James Foley (reżyser)
| Data i miejsce urodzenia |
28 grudnia 1953 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
6 maja 2025 |
| Zawód |
reżyser, scenarzysta |
| Lata aktywności |
1984–2018 |
James „Jamie” Foley (ur. 23 grudnia 1953 w Nowym Jorku, zm. 6 maja 2025 w Los Angeles) – amerykański reżyser i scenarzysta.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się i dorastał w nowojorskim Brooklynie[1] jako syn Frances i prawnika Jamesa Vincenta Foleya[2]. Miał dwóch braci – Jerry’ego (1955–2024)[3] i Kevina oraz dwie siostry – Eileen i Jo Ann[4]. W 1974 ukończył Uniwersytet Stanu Nowy Jork w Buffalo, gdzie studiował psychologię[2]. Chociaż początkowo planował zostać lekarzem, postanowił zamiast tego zająć się produkcją filmową i w 1979 uzyskał tytuł magistra sztuk pięknych w zakresie studiów filmowych i produkcji filmowej na Uniwersytecie Południowej Kalifornii[2]. Podczas pobytu w Hollywood nakręcił dwa filmy krótkometrażowe: Cicha noc (Silent Night) i Listopad (November), które zwróciły uwagę tamtejszej społeczności[1]. Po tym jak wyświetlił swój amatorski film na ścianie jednego z budynków uczelni, zwrócił on uwagę Hala Ashby’ego, uznanego montażysty i reżysera. Ashby zaproponował mu wyprodukowanie jego debiutu. Chociaż wytwórnia Ashby’ego zamknęła swą działalność przed realizacją filmu, jego wsparcie okazało się wystarczające do rozpoczęcia przez Foleya kariery.
Debiutował melodramatem Buntownik z Eberton (Reckless, 1984) z Aidanem Quinnem i Daryl Hannah w rolach głównych, do którego scenariusz napisał Chris Columbus. Jego drugi film, dramat kryminalny neo-noir W swoim kręgu (At Close Range, 1986) z Seanem Pennem i Christopherem Walkenem[5], znalazł się w Konkursie Głównym 36. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Berlinie. Z kolei film Glengarry Glen Ross (1992) był najlepiej ocenianym filmem była adaptacja sztuki Davida Mamenta, znalazła się w Konkursie Głównym 49. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Wenecji, gdzie zdobył nominację do Złotego Lwa dla Jamesa Foleya i Puchar Volpiego dla najlepszego aktora dla Jacka Lemmona, a Al Pacino otrzymał za nią nominację do Oscara dla najlepszego aktora drugoplanowego. Ponadto Foley wyreżyserował 12 odcinków House of Cards (2013–2015).
Zmarł 6 maja 2025 we śnie po wieloletniej walce z rakiem mózgu w wieku 71 lat[6][7].
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]Filmy
[edytuj | edytuj kod]- Buntownik z Eberton (Reckless, 1984)
- W swoim kręgu (At Close Range, 1987)
- Kim jest ta dziewczyna? (Who’s That Girl?, 1987)
- Po zmroku, kochanie (After Dark, My Sweet, 1990)
- Glengarry Glen Ross (1992)
- Pamiętny dzień (Two Bits, 1995)
- Strach (Fear, 1996)
- Komora (The Chamber, 1996)
- W szponach korupcji (The Corruptor, 1999)
- Przekręt doskonały (Confidence, 2003)
- Ktoś całkiem obcy (Perfect Stranger, 2007)
- Nowe oblicze Greya (2018)
Seriale TV
[edytuj | edytuj kod]- Miasteczko Twin Peaks (1991)
- Hannibal (2013)
- House of Cards (2013–2015)
- Miasteczko Wayward Pines (2015)
- Billions (2016)
Teledyski
[edytuj | edytuj kod]| Rok | Tytuł | Artysta |
|---|---|---|
| 1985 | „Dress You Up” | Madonna |
| 1986 | „Live to Tell” | |
| „Papa Don’t Preach” | ||
| „True Blue” | ||
| 1987 | „Who’s That Girl” | |
| „The Look of Love” | ||
| 1996 | „Hey DJ” | Marky Mark |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b James Foley Biography. Tribute.ca. [dostęp 2025-05-10]. (ang.).
- ↑ a b c Alexandra E. Petri, Simon J. Levien, James Foley, Who Directed ‘Glengarry Glen Ross,’ Dies at 71, „The New York Times”, 8 maja 2025 [dostęp 2025-05-09] (ang.).
- ↑ Jerry Foley (1955–2024) w bazie IMDb (ang.)
- ↑ Lauren Del Fabbro: Fifty Shades sequels director James Foley dead at 71. North West Star, 9 maja 2025. [dostęp 2025-05-10]. (ang.).
- ↑ Benjamin Lee, James Foley, director of Fifty Shades sequels and Glengarry Glen Ross, dies aged 71, „The Guardian”, 8 maja 2025 [dostęp 2025-05-10] (ang.).
- ↑ Pat Saperstein, James Foley, ‘Glengarry Glen Ross,’ ‘House of Cards’ Director, Dies at 71, „Variety”, 8 maja 2025 [dostęp 2025-05-10] (ang.).
- ↑ Chris Gardner, James Foley, Director of 'Glengarry Glen Ross,' 'House of Cards' and 'Fifty Shades,' Dies at 71, „The Hollywood Reporter”, 8 maja 2025 [dostęp 2025-05-10] (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- James Foley (1953–2025) w bazie IMDb (ang.)
- James Foley w bazie Filmweb
- James Foley w bazie Notable Names Database (ang.)
- James Foley w bazie Discogs.com (ang.)