Fregaty rakietowe typu Tromp

Fregaty rakietowe typu Tromp

„Tromp” około 1995 roku
Kraj budowy	Holandia
Użytkownicy	Koninklijke Marine
Stocznia	De Schelde, Vlissingen
Wejście do służby	1975
Wycofanie	2001
Zbudowane okręty	2
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa: 3665 t pełna: 4310 t
Długość	138 m
Szerokość	14,80 m
Zanurzenie	4,6 m (maks. 6,6 m)
Napęd	4 turbiny gazowe w układzie COGOG - 2 x 25 440 KM i 2 x 4950 KM, 2 śruby
Prędkość	28 węzłów
Zasięg	5000 mil morskich/ 18 w
Załoga	306 (272 marynarzy, 34 oficerów)
Wyposażenie lotnicze	1 śmigłowiec SH 14B Lynx

Fregaty rakietowe typu Tromp – pierwszy typ holenderskich fregat rakietowych, określanych też poza Holandią jako niszczyciele rakietowe, składający się z dwóch jednostek: „Tromp” i „De Ruyter”. Służyły one w holenderskiej marynarce wojennej pomiędzy 1975 a 2001 rokiem.

Historia

Okręty typu Tromp zostały zaprojektowane w celu zastąpienia starzejących się lekkich krążowników typu De Zeven Provinciën w charakterze okrętów flagowych holenderskich zespołów floty. Były przy tym pierwszymi nowoczesnymi holenderskimi okrętami z uzbrojeniem rakietowym, klasy fregat rakietowych, której przedstawiciele pojawili się już wcześniej w marynarkach innych państw. Ich głównym przeznaczeniem miało być zwalczanie celów powietrznych za pomocą rakiet przeciwlotniczych, lecz oprócz tego okręty te udało się wyposażyć w silne i uniwersalne uzbrojenie, mimo ich umiarkowanej wielkości. Konstruktorzy uzyskali także bardzo dobrą dzielność morską, dzięki wysokiej wolnej burcie, dużej szerokości i odpowiednio wybranym doświadczalnie kształtom kadłuba. Z powodu silnego uzbrojenia, okręty te, klasyfikowane w Holandii jako fregaty (z odpowiednimi numerami burtowymi na literę „F”), często zaliczane są w publikacjach światowych do klasy niszczycieli rakietowych. W literaturze okręty te bywają nawet czasem zaliczane do krążowników rakietowych. Spośród nowości, wprowadziły one w marynarce holenderskiej także napęd w całości za pomocą turbin gazowych (w układzie COGOG) oraz sterowanie walką okrętu za pomocą zintegrowanego systemu, z centrali bojowej we wnętrzu kadłuba.

Pierwsze prace nad fregatami podjęto w 1964, a prace nad ostatecznym projektem technicznym rozpoczęły się w styczniu 1968. Projektowania zakończono we wrześniu 1969, po czym w październiku 1970 zamówiono dwie jednostki, noszące tradycyjne dla marynarki holenderskiej nazwiska admirałów holenderskich, noszone m.in. przez krążowniki z okresu II wojny światowej: „Tromp” i „De Ruyter”. Budowę obu rozpoczęto w 1971 w stoczni De Schelde we Vlissingen. Pierwszy wszedł do służby „Tromp” w 1975, a „De Ruyter” w 1976.

Nazwa (numer)	Położenie stępki	Wodowanie	Wejście do służby	Wycofanie
Tromp (F 801)	4 sierpnia 1971	4 czerwca 1973	3 października 1975	12 listopada 1999
De Ruyter (F 806)	22 grudnia 1971	9 marca 1974	3 czerwca 1976	3 października 2001

Opis

„Tromp” (źródło: Koninklijke Marine)

Fregaty typu „Tromp” miały sylwetkę nieco podobną do francuskich niszczycieli rakietowych typu Suffren, lecz bardziej zwartą. Wspólnym i charakterystycznym jedynie dla tych dwóch typów okrętów elementem było umieszczenie anten trójwspółrzędnej stacji radiolokacyjnej dozoru powietrznego pod wielką plastikową kopułą (z tej przyczyny, holenderskie fregaty uzyskały przezwisko „Kojak”). W momencie wejścia do służby był to bardzo nowoczesny radar, śledzący wiele celów jednocześnie. Uzbrojenie artyleryjskie okrętów w postaci dwudziałowych wież z armatami uniwersalnymi 120 mm Bofors pochodziło z wycofanego w 1974 niszczyciela „Gelderland”. W toku służby dodano na „De Ruyter” zestaw artyleryjski obrony bezpośredniej Goalkeeper. Fregaty typu Tromp uważane były za udane okręty, o dość silnym uzbrojeniu i nowoczesnym jak na moment wejścia do służby wyposażeniu elektronicznym.

„Tromp” wycofano ze służby w 1999, a „De Ruyter” w 2001; zostały one zastąpione przez nowe fregaty przeciwlotnicze typu De Zeven Provinciën, o tych samych nazwach.

Dane techniczne

• Siłownia: 4 turbiny gazowe w układzie COGOG:
  • 2 turbiny prędkości maksymalnej Rolls-Royce Olympus TM3B o łącznej mocy ciągłej 50 880 KM (37,9 MW)
  • 2 turbiny prędkości ekonomicznej Rolls-Royce Tyne RM1C o łącznej mocy ciągłej 9900 KM (7,4 MW) (inne dane 8200 KM)
  • 2 śruby napędowe
• prędkość maksymalna: 28 węzły (maks. na próbach 30 w)

Uzbrojenie

• 2 armaty uniwersalne kalibru 120 mm Bofors L/50 w wieży na dziobie (1xII)
  • długość lufy 50 kalibrów, masa pocisku 24 kg, kąt podniesienia 85°, szybkostrzelność 42 strz/min, donośność skuteczna - do celów nawodnych 20 km, powietrznych 12 km
• 1 zestaw artyleryjski obrony bezpośredniej Goalkeeper kalibru 30 mm (na rufie - tylko „De Ruyter”, od 1991)
• 1 pojedyncza wyrzutnia Mk 13 kierowanych przeciwlotniczych pocisków rakietowych średniego zasięgu Standard SM-1MR na rufie (40 pocisków, zasięg do 46 km) (początkowo pociski RIM-24 Tartar)
• 1 ośmioprowadnicowa wyrzutnia kierowanych przeciwlotniczych pocisków rakietowych krótkiego zasięgu RIM-7 Sea Sparrow na dziobie (16 pocisków, zasięg do 14,6 km)
• 8 wyrzutni pocisków przeciwokrętowych RGM-84 Harpoon (dwie poczwórne) (od 1977-1978)
• 6 wyrzutni torpedowych Mk 32 kalibru 324 mm dla torped Mk 46 przeciw okrętom podwodnym (2xIII)
• 1 śmigłowiec SH 14B Lynx

Wyposażenie elektroniczne

„Tromp” od rufy, w eskorcie lotniskowca HMS „Ark Royal”, 1976.

• trójwspółrzędna stacja radiolokacyjna dozoru powietrznego i nawodnego MTTR/SPS 01 (w kulistej osłonie na nadbudówce dziobowej)
• dwie stacje radiolokacyjne kierowania pocisków przeciwlotniczych SPG 51C (na rufie)
• stacja radiolokacyjna systemu WM 25 kierowania ogniem artylerii 120 mm i pocisków Sea Sparrow (przed mostkiem)
• 2 radary nawigacyjne Decca Transar, następnie Decca 1226
• sonar PHS-36 (SQS-509)
• systemy walki radioelektronicznej
• zintegrowany system dowodzenia walką okrętu SEWACO

Bibliografia

• Jacek Krzewiński: Holenderskie fregaty Tromp i De Ruyter w: Nowa Technika Wojskowa nr 9/97, s. 54-59.