dostęp 2022-02-16]. (ang.).

[guide-5] Aoi Matsuri. japan-guide.com, 2022. [dostęp 2022-02-16]. (ang.).

[guide1-6] Jidai Matsuri. japan-guide.com, 2022. [dostęp 2022-02-16]. (ang.).

[Ken-7] Koh Masuda: Kenkyusha's New Japanese-English Dictionary. Tokyo: Kenkyusha Limited, 1991, s. 350, 360, 1024, 1809. ISBN 4-7674-2015-6.

[koku-8] 新明解国語辞典. Tokyo: Sanseido Co., Ltd., 2018, s. 484, 488, 522, 849, 1059, 1060. ISBN 978-4-385-13107-8.

[kokyo-9] The Imperial Palace. The Imperial Household Agency. [dostęp 2021-07-25]. (ang.).

[jkokyo-10] 皇居. 宮内庁. [dostęp 2021-07-25]. (jap.).

[a]

[1]

[2]

[b]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]