Félia Litvinne
![]() | |
Imię i nazwisko |
Françoise-Jeanne Schütz |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Pochodzenie | |
Data i miejsce śmierci | |
Typ głosu | |
Gatunki | |
Zawód |
Félia Litvinne, właśc. Françoise-Jeanne Schütz[1][2][3] (ur. 19 sierpnia?/31 sierpnia 1861 w Petersburgu, zm. 12 października 1936 w Paryżu[1]) – rosyjska śpiewaczka, sopran.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Studiowała w Paryżu u Pauline Viardot i Victora Maurela[1][2][3]. Na scenie zadebiutowała w 1882 roku w paryskim Théâtre-Italien w Simonie Boccanegrze Giuseppe Verdiego[2][3]. Występowała na scenach europejskich oraz w Ameryce Północnej i Południowej[1]. W Stanach Zjednoczonych debiutowała w 1885 roku na deskach nowojorskiej Academy of Music[1][2]. Śpiewała w Théâtre Royal de la Monnaie w Brukseli (1886–1888), Operze Paryskiej (1889) oraz w mediolańskiej La Scali (1890)[1][2]. Od 1890 roku przebywała w Rosji, występując w Moskwie i Petersburgu[1][2][3]. W 1896 roku rolą Walentyny w Hugonotach Giacomo Meyerbeera debiutowała w nowojorskiej Metropolitan Opera[2][3]. Od 1899 do 1910 roku związana była z londyńskim Covent Garden Theatre, gdzie po raz pierwszy wystąpiła w tytułowej roli w Tristanie i Izoldzie Richarda Wagnera[2]. Po raz ostatni wystąpiła na scenie operowej w 1919 roku w Vichy, potem do 1924 roku występowała jeszcze jako artystka koncertująca[2]. Od 1927 roku wykładała w konserwatorium amerykańskim w Fontainebleau[1][2].
Zasłynęła przede wszystkim rolami w operach Richarda Wagnera: jako Elza w Lohengrinie, Brunhilda w Pierścieniu Nibelunga, Kundy w Parsifalu, Izolda w Tristanie i Izoldzie[1]. Kreowała także tytułowe role w Aidzie Giuseppe Verdiego i Alceście Ch.W. Glucka oraz rolę Donny Anny w Don Giovannim W.A. Mozarta[1].
Opublikowała swoje wspomnienia pt. Ma vie et mon art (Paryż 1933)[2]. Jej uczennicami były Nina Koshetz i Germaine Lubin[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 5. Część biograficzna klł. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1997, s. 397. ISBN 978-83-224-3303-4.
- ↑ a b c d e f g h i j k l Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2153. ISBN 0-02-865529-X.
- ↑ a b c d e The Grove Book of Opera Singers. Oxford: Oxford University Press, 2008, s. 285. ISBN 978-0-19-533765-5.
- ISNI: 0000000368586485, 0000000368586493, 0000000368586506, 0000000114420282
- VIAF: 37102569
- LCCN: nr94005114
- GND: 134446380
- BnF: 13896716k
- SUDOC: 06771904X
- NLA: 53928741
- NKC: mzk2014827863
- Open Library: OL1913551A
- PLWABN: 9810541891205606
- NUKAT: n2011213949
- PTBNP: 1747542
- ΕΒΕ: 218115
- LIH: LNB:eTW;=Bm
- RISM: people/41013662