Europa (córka Agenora)
| królewna tyryjska | |
| |
| Występowanie | |
|---|---|
| Rodzina | |
| Ojciec | |
| Matka |
Telefassa lub Argiope |
| Mąż | |
| Rodzeństwo | |
| Dzieci | |
Europa (gr. Εὐρώπη Eurṓpē, łac. Europa) – w mitologii greckiej królewna tyryjska i królowa kreteńska, córka Agenora, fenickiego władcy miast Sydonu[1] i Tyru[2] i jego pierwszej lub drugiej żony – Telefassy[3][2], Argiope lub Antiope[2].
Słynęła z niezwykłej urody. Zeus, zakochawszy się w Europie, przybrał postać pięknego śnieżnobiałego byka i zjawił się na łące, miejscu zabaw Europy i jej towarzyszek. Europa uwiedziona łagodnością i delikatnością byka usiadła na jego grzbiecie. Zeus-byk korzystając z tej sytuacji zerwał się do ucieczki i nie spoczął, dopóki nie przepłynął morza i nie dobiegł do cudownej groty położonej na Krecie[4][2].
Zamieszkawszy na Krecie, Europa urodziła Zeusowi dwóch synów: Minosa i Radamantysa[1]. Niektóre źródła mówią także o trzecim: Sarpedonie[4][3][2]. Europa wyszła później za mąż za Asteriona, króla Krety, który adoptował jej dzieci, a byk został umieszczony przez bogów na nieboskłonie w postaci gwiazdozbioru Byka[2]. Otaczano ją boską czcią[2]. Uważano ją za najpiękniejszą kobietę na świecie. Mit o Europie jest początkiem tzw. mitów tebańskich (podróże Kadmosa, założenie Teb, mit o Edypie itd.)[1].
Mit o porwaniu Europy był wykorzystywany jako temat wielu dzieł antycznej sztuki greckiej (rzeźba)[5] i rzymskiej (malarstwo ścienne - Pompeje)[5], ale także sztuki europejskiej na przestrzeni wieków (głównie w malarstwie od XV do XIX wieku) – Tycjan, Guido Reni, Rembrandt, Giovanni Battista Tiepolo, Gustave Moreau)[5]. Grota, hipotetyczne miejsce schronienia Europy, jest w dzisiejszych czasach atrakcją turystyczną Krety.
Imieniem królewny nazwano jeden z księżyców galileuszowych Jowisza – Europa[5]. Pomysłodawcą nazwy był Simon Marius[6].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Jan Parandowski, Mitologia: Wierzenia i podania Greków i Rzymian, Londyn: Wydawnictwo Puls, 1992, ISBN 0 907587 85 2.
- ↑ a b c d e f g Pierre Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo, 1990, ISBN 83-04-01069-0.
- ↑ a b Mała encyklopedia kultury antycznej A–Z (red. Zdzisław Piszczek). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1988, ISBN 83-01-03529-3.
- ↑ a b Wanda Markowska, Mity Greków i Rzymian, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry”, 1973.
- ↑ a b c d Red. naczelny Barbara Petrozolin-Skowrońska, Nowa encyklopedia PWN, tom 2, Warszawa: PWN, 1995, ISBN 83-01-11097-X.
- ↑ Red. naczelny Barbara Petrozolin-Skowrońska, Nowa encyklopedia PWN, tom 5, Warszawa: wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, ISBN 83-01-11968-3.