Przejdź do zawartości

Gabriel Byrne

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gabriel Byrne
ilustracja
Imię i nazwisko

Gabriel James Byrne

Data i miejsce urodzenia

12 maja 1950
Dublin

Zawód

aktor, producent, scenarzysta, reżyser

Współmałżonek

Ellen Barkin (1988–1999)
Hannah Beth King (od 2014)

Lata aktywności

od 1978

Gabriel James Byrne[1] (ur. 12 maja 1950 w Dublinie) – irlandzki aktor, scenarzysta, reżyser i producent filmowy, ambasador dobrej woli UNICEF.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się i dorastał w Dublinie w rodzinie rzymskokatolickiej[2] jako syn pielęgniarki Eileen (z domu Gannon) i Dana Byrne’a[3], żołnierza i bednarza. Miał pięcioro rodzeństwa: dwóch braci: Donala i Thomasa, a także trzy siostry: Marian, która zmarła w młodym wieku, Bredę i Margaret.

Uczęszczał do Ardscoil Éanna w Crumlin, gdzie później uczył hiszpańskiego i historii[4]. Chciał zostać księdzem. Spędził pięć lat w seminarium w przekonaniu, że kapłaństwo jest jego powołaniem[3]. W dzieciństwie był wykorzystywany seksualnie przez księży[5], o czym opowiedział w programie telewizyjnym The Meaning Of Life. Studiował na wydziale archeologii i lingwistyki na University College Dublin[2]. Grał w piłkę nożną w Dublinie z klubem Stella Maris F.C.

Kariera

[edytuj | edytuj kod]

Zanim zaczął grać w filmach, zajmował się archeologią, był nauczycielem, kucharzem. W 1978, w wieku 29 lat zaczął grać w Focus Theatre i Abbey Theatre[6]. Studiował aktorstwo w Performing Arts Course w Sandymount Dublin 4 (Roslyn Park College). Później dołączył do Royal Court Theatre[7] w Londynie. W roku 1981 wraz z Dublińskim Towarzystwem Szekspirowskim pojawił się w filmie fantasy Johna Boormana Excalibur jako Uther Pendragon, ojciec króla Artura (Nigel Terry). Wystąpił potem w filmie biograficznym Wagner (1983) jako Karl Ritter z udziałem Richarda Burtona w roli Richarda Wagnera, dreszczowcu politycznym Obronność królestwa (Defence of the Realm, 1985) w roli Nicholasa 'Nicka' Mullena oraz teledysku duetu David & David do piosenki „Ain’t So Easy” (1986).

Mając 37 lat przeniósł się z Irlandii do Stanów Zjednoczonych. Zwrócił na siebie uwagę w dramacie gangsterskim Ścieżka strachu (Miller's Crossing, 1990) Joela i Ethana Coen w roli zagadkowego Toma Reagan. W dramacie sensacyjnym Kryptonim Nina (Point of no Return, 1993) był agentem, który nadzoruje trening tytułowej bohaterce granej przez Bridget Fondę. W melodramacie Niebezpieczna kobieta (A Dangerous Woman, 1993) romansował z Debrą Winger i Barbarą Hershey. Był producentem filmu Jima Sheridana W imię ojca (In the Name of the Father, 1993), dramatu politycznego o niesprawiedliwym uwięzieniu Gerry Conlona, granego przez Daniela Day-Lewisa.

Można go było także dostrzec w hollywoodzkich produkcjach, w tym w komediodramacie Gilliesa Mackinnona Uśmiech losu (A Simple Twist of Fate, 1994) ze Steve’em Martinem, melodramacie Gillian Armstrong Małe kobietki (1994) z Winoną Ryder czy westernie Jima Jarmuscha Truposz (1995). Był współscenarzystą, współproducentem i aktorem jako Jack, ojciec Frankiego (Jared Leto) w komediodramacie Ostatnie takie lato (The Last of the High Kings, 1996). Zajmuje się też produkcją filmów dokumentalnych, jest członkiem prestiżowego The Irish Film Bard.

Za rolę doktora Paula Westona w serialu HBO Terapia (In Treatment, 2008–2011) zdobył Złoty Glob oraz nominację do Emmy i Satelity. W 2018 roku trzymał nagrodę IFTA za całokształt twórczości, a w 2021 roku – za najlepszą rolę pierwszoplanową (za film Death of a Ladies' Man)[8].

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]
Gabriel Byrne w 2006 roku

Reżyser

[edytuj | edytuj kod]

Scenarzysta

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Personalidade: Gabriel Byrne (Irlanda). InterFilmes.com. [dostęp 2018-06-06]. (port.).
  2. a b Gabriel Byrne Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2018-06-06]. (ang.).
  3. a b Gabriel Byrne – What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2018-06-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-06)]. (ang.).
  4. Gabriel Byrne Biography (1950-). Film Reference. [dostęp 2018-06-06]. (ang.).
  5. McDonald, Henry (2010-01-19): Gabriel Byrne tells of childhood sexual abuse. The Guardian. [dostęp 2018-06-06]. (ang.).
  6. Gabriel Byrne. Listal. [dostęp 2018-06-06]. (ang.).
  7. Gabriel Byrne (12 de Maio de 1950). Filmow. [dostęp 2018-06-06]. (port.).
  8. Gabriel Byrne [online], IMDb [dostęp 2023-03-25].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]