Katalin Novák
Katalin Novák (2023) | |
Data i miejsce urodzenia |
6 września 1977 |
---|---|
Prezydent Węgier | |
Okres |
od 10 maja 2022 |
Przynależność polityczna | |
Małżonek | |
Poprzednik | |
Następca |
László Kövér (p.o.) |
Odznaczenia | |
Katalin Éva Veresné Novák[a] (ur. 6 września 1977 w Segedynie) – węgierska urzędniczka państwowa i działaczka polityczna, posłanka do Zgromadzenia Narodowego, wiceprzewodnicząca Fideszu (2017–2021), sekretarz stanu w ministerstwie zasobów ludzkich (2014–2020), minister bez teki do spraw rodziny (2020–2021). Prezydent Węgier (2022–2024).
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Od 1996 do 2001 studiowała ekonomię na Uniwersytecie Korwina w Budapeszcie, a od 1999 do 2002 prawo na Uniwersytecie Segedyńskim oraz na Université Paris-Nanterre. Kształciła się również m.in. w Instytucie Nauk Politycznych w Paryżu (2000–2001)[1][2].
W 2001 rozpoczęła pracę w ministerstwie spraw zagranicznych, specjalizując się w kwestiach europejskich. Była zatrudniona w tym resorcie do 2003. W latach 2004–2010 nie pracowała zawodowo, zajmując się domem i wychowaniem dzieci. W 2010 powróciła do pracy w administracji rządowej. Została wówczas doradczynią ministra spraw zagranicznych. Od 2013 do 2014 była komisarzem do spraw frankofońskich w MSZ. W latach 2012–2014 kierowała także gabinetem ministra zasobów ludzkich. W 2014 powołana na stanowisko sekretarza stanu w Ministerstwie Zasobów Ludzkich, w którym do 2020 odpowiadała za sprawy młodzieży i rodziny. W 2017 wybrana na wiceprzewodniczącą Fideszu. W 2018 uzyskała mandat deputowanej do Zgromadzenia Narodowego[2][3][1].
1 października 2020 objęła urząd ministra bez teki do spraw rodziny w czwartym rządzie Viktora Orbána[2][4]. W grudniu 2021 została ogłoszona przez premiera Viktora Orbána kandydatką Fideszu na prezydenta Węgier[5]. W tym samym miesiącu ustąpiła z funkcji ministerialnej[6]. W tym samym roku nie kandydowała do kierownictwa Fideszu[7].
10 marca 2022 parlament wybrał ją na urząd prezydenta Węgier[8][9][10]. Stała się pierwszą w historii Węgier kobietą wybraną na ten urząd[11][12]. Urząd ten objęła 10 maja 2022[13].
W kwietniu 2023 ułaskawiła wicedyrektora placówki opiekuńczej, który został skazany na karę pozbawienia wolności za tuszowanie przestępstw pedofilskich popełnionych przez swojego przełożonego[14]. Ujawnienie tej sprawy skutkowało w lutym 2024 protestami i żądaniami złożenia przez prezydent rezygnacji[14][15]. Ostatecznie Katalin Novák 10 lutego 2024 podała się do dymisji[16][17], dla której skuteczności wymagana była zgoda parlamentu. Zgromadzenie Narodowe przyjęło jej rezygnację 26 lutego[18].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Jest zamężna z Istvánem Attilą Veresem, który został dyrektorem w węgierskim banku centralnym. Ma troje dzieci: Ádáma (ur. 2004), Tamása (ur. 2006) i Katę (ur. 2008). Poza językiem węgierskim posługuje się biegle językiem francuskim, angielskim i niemieckim oraz komunikatywnie językiem hiszpańskim[1].
Jest protestantką, należy do Węgierskiego Kościoła Reformowanego[19].
Odznaczenia i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]- Order Świętego Stefana (ex officio, 2022)
- Krzyż Wielki z Łańcuchem i Złotopromienną Gwiazdą Orderu Zasługi (ex officio, 2022)
- Kawaler Legii Honorowej (2019)[20]
- Krzyż Komandorski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (2019)[21][22]
- Najbardziej wpływowa Węgierka w życiu publicznym według węgierskiej edycji czasopisma „Forbes” (2020)[23]
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zgodnie z zapisem w języku węgierskim: Veresné Novák Katalin Éva, przy czym Veresné Novák to człony nazwiska, zaś Katalin Éva to imiona.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Novák Katalin, parlament.hu [zarchiwizowane 2021-09-27] (węg.).
- ↑ a b c Életrajz: Novák Katalin, kormany.hu [dostęp 2020-10-01] [zarchiwizowane 2020-10-01] (węg.).
- ↑ A politikus [online], novakkatalin.hu [dostęp 2020-03-07] (węg.).
- ↑ Mától miniszterként dolgozik Novák Katalin [online], infostart.hu, 1 października 2020 [dostęp 2020-10-01] (węg.).
- ↑ Fidesz to Nominate Family Minister Katalin Novák for President [online], hungarytoday.hu, 21 grudnia 2021 [dostęp 2021-12-21] (ang.).
- ↑ Tamás Rugli , Novák Katalin lemond a miniszteri tisztségéről [online], 24.hu, 22 grudnia 2021 [dostęp 2022-01-29] (węg.).
- ↑ Novák Katalin bejelentette: Nem indul a Fidesz alelnöki posztjáért [online], atv.hu, 5 października 2021 [dostęp 2022-03-10] (węg.).
- ↑ Węgry: Katalin Novak wybrana na stanowisko prezydenta [online], wnp.pl, 10 marca 2022 [dostęp 2022-03-10] .
- ↑ Orbán loyalist Katalin Novák elected Hungary’s first female president [online], theguardian.com, 10 marca 2022 [dostęp 2022-03-10] (ang.).
- ↑ First woman elected as Hungarian president [online], rte.ie, 10 marca 2022 [dostęp 2022-03-10] (ang.).
- ↑ Hungary’s First Female Head of State Elected [online], hungarytoday.hu, 10 marca 2022 [dostęp 2022-03-10] (ang.).
- ↑ Hungary elects Katalin Novak, first-ever female president [online], aljazeera.com, 10 marca 2022 [dostęp 2022-03-10] (ang.).
- ↑ Hungary’s 1st female president takes office [online], dailytimes.com.pk, 10 maja 2022 [dostęp 2022-05-10] (ang.).
- ↑ a b Anna Wolska , Węgry: Manifestanci domagali się ustąpienia prezydent Novák. W tle skandal z ułaskawieniem osoby tuszującej pedofilię [online], euractiv.pl, 9 lutego 2024 [dostęp 2024-02-10] .
- ↑ Jolanta Nabiałek , Skandal na Węgrzech. Prezydent ułaskawiła osobę skazaną za tuszowanie pedofilii [online], forsal.pl, 5 lutego 2024 [dostęp 2024-02-10] .
- ↑ András Mizsur , Tamás Pál , Lemondott Novák Katalin [online], telex.hu, 10 lutego 2024 [dostęp 2024-02-10] (węg.).
- ↑ Artur Patrzylas , Prezydent Węgier Katalin Novak podała się do dymisji w efekcie skandalu [online], forsal.pl, 10 lutego 2024 [dostęp 2024-02-10] .
- ↑ Dániel Szabó , Elfogadta Novák Katalin lemondását a parlament [online], portfolio.hu, 26 lutego 2024 [dostęp 2024-02-26] (węg.).
- ↑ Teodóra Balogh-Zila , Reign of Grace – Reformatus.hu [online], reformatus.hu, 21 listopada 2021 [dostęp 2022-03-11] (ang.).
- ↑ Une proche d’Orban reçoit la Légion d’honneur [online], lemonde.fr, 31 stycznia 2019 [dostęp 2020-03-07] (fr.).
- ↑ Więcej małżeństw, mniej rozwodów. Węgry poprawiają wskaźniki demograficzne [online], gazetaprawna.pl, 1 marca 2020 [dostęp 2020-03-07] .
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 4 października 2019 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2020 r. poz. 45).
- ↑ Forbes Compiles List of Most Influential Women in Hungary, hungarytoday.hu, 3 marca 2020 [zarchiwizowane 2020-04-24] (ang.).
- Prezydenci Węgier
- Politycy Fideszu
- Węgierscy ministrowie
- Węgierscy parlamentarzyści
- Absolwenci uczelni w Budapeszcie
- Kawalerowie Legii Honorowej
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej
- Odznaczeni Orderem Świętego Stefana
- Odznaczeni Orderem Zasługi (Węgry)
- Ludzie urodzeni w Segedynie
- Urodzeni w 1977