Incydent 28 lutego
 Tłum szturmuje biuro monopolu tytoniowego w Tajpej 28 lutego 1947 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejsce | |
| Data |
28 lutego – 16 maja 1947 |
| Liczba zabitych |
28 000 |
Położenie na mapie Chin  | |
| 23°46′12,0000″N 121°00′00,0000″E/23,770000 121,000000 | |
Incydent 28 lutego (chiń. 二二八事件; pinyin Ér’èrbā Shìjiàn) – zamieszki spowodowane represyjną polityką Kuomintangu wobec mieszkańców Tajwanu, które miały miejsce w 1947 roku.
Geneza
[edytuj | edytuj kod]Radykalna polityka nacjonalistów chińskich wobec ludności japońskiej (do 13 kwietnia 1946 wysiedlono z Tajwanu 488 tys. Japończyków, w tym 166 tys. żołnierzy) znajdowała odbicie również w ich postępowaniu wobec Tajwańczyków, których w większości uważali za kolaborantów[1]. Odbierano im majątki, niszczono należące do nich gospodarstwa rolne i fabryki[1]. Jednocześnie we władzach okupacyjnych występowała na ogromną skalę korupcja.
Wydarzenia
[edytuj | edytuj kod]27 lutego 1947 policjanci z biura monopolu alkoholowego i tytoniowego podczas kontroli w Dadaocheng brutalnie pobili 40-letnią Tajwankę Lin Jiangmai (林江邁)[2], oskarżoną o szmuglowanie papierosów. Na miejscu zebrał się wzburzony tłum. Doszło do przepychanek, w trakcie których policjanci śmiertelnie postrzelili Tajwańczyka.
Następnego dnia demonstranci wdarli się do oddziału biura monopolu tytoniowego w Tajpej, a następnie ruszyli pod urząd władz prowincji z żądaniem demokratyzacji życia publicznego. Zgromadzeni na dachu budynku żołnierze otworzyli ogień z broni maszynowej do tłumu. Zabito i ciężko raniono kilkadziesiąt osób.
Reakcja władz
[edytuj | edytuj kod]
Po wydarzeniach z 28 lutego doszło do powszechnego strajku na Tajwanie. Zamknięte zostały sklepy, szkoły i fabryki. 1 marca wybuchły zamieszki w Tajpej. Utworzona została rada samorządowa mająca reprezentować interesy Tajwańczyków. Wysunięto żądania reform politycznych. Gubernator Tajwanu, Chen Yi, wyraził zgodę na utworzenie Komisji dla zażegnania Incydentu 28 lutego.
W odpowiedzi na zajścia na Tajwanie władze kuomintangowskie skierowały na wyspę żandarmerię wojskową i 11 tysięcy żołnierzy z XXI Dywizji. Po wylądowaniu w portach Keelung i Kaohsiung żołnierze otworzyli ogień do napotkanych Tajwańczyków, następnie podobne zajścia miały miejsce w innych częściach wyspy, Tajpej i Pingdong. Podczas trwającej miesiąc pacyfikacji Tajwanu zginęło według oficjalnych danych Kuomintangu 28 tysięcy Tajwańczyków. Wśród zabitych znalazło się wielu przedstawicieli miejscowej elity intelektualnej[3]. Czystki przerwała dopiero interwencja rządu amerykańskiego u Czang Kaj-szeka. 22 kwietnia gubernator Chen Yi został zdymisjonowany[4].
Dziedzictwo
[edytuj | edytuj kod]
Incydent 28 lutego doprowadził do utrzymującego się do dzisiaj podziału między rdzennymi mieszkańcami Tajwanu (benshengren) a uciekinierami z kontynentu (waishengren)[3].
Do czasu demokratyzacji Tajwanu w latach 80. XX wieku i zniesienia stanu wyjątkowego w 1987 zakazana była jakakolwiek pamięć o wydarzeniach z 28 lutego 1947. W listopadzie 1947 w Hongkongu tajwańscy emigranci założyli Demokratyczną Ligę Autonomii Tajwanu.
W 1987 r. na Tajwanie powstało Stowarzyszenie Pokojowej Promocji 28 lutego, domagające się ujawnienia prawdy o tamtych wydarzeniach i ustanowienia 28 lutego dniem pamięci narodowej. W lutym 1989 w Tajpej odsłonięto pomnik ofiar masakry, a w 1990 tajwański parlament po raz pierwszy uczcił ich pamięć.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b John K. Fairbank: Historia Chin. Nowe spojrzenie. Gdańsk: Wyd. Marabut, 1996, s. 315. ISBN 83-85893-79-2.
- ↑ Maria Roman Sławiński: Historia Tajwanu. Warszawa: Elipsa, 2001, s. 93. ISBN 83-7151-477-8.
- ↑ a b Jakub Polit: Chiny. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2004, s. 236. ISBN 83-88542-68-0.
- ↑ Maria Roman Sławiński: Historia Tajwanu. Warszawa: Elipsa, 2001, s. 94. ISBN 83-7151-477-8.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Encyklopedia historyczna świata. Tom X. Kraków: Wyd. Opres, 2002. ISBN 83-85909-72-9.