Jan Kędra

Jan Kędra
Błyskawica, Jaskółka
	kapitan
Data i miejsce urodzenia	20 lipca 1913 ; Sabaudia
Data i miejsce śmierci	9 maja 1945 ; Tomaszów Lubelski
	Przebieg służby
Lata służby	1934–1938, 1939–1945
Siły zbrojne	Wojsko Polskie; Bataliony Chłopskie
Jednostki	23 pułk piechoty,; Centrum Wyszkolenia Piechoty,; oddział partyzancki Batalionów Chłopskich
Stanowiska	dowódca oddziału partyzanckiego BCh
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa Bitwa pod Osuchami;
Późniejsza praca	funkcjonariusz Milicji Obywatelskiej

Jan Kędra pseud. Błyskawica (ur. 20 lipca 1913 w Sabaudii, zm. 9 maja 1945 tamże) – działacz ruchu ludowego, członek Związku Walki Zbrojnej, dowódca oddziału Batalionów Chłopskich, funkcjonariusz Milicji Obywatelskiej^[2].

Życiorys

Urodził się w rodzinie chłopskiej. Rozpoczętą edukację w szkole w Tomaszowie Lubelskim kontynuował w gimnazjum. Natomiast świadectwo dojrzałości uzyskał na kursach wieczorowych. Służbę wojskową rozpoczął w 1934 w 23 pułku piechoty. Następnie został skierowany do Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie. Po ukończeniu szkoły CWP jako kapral pchor. pozostał w wojsku w służbie nadterminowej do 1938. Po powrocie do Sabaudii wstąpił do koła Związku Młodzieży Wiejskiej RP^[2].

II wojna światowa

Po zakończeniu wojny obronnej 1939 w której brał udział, wrócił do domu, gdzie zajmował się gospodarstwem oraz zbieraniem i gromadzeniem pozostałej po wojnie broni i amunicji. Wstąpił do Związku Walki Zbrojnej z którego jako zastępca komendanta grupy ZWZ (wraz z nią) przeszedł do Batalionów Chłopskich. W marcu 1942 grupa przekształciła się w oddział partyzancki BCh^[2].

Po śmierci dowódcy oddziału BCh którym był Tadeusz Wasiołek, Jan Kędra przejął dowództwo nad oddziałem i pełnił je do końca wojny. Kierując oddziałem przeprowadził wiele udanych akcji, m.in.:

12 listopada 1942, atak na urząd gminny w Majdanie Górnym, w czasie którego zniszczono m.in.dokumenty^[3].

20 listopada 1942, wspólna akcja z oddziałem Armii Krajowej Wilhelma Szczepankiewicza w czasie której opanowano posterunek policji granatowej w Narolu. Zabity został żandarm niemiecki będący komendantem posterunku a 22 policjantów zostało rozbrojonych^[3].

19 marca 1943, urządził zasadzkę na kolumnę niemieckiej żandarmerii w lesie Dąbrowa, zabijając 17 żandarmów i oficera SS.

Maj 1943, akcja na Arbeitsamt w Tomaszowie Lubelskim w czasie której spalono budynek niemieckiego urzędu pracy^[4].

30 września 1943, akcja likwidacji agentów niemieckich w powiecie tomaszowskim, wykonano 7 wyroków śmierci^[5].

20 października 1943, atak na areszt gminny w Łukowej. W czasie wspólnej akcji z oddziałem BCh dowodzonym przez Antoniego Wróbla uwolniono czterech żołnierzy BCh^[6].

4 listopada 1943, akcja na wieś Płoskie pod Zamościem zasiedloną przez Niemców, w czasie walki zginęło 2 volksdeutschów. Pozostałych rozpędzono^[7].

15 grudnia 1943, akcja na tartak pracyjący na rzecz Niemców w Suścu, w czasie ataku poległo 4 Niemców a kilku raniono. Tartak zniszczono a załogę rozpędzono^[8].

18 stycznia 1944, akcja wraz z oddziałem Pawła Pisarczyka "Huragana" (w sumie 180 partyzantów) przeprowadzona na zasiedlone przez niemieckich kolonistów wsie Wola Gródecka i Gródek, w czasie walki zginęło trzech kolonistów.

4 marca 1944, wspólna walka z 1 Ukraińską Dywizją Partyzancką stoczona przeciw Niemcami pod Kosobudami. Zniszczono 4 czołgi, zabito i raniono wielu Niemców.

30 marca 1944, zasadzka zorganizowana wspólnie z oddziałem Bronisława Krzeszowca "Gołębia" koło wsi Borówek, w czasie walki poległo 17 esesmanów. Wśród partyzantów było 2 rannych.

4 maja 1944, atak na ochronę stacji kolejowej w Krasnobrodzie, w czasie walki zginęło dwóch Niemców^[9].

25-26 czerwca 1944, brał udział w bitwie pod Osuchami.

Po wyzwoleniu z pod okupacji niemieckiej Jan Kędra został funkcjonariuszem Milicji Obywatelskiej w Tomaszowie Lubelskim^[2]. Jesienią 1944 został funkcjonariuszem Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Tomaszowie Lubelskim w stopniu kapitana. Współpracował z NKWD i uczestniczył w zwalczaniu podziemia nacjonalistycznego, które wydało za to na niego wyrok śmierci, wykonany 9 maja 1945.

Przypisy

Bibliografia

Praca zbiorowa: Słownik biograficzny działaczy ruchu ludowego. Warszawa: LSW, 1989.
Bolesław Dolata, Tadeusz Jurga: Walki zbrojne na ziemiach polskich 1939-1945. Warszawa: MON, 1977.
Janusz Gmitruk, Piotr Matusak, Jan Nowak: Kalendarium działalności bojowej Batalionów Chłopskich 1940-1945. Warszawa: LSW, 1983.
Polegli w walce o władzę ludową red. Ryszard Halaba, Warszawa 1970.
Jerzy Ślaski, Żołnierze wyklęci, Warszawa 1996.
Jerzy Ślaski, Polska Walcząca t. II, Warszawa 1999.

Linki zewnętrzne

http://www.rasil.home.pl/rrh_5_2007/10_waldemar_bednarski.pdf

[CITEREFWalki_zbrojne1977366-1] Walki zbrojne 1977 ↓, s. 366.

[CITEREFSłownik_biograficzny_działaczy_ruchu_ludowego1989177-2] Słownik biograficzny działaczy ruchu ludowego 1989 ↓, s. 177.

[CITEREFKalendarium_działalności_bojowej_Batalionów_Chłopskich_1940-1945198378-3] Kalendarium działalności bojowej Batalionów Chłopskich 1940-1945 1983 ↓, s. 78.

[CITEREFKalendarium_działalności_bojowej_Batalionów_Chłopskich_1940-19451983149-4] Kalendarium działalności bojowej Batalionów Chłopskich 1940-1945 1983 ↓, s. 149.

[CITEREFKalendarium_działalności_bojowej_Batalionów_Chłopskich_1940-19451983223,-5] Kalendarium działalności bojowej Batalionów Chłopskich 1940-1945 1983 ↓, s. 223,.

[CITEREFKalendarium_działalności_bojowej_Batalionów_Chłopskich_1940-19451983236-6] Kalendarium działalności bojowej Batalionów Chłopskich 1940-1945 1983 ↓, s. 236.

[CITEREFKalendarium_działalności_bojowej_Batalionów_Chłopskich_1940-19451983253-7] Kalendarium działalności bojowej Batalionów Chłopskich 1940-1945 1983 ↓, s. 253.

[CITEREFKalendarium_działalności_bojowej_Batalionów_Chłopskich_1940-19451983276-8] Kalendarium działalności bojowej Batalionów Chłopskich 1940-1945 1983 ↓, s. 276.

[CITEREFKalendarium_działalności_bojowej_Batalionów_Chłopskich_1940-19451983377-9] Kalendarium działalności bojowej Batalionów Chłopskich 1940-1945 1983 ↓, s. 377.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]