Dalekowie

Dalekowie
	Postać z Doktor Who
	; Dalek z 2012 r.
Pierwsze wystąpienie	The Daleks
	Dane biograficzne
Pochodzenie	Skaro
Przynależność	Zmutowane Kaledy z mechaniczną powłoką

Dalek wraz z odtwórcą czwartego Doktora, Tomem Bakerem.

Głos Daleka

Przykładowe nagranie charakterystycznego głosu Daleka

Dalekowie (l.poj. Dalek; ang. Daleks) – fikcyjny gatunek istot pozaziemskich związany z brytyjskim serialem science-fiction Doktor Who.

Za twórcę Daleków uznaje się Terry Nation, autora drugiej historii w serialu, The Daleks. Ich genezę sprowadzał on do własnych doświadczeń z czasów drugiej wojny światowej^[1]. To właśnie w historii The Daleks z 1966 roku, Dalekowie pojawiają się po raz pierwszy w serialu, po czym występują oni w nim bardzo często^[2].

W latach 60. powstały dwa filmy telewizyjne o Dalekach pt. Dr Who wśród Daleków (1965) oraz Najazd Daleków na Ziemię (1966), które jednak aktualnie nie są uznawane jako kanoniczna część uniwersum Doktora Who.

Opis

W serialowej rzeczywistości Dalekowie zostali stworzeni przez Davrosa. Są to zmutowane organizmy, które pochodzą z planety Skaro. Przebywają w pojazdach przypominających czołgi i są ciężko uzbrojone. Cechują się dużą siłą i inteligencją przy jednoczesnym zupełnym braku empatycznych uczuć jak współczucie czy litość.

Dalekowie noszą cechy charakteru, jakie były typowe dla nazistów: nietolerancja dla postaw odmiennych od własnej, nienawiść rasowa, przekonanie o wyższości własnej rasy nad innymi, technokratyczny sposób rozumowania oraz tendencja do stosowania tortur. Dalekowie nie cofają się nawet przed eksterminacją osobników własnej rasy. Ich okrzykiem bojowym jest „Eksterminować!” (ang. Exterminate!), który wypowiadają bardzo często.

Wpływ na kulturę

Dalekowie wpisali się na stałe w poczet brytyjskiej kultury popularnej. W grudniu 1964 roku brytyjski rysownik, Leslie Gilbert Illingworth opublikował karykaturę w gazecie Daily Mail podpisaną "THE DEGAULLEK" przedstawiającą francuskiego prezydenta, Charlesa de Gaulle'a na szczycie NATO jako Daleka z wystającym nosem^[3].

Słownik Oksfordzki języka angielskiego zawiera hasło "Daleks", objaśniające mało precyzyjnie, iż jest to "typ robota pojawiającego się fantastycznonaukowym programie telewizyjnym Dr. Who, telewizji BBC"^[4].

Spis historii^[a]

Klasyczna seria
Rok	Doktor	Historia
1963-64	Pierwszy Doktor	The Daleks
1964		The Dalek Invasion of Earth
1965		The Chase
1965		Mission to the Unknown
1965-66		The Daleks' Master Plan
1966
1966	Drugi Doktor	The Power of the Daleks
1967	Drugi Doktor	The Evil of the Daleks
1972	Trzeci Doktor	Day of the Daleks
1973		Planet of the Daleks
1974		Death to the Daleks
1975	Czwarty Doktor	Genesis of the Daleks
1979	Czwarty Doktor	Destiny of the Daleks
1984	Piąty Doktor	Resurrection of the Daleks
1985	Szósty Doktor	Revelation of the Daleks
1988	Siódmy Doktor	Remembrance of the Daleks
Nowa seria
Rok	Doktor	Historia
2005	Dziewiąty Doktor	Dalek
2005	Dziewiąty Doktor	Zły Wilk / Każdy swoją drogą
2006	Dziesiąty Doktor	Armia duchów / Dzień zagłady
2007		Dalekowie na Manhattanie / Ewolucja Daleków
2008		Skradziona Ziemia / Koniec podróży
2010	Jedenasty Doktor	Zwycięstwo Daleków
2010		Otwarcie Pandoriki / Wielki Wybuch
2012		Planeta obłąkanych Daleków
2014	Dwunasty Doktor	Wnętrze Daleka
2015	Dwunasty Doktor	The Magician's Apprentice / The Witch's Familiar
2018	Trzynasta Doktor	Resolution

Uwagi

↑ Brane pod uwagę są tylko te historie, w których Dalekowie odegrali ważną rolę

Przypisy

↑ David J. Howe, Mark Stammers, Stephen James Walker: Doctor Who: The Sixties. Londyn: Virgin Publishing, 1992, s. 31. ISBN 0-86369-707-0.
↑ The Fourth Dimension The Daleks. BBC. [dostęp 2016-02-17]. (ang.).
↑ View cartoon item: 06435. cartoons.ac.uk. [dostęp 2016-02-17]. (ang.).
↑ J. A. Simpson, E. S. C. Weiner: Oxford English Dictionary. T. 4: creel–duzepere. Oksford: Oxford University Press, 1989, s. 221-222. ISBN 0-19-861216-8.

Linki zewnętrzne

Dalekowie na oficjalnej stronie British Broadcasting Corporation (BBC) (ang.)
Dalekowie w bazie TARDIS Data Core (ang.)

[ważność-5] Brane pod uwagę są tylko te historie, w których Dalekowie odegrali ważną rolę

[1] David J. Howe, Mark Stammers, Stephen James Walker: Doctor Who: The Sixties. Londyn: Virgin Publishing, 1992, s. 31. ISBN 0-86369-707-0.

[2] The Fourth Dimension The Daleks. BBC. [dostęp 2016-02-17]. (ang.).

[3] View cartoon item: 06435. cartoons.ac.uk. [dostęp 2016-02-17]. (ang.).

[4] J. A. Simpson, E. S. C. Weiner: Oxford English Dictionary. T. 4: creel–duzepere. Oksford: Oxford University Press, 1989, s. 221-222. ISBN 0-19-861216-8.

[1]

[2]

[3]

[4]

[a]