John Adams (kompozytor)

John Coolidge Adams
Data i miejsce urodzenia	15 lutego 1947 ; Worcester
Pochodzenie	amerykańskie
Instrumenty	klarnet
Gatunki	muzyka poważna, muzyka współczesna
Zawód	kompozytor
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

John Coolidge Adams (ur. 15 lutego 1947 w Worcester, Massachusetts^[1]) – amerykański kompozytor współczesny, przedstawiciel minimalizmu. Ze względu na skalę kompozycji Adamsa często obdarza się go określeniem „maksymalistycznego minimalisty”.

Życiorys

Adams wychowywał się w rodzinie przesyconej kulturą, typowej dla intelektualnych środowisk Nowej Anglii. Wcześnie też wykazał zainteresowania muzyką. Swój pierwszy menuet napisał w wieku dziewięciu lat^[2]. W wieku dziesięciu lat rozpoczął naukę kompozycji i gry na klarnecie. Formalną edukację muzyczną jako kompozytor pobierał na Uniwersytecie Harvarda. W czasie studiów grał w Boston Symphony Orchestra jako zastępca klarnecisty. W latach 1971–1981 kierował wydziałem kompozycji Konserwatorium w San Francisco. Był także dyrektorem i naczelnym kompozytorem San Francisco Symphony Orchestra. W trakcie pracy z tą orkiestrą prowadził serię programową New and Unusual Music (Muzyka nowa i niezwykła), promującą muzykę współczesną. Adams jest także aktywnym dyrygentem, głównie w zespole Ensemble Moderne, znanym z promowania dzieł takich kompozytorów jak Conlon Nancarrow i Frank Zappa. W 1995 Adams otrzymał prestiżową nagrodę Grawemeyer Award za swój Koncert skrzypcowy.

Twórczość

Kompozycje Johna Adamsa to zwykle rozbudowane dzieła instrumentalne, utrzymane w nurcie minimalizmu. Charakteryzują się bogactwem, złożoną fakturą i rozbudowaną „architekturą”. Ważną pozycją w dorobku kompozytora stanowią oparte na faktach opery Nixon w Chinach oraz Śmierć Klinghoffera. Okazjonalnie Adams penetruje gatunki muzyczne odległe od głównego nurtu jego twórczości, takie jak muzyka filmowa – An American Tapestry, ilustracje muzyczne do filmów animowanych – Chamber Symphony, muzyka elektroniczna – Hoodoo Zephyr, jazz – Strong, a nawet bluegrass John’s Book of Alleged Dances.

Dorobek kompozytorski^[3]

Dzieła kompozytorskie
Data powstania	Tytuł dzieła	Forma muzyczna
1970	Piano Quintet	Kwintet – fortepian i cztery instrumenty strunowe
1970	Heavy Metal	Muzyka elektroniczna
1973	American Standard	Utwór kameralny
1973	Christian Zeal and Activity	Utwór orkiestralny
1974	Ktaadn, for mixed chorus, oscillators & filters	Utwór chóralny z towarzyszeniem instrumentów elektronicznych
1975	Grounding	Utwór na sześcioosobowy zespół wokalny, 3 saksofony i instrumenty elektroniczne
1976	Onyx	Muzyka elektroniczna
1976	Studebaker Love Music	Muzyka elektroniczna
1977	China Gates	Utwór fortepianowy
1977	Phrygian Gates	Utwór fortepianowy
1978	Shaker Loopsestra	Utwór na smyczkową orkiestrę kameralną
1979	Common Tones in Simple Time	Utwór orkiestralny
1980–1981	Harmonium	Utwór na chór i orkiestrę
1982	Grand Pianola Music	Utwór na 3 soprany, 2 fortepiany, instrumenty dęte i perkusję
1982	Matter of Heart	Muzyka filmowa
1983	Light Over Water	Muzyka elektroniczna
1984–1985	Harmonielehre	Utwór orkiestralny
1985	The Chairman Dances	Fokstrot na orkiestrę
1985	Tromba Lontana	Fanfara na orkiestrę
1985-1987	Nixon w Chinach (Nixon in China)	Opera
1986	Short Ride in a Fast Machine	Fanfara na orkiestrę
1987	The Nixon Tapes	Suita operowa
1988	The Wound Dresser	Pieśń na baryton i orkiestrę
1988	Fearful Symmetries	Utwór orkiestralny
1989	Eros Piano	Koncert fortepianowy
1989–1993	Orkiestracja 6 pieśni Charlesa Ivesa	Pieśń na głos i orkiestrę
1990	The Black Gondola (orkiestracja La lugubre gondola Ferenca Liszta S200)	Utwór orkiestralny
1990–1991	Śmierć Klinghoffera (The Death of Klinghoffer)	Opera
1991	Partie chóralne z The Death of Klinghoffer	Utwór chóralny
1991	Berceuse élégiaque (aranżacja utworu Ferruccio Busoniego)	Utwór orkiestralny
1991	El Dorado	Utwór orkiestralny
1992	Chamber Symphony	Utwór kameralny
1992–1993	Hoodoo Zephyr	Muzyka elektroniczna
1993	Violin Concerto	Koncert skrzypcowy
1993	Le Livre de Baudelaire (orkiestracja 4 pieśni Claude’a Debussy’ego)	Pieśń na głos i orkiestrę
1994	John’s Book of Alleged Dances	Kwartet instrumentów strunowych
1995	Road Movies	Duet na skrzypce i fortepian
1995	La Mufa (orkiestracja utworu Astora Piazzolli)	Tango na orkiestrę
1995	I Was Looking at the Ceiling and Then I Saw the Sky	Opera (songplay)
1995	Lollapalooza	Utwór orkiestralny
1996	Revolucionario (orkiestracja utworu Astora Piazzolli)	Tango na orkiestrę
1996	Todo Buenos Aires (orkiestracja utworu Astora Piazzolli)	Tango na orkiestrę
1996	Century Rolls	Koncert fortepianowy
1996	Hallelujah Junction	Duet fortepianowy
1996	Gnarly Buttons	Utwór kameralny
1996	Scratchband, for amplified ensemble	Utwór kameralny
1996	Slonimsky’s Earbox	Utwór orkiestralny
1997–1998	Naive and Sentimental Music	Utwór orkiestralny
1999	An American Tapestry	Muzyka filmowa
1999–2000	El Niño	Opera-oratorium
2001	American Berserk	Utwór fortepianowy
2001	Guide to Strange Places	Utwór orkiestralny
2002	On the Transmigration of Souls	Utwór chóralny
2003	My Father Knew Charles Ives	Utwór orkiestralny
2003	The Dharma at Big Sur	Utwór na skrzypce elektryczne i orkiestrę
2005	Doctor Atomic	Opera
2006	A Flowering Tree	Opera
2007	Son of Chamber Symphony	Utwór kameralny
2007	Doctor Atomic Symphony	Utwór orkiestralny
2008	First Quartet	Kwartet skrzypcowy
2009	City Noir	Utwór orkiestralny
2010	Jestem miłością (Io sono l’amore)	Muzyka filmowa (brak kompozycji oryginalnych)
2012	Absolute Jest	Utwór na skrzypce i orkiestrę
2013	Saxophone Concerto	Utwór orkiestralny
2013	The Gospel According to the Other Mary	Opera-oratorium
2014	Second Quartet	Kwartet skrzypcowy
2014–2015	Scheherazade.2	Symfonia dramatyczna na flet i orkiestrę

Przypisy

↑ Michael Steinberg: The Concerto: A Listener’s Guide. Oxford University Press, 2000, s. 3. ISBN 978-0-19-802634-1.
↑ Jan Błaszczak: Nixon w Chinach, wersja śpiewana. Tygodnik Powszechny, 2017-02-13. [dostęp 2019-11-19].
↑ Opracowano na podstawie strony internetowej kompozytora, http://www.earbox.com/ (dostęp 17 kwietnia 2016).

[1] Michael Steinberg: The Concerto: A Listener’s Guide. Oxford University Press, 2000, s. 3. ISBN 978-0-19-802634-1.

[2] Jan Błaszczak: Nixon w Chinach, wersja śpiewana. Tygodnik Powszechny, 2017-02-13. [dostęp 2019-11-19].

[3] Opracowano na podstawie strony internetowej kompozytora, http://www.earbox.com/ (dostęp 17 kwietnia 2016).

[1]

[2]

[3]

1950–1959	mieszkańcy Austrii (1958) Robert Schuman, Karl Jaspers (1959)
1960–1969	Marc Chagall, Oskar Kokoschka (1960) Romano Guardini (1962) Martin Buber (1963) Międzynarodowa Unia Akademicka (1964) Charlie Chaplin, Ingmar Bergman (1965) Herbert Read, René Huyghe (1966) Jan Tinbergen (1967) Henry Moore (1968) Gabriel Marcel, Carl Friedrich von Weizsäcker (1969)
1970–1979	Hans Scharoun (1970) Olivier Messiaen (1971) Jean Piaget (1972) Claude Lévi-Strauss (1973) Ninette de Valois, Maurice Béjart (1974) Ernst Gombrich, Willem Sandberg (1975) Amnesty International, René David (1976) Werner Kaegi, Jean Monnet (1977) Teatr lalek: La Marionettistica, Ţăndărică, The Bread and Puppet Theatre (1978) Die Zeit, Neue Zürcher Zeitung (1979)
1980–1989	Nikolaus Harnoncourt, Gustav Leonhardt (1980) Jean Prouvé (1981) Edward Schillebeeckx (1982) Raymond Aron, Isaiah Berlin, Leszek Kołakowski, Marguerite Yourcenar (1983) Massimo Pallottino (1984) Paul Delouvrier (1985) Václav Havel (1986) Alexander King (1987) Jacques Ledoux (1988) International Commission of Jurists (1989)
1990–1999	John Grahame Douglas Clark (1990) Bernard Haitink (1991) Główne Archiwum Indii, Szymon Wiesenthal (1992) Peter Stein (1993) Sigmar Polke (1994) Renzo Piano (1995) William McNeill (1996) Jacques Delors (1997) Mauricio Kagel, Peter Sellars (1998) Mary Robinson (1999)
2000–2009	Hans van Manen (2000) Claudio Magris, Adam Michnik (2001) Bernd i Hilla Becher (2002) Alan Davidson (2003) Sadik al-Azm, Fatema Mernissi, Abdulkarim Soroush (2004) Steven Shapin, Simon Schaffer (2005) Pierre Bernard (2006) Péter Forgács (2007) Ian Buruma (2008) Antonio Cassese, Benjamin Ferencz (2009)
2010–2019	José Antonio Abreu (2010) Joan Busquets (2011) Daniel Dennett (2012) Jürgen Habermas (2013) Frie Leysen (2014) społeczność wikipedystów (2015) A.S. Byatt (2016) Michèle Lamont (2017) Barbara Ehrenreich (2018) John Adams (2019)
2020–2029	Grayson Perry (2021) Dawid Grossman (2022) Trevor Noah (2023)

Życiorys

Twórczość

Dorobek kompozytorski[3]

Przypisy

Dorobek kompozytorski^[3]