Ingrida Šimonytė
Data i miejsce urodzenia |
15 listopada 1974 |
---|---|
Premier Litwy | |
Okres |
od 11 grudnia 2020 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Minister finansów Litwy | |
Okres |
od 7 lipca 2009 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Odznaczenia | |
Ingrida Šimonytė (ur. 15 listopada 1974 w Wilnie) – litewska ekonomistka, urzędnik państwowy i polityk, minister finansów od 2009 do 2012, wiceprezes Banku Litwy (2013–2016), posłanka na Sejm Republiki Litewskiej, w latach 2020–2024 premier Litwy.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Rodzina i wykształcenie
[edytuj | edytuj kod]W 1992 została absolwentką szkoły średniej nr 7 w wileńskiej dzielnicy Żyrmuny. W 1996 ukończyła studia licencjackie w zakresie administracji biznesu i zarządzania, a dwa lata później studia magisterskie w zakresie finansów na wydziale ekonomii Uniwersytetu Wileńskiego.
Deklaruje znajomość języków angielskiego, polskiego[1] i rosyjskiego. W jednym z wywiadów wskazała, że w domu dziadków mówiono w języku polskim, a jej babka była nauczycielką w jednej z polskich szkół w Wilnie[2].
Działalność zawodowa i publiczna do 2016
[edytuj | edytuj kod]W 1997 została pracownikiem Ministerstwa Finansów, gdzie pełniła kolejno funkcje: starszego ekonomisty w wydziale podatków departamentu polityki fiskalnej (1997–1998), naczelnika wydziału podatków pośrednich w departamencie podatków (1998–2001), dyrektora departamentu podatków (2002–2004) oraz sekretarza tego resortu (2004–2009). 7 lipca 2009 objęła funkcję ministra finansów w rządzie Andriusa Kubiliusa. Urzędowała do końca funkcjonowania tego gabinetu, tj. do 13 grudnia 2012. W lipcu 2013 została powołana na stanowisko pierwszego wiceprezesa zarządu Banku Litwy, które sprawowała do 2016. W latach 2013–2016 była wykładowczynią na wydziale matematyki i informatyki oraz na wydziale stosunków międzynarodowych i nauk politycznych Uniwersytetu Wileńskiego. W latach 2014–2016 pełniła funkcję przewodniczącej Rady Uniwersytetu Wileńskiego.
Działalność polityczna
[edytuj | edytuj kod]W 2015 podjęła współpracę polityczną ze Związkiem Ojczyzny (TS-LKD)[3]. W wyborach w następnym roku z ramienia tego ugrupowania uzyskała mandat posłanki na Sejm w okręgu jednomandatowym[4].
We wrześniu 2018 ogłosiła, że zamierza wziąć udział w prawyborach partii mających wyłonić kandydata TS-LKD w wyborach prezydenckich. W listopadzie tegoż roku wygrała partyjne prawybory, uzyskując 79% głosów i pokonując tym samym Vygaudasa Ušackasa[5]. W pierwszej turze głosowania z 12 maja 2019 otrzymała 31,31% głosów, zajmując pierwsze miejsce i przechodząc do drugiej tury z Gitanasem Nausėdą (30,94% głosów)[6]. W drugiej turze głosowania z 26 maja otrzymała 33,04% głosów, przegrywając tym samym wybory[7].
W wyborach w 2020 otwierała listę wyborczą konserwatystów do Sejmu. Mandat uzyskała w pierwszej turze głosowania, wygrywając w okręgu większościowym (uzyskała ponad 61% głosów)[8]. Już w trakcie kampanii była prezentowana jako kandydatka TS-LKD na premiera. Związek Ojczyzny wygrał wówczas wybory, uzyskując 50 mandatów w 141-osobowym Sejmie[9][10]. Wkrótce po zakończeniu drugiej tury wyborów TS-LKD oraz dwie partie liberalne (Ruch Liberalny Republiki Litewskiej i Partia Wolności) zadeklarowały podjęcie rozmów koalicyjnych celem utworzenia nowego rządu z Ingridą Šimonytė jako premierem[11].
19 listopada 2020 prezydent Gitanas Nausėda przedstawił Sejmowi Ingridę Šimonytė jako kandydatkę na premiera[12]. Litewski parlament, większością 62 głosów, zatwierdził jej kandydaturę 24 listopada[13]. Następnego dnia prezydent powołał ją na to stanowisko, wyznaczając 15 dni na sformowanie rządu[14]. 4 grudnia Gitanas Nausėda ostatecznie zaaprobował zaproponowanych kandydatów na ministrów, a Ingrida Šimonytė upubliczniła program jej gabinetu[15]. Rząd Ingridy Šimonytė rozpoczął funkcjonowanie 11 grudnia po zatwierdzeniu jego programu przez parlament oraz po zaprzysiężeniu członków gabinetu[16]. W 2022 formalnie wstąpiła do TS-LKD[17].
W październiku 2023 ogłosiła swój udział w kolejnych wyborach prezydenckich[18]. W pierwszej turze wyborów z 12 maja 2024 otrzymała 20,05% głosów, zajmując drugie miejsce spośród 8 kandydatów[19]. Przeszła do drugiej tury z ubiegającym się o reelekcję Gitanasem Nausėdą, który uzyskał poparcie na poziomie 43,95%[19]. W drugiej turze z 26 maja otrzymała 24,06% głosów, przegrywając tym samym ponownie ze swoim konkurentem[20].
W wyborach do Sejmu w tym samym roku ponownie otwierała listę wyborczą TS-LKD; miejsce w parlamencie utrzymała na kolejną kadencję, wygrywając w pierwszej turze głosowania w okręgu jednomandatowym[21]. 12 grudnia 2024 na stanowisku premiera zastąpił działacz zwycięskich wówczas socjaldemokratów Gintautas Paluckas[22].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Oficerski Orderu Witolda Wielkiego (2015)[23]
- Order Księcia Jarosława Mądrego II klasy (Ukraina, 2023)[24]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Tomasz Otocki: Ingrida Šimonytė: musimy się zdecydować, czy jesteśmy Szwecją czy USA. przegladbaltycki.pl, 28 października 2018. [dostęp 2020-10-27].
- ↑ Antoni Radczenko: Ingrida Šimonytė: W domu moich dziadków mówiono po polsku. kurierwilenski.lt, 22 października 2020. [dostęp 2020-10-27].
- ↑ I. Šimonytė suka į politiką. delfi.lt, 4 listopada 2015. [dostęp 2016-08-06]. (lit.).
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2016. [dostęp 2016-10-10]. (lit.).
- ↑ Dominik Wilczewski: Litewscy konserwatyści zdecydowali: Ingrida Šimonytė powalczy o prezydenturę. przegladbaltycki.pl, 5 listopada 2018. [dostęp 2018-11-05].
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2019. [dostęp 2019-05-19]. (lit.).
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2019. [dostęp 2024-05-26]. (lit.).
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2020. [dostęp 2024-12-29]. (lit.).
- ↑ Dominik Wilczewski: Wybory na Litwie: będzie centroprawicowy rząd. przegladbaltycki.pl, 26 października 2020. [dostęp 2020-10-27].
- ↑ Michał Konarski: Wybory na Litwie. Zmiana premiera, Polacy tuż pod progiem. polityka.pl, 12 października 2020. [dostęp 2020-10-27].
- ↑ Konservatoriai ir liberalų partijos paskelbė bendrą deklaraciją, Vyriausybės vadove skelbia matantys Šimonytę. lrt.lt, 26 października 2020. [dostęp 2020-10-27]. (lit.).
- ↑ Lietuvos Respublikos Prezidento Gitano Nausėdos kalba, teikiant Ministro Pirmininko kandidatūrą Seime. lrp.lt, 19 listopada 2020. [dostęp 2020-11-24]. (lit.).
- ↑ Sejm zatwierdził kandydaturę Ingridy Šimonytė na stanowisko premiera. wilnoteka.lt, 24 listopada 2020. [dostęp 2020-11-24].
- ↑ Dekretas dėl Ingridos Šimonytės skyrimo Lietuvos Respublikos ministre pirmininke. lrp.lt, 25 listopada 2020. [dostęp 2020-11-25]. (lit.).
- ↑ Zatwierdzono skład nowego rządu. tvp.pl, 4 grudnia 2020. [dostęp 2020-12-07].
- ↑ Lietuva turi naują Vyriausybę – Seimas pritarė programai, prisiekė ministrai. lrt.lt, 11 grudnia 2020. [dostęp 2020-12-11]. (lit.).
- ↑ Donatas Rinkevičius: Šimonytė oficialiai įstojo į konservatorių partiją. lrt.lt, 6 grudnia 2022. [dostęp 2024-12-12]. (lit.).
- ↑ Dainora Pankūnė: TS-LKD Šimonytę pasitiko plojimais: teigia, kad demokratijos šventė jau atšvęsta. delfi.lt, 4 października 2023. [dostęp 2024-05-26]. (lit.).
- ↑ a b Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2024. [dostęp 2024-05-26]. (lit.).
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2024. [dostęp 2024-05-27]. (lit.).
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2024. [dostęp 2024-10-14]. (lit.).
- ↑ Karolis Broga: New ministers take oaths, officially assume office. delfi.lt, 12 grudnia 2024. [dostęp 2024-12-12]. (ang.).
- ↑ Dėl Lietuvos Respublikos ir užsienio valstybių piliečių apdovanojimo Lietuvos valstybės ordinais ir medaliais Vasario 16-osios – Lietuvos valstybės atkūrimo dienos proga. lrs.lt, 16 lutego 2015. [dostęp 2020-10-27]. (lit.).
- ↑ Указ Президента України № 860/2023 Про відзначення державними нагородами України. president.gov.ua, 29 października 2023. [dostęp 2024-12-11]. (ukr.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Ingrida Šimonytė. finmin.lt. [dostęp 2013-11-10]. (lit.).
- Ingrida Šimonytė. lb.lt. [dostęp 2013-11-10]. (lit.).
- Absolwenci Uniwersytetu Wileńskiego
- Kandydaci na urząd prezydenta Litwy
- Litewscy ekonomiści
- Litewscy ministrowie finansów
- Ludzie urodzeni w Wilnie
- Ludzie związani z bankowością
- Odznaczeni Orderem Księcia Jarosława Mądrego
- Odznaczeni Orderem Witolda Wielkiego
- Politycy Związku Ojczyzny
- Posłowie na Sejm Republiki Litewskiej
- Premierzy Litwy
- Urodzeni w 1974