Hispaniolka
| Xenoligea montana[1] | |||
| (Chapman, 1917) | |||
_(8082795709).jpg)
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Xenoligea | ||
| Gatunek |
hispaniolka | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Hispaniolka (Xenoligea montana) – gatunek małego ptaka z rodziny hispaniolczyków (Phaenicophilidae). Występuje endemicznie w górach wyspy Haiti. Narażony na wyginięcie.
Taksonomia
[edytuj | edytuj kod]Po raz pierwszy gatunek opisał Frank Michler Chapman w 1917 na łamach Bulletin of the American Museum of Natural History. Nowemu gatunkowi nadał nazwę Microligea montana. Holotyp pochodził z Pico Duarte (Monte Tina), został odłowiony 15 stycznia 1917[3]. Do rodzaju Xenoligea wydzielił go James Bond w 1967[3]. Obecnie (2020) Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) podtrzymuje nazwę X. montana, uznaje gatunek za monotypowy. Sam rodzaj do niedawna był klasyfikowany przez IOC jako incertae sedis o niejasnym pokrewieństwie względem lasówek (Parulidae)[4]. Obecnie hispaniolkę umieszcza się w rodzinie hispaniolczyków (Phaenicophilidae)[5][6][7]; status rodziny został zaakceptowany przez North American Classification Committee (NACC) w 2017[7].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała wynosi około 14,5 cm[5]. Wymiary dla 5 samców i 5 samic: długość skrzydła 66–69 mm, długość ogona 63,5–70 mm, długość skoku 19–22 mm, długość górnej krawędzi dzioba 13–14,5 mm. Nie występuje dymorfizm płciowy w upierzeniu[8]. Hispaniolki to ptaki o krępych sylwetkach i masywnych dziobach. Oliwkowy wierzch ciała kontrastuje z szarą głową. Pod okiem biała plama. Spód ciała białawy, na lotkach I rzędu widoczna biała plama. Sterówki szare, chorągiewki zewnętrzne białe. Dziób czarny, tęczówki ciemne. Wygląd osobników młodocianych nie jest znany[9].
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Hispaniolka zamieszkuje górskie obszary Haiti[5], zarówno na obszarze Haiti (dwa pasma), jak i Dominikany (trzy pasma). BirdLife International szacuje zasięg występowania na 33,7 tys. km²[9].
Ekologia i zachowanie
[edytuj | edytuj kod]Środowiskiem życia hispaniolek jest gęsta górska roślinność szerokolistna, w tym niskie drzewa i zakrzewienia, niekiedy również sosny. Odnotowywany był między 875 a 2000 m n.p.m., głównie w wilgotnych górskich lasach lub lasach mieszanych. Żywią się owadami, owocami i nasionami, żerują nisko w roślinności; są związane z roślinami z gatunku Trema micrantha, wydającymi jedne z ich ulubionych owoców[9].
Lęgi
[edytuj | edytuj kod]Gniazda umieszczone są w podszycie[9]. O lęgach niewiele wiadomo. Jedno gniazdo znaleziono w czerwcu, młodocianego podczas pierzenia się widziano pod koniec czerwca; okres lęgowy przypadać może na okres od kwietnia do czerwca[5].
Status
[edytuj | edytuj kod]IUCN uznaje hispaniolkę za gatunek narażony na wyginięcie (VU, Vulnerable) nieprzerwanie od 1994 (stan w 2020). Liczebność populacji szacuje się na 1500–7000 dorosłych osobników[2]. Zagrożeniem dla tych ptaków jest wylesianie celem pozyskania drewna na opał i miejsc do rozwoju rolnictwa. Prawdopodobnie do spadku liczebności przyczynia się też drapieżnictwo ze strony introdukowanych mangust[9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Xenoligea montana, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Xenoligea montana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b James Bond: Check-list of Birds of the West Indies. T. 12th Suppl.. 1967, s. 20.
- ↑ Frank Gill & David Donsker: New World warblers & oropendolas, Bananaquit. IOC World Bird List (v7.3), 31 lipca 2017. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-04)].
- ↑ a b c d Curson, J.: White-winged Warbler (Xenoligea montana). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2017. [dostęp 2017-08-10].
- ↑ F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.): Enigmatic Oscines. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-03-01]. (ang.).
- ↑ a b P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Phaenicophilidae Sclater,PL, 1886 - hispaniolczyki - Warbler tanagers/Hispaniolan tanagers (wersja: 2019-05-02). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-03-01].
- ↑ Frank M. Chapman. XII. — Descriptions of New Birds from Santo Domingo and Remarks on Others in the Brewster-Sanford Collection. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 37, s. 330–331, 1917.
- ↑ a b c d e White-winged Warbler Xenoligea montana. BirdLife International. [dostęp 2017-08-10].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).