Chanty-Mansyjsk
61°00′31″N 69°01′36″E/61,008611 69,026667 Sobór Zmartwychwstania Pańskiego | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Okręg autonomiczny | |||||
| Powierzchnia |
337,76 km² | ||||
| Populacja (2021) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Nr kierunkowy |
34671 | ||||
| Kod pocztowy |
628000 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
86 | ||||
Położenie na mapie Chanty-Mansyjskiego Okręgu Autonomicznego – Jugry  | |||||
Położenie na mapie Rosji  | |||||
| 61°00′31″N 69°01′36″E/61,008611 69,026667
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Chanty-Mansyjsk (ros. Xaнты-Мaнcийcк) – miasto w Rosji, stolica Chanty-Mansyjskiego Okręgu Autonomicznego, często nazywane „Bramą Syberii”. Liczy 103 117 mieszkańców (2021).
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Miasto położone jest na zachodniej Syberii, w centrum Chanty-Mansyjskiego Okręgu Autonomicznego – Jugry. Chanty-Mansyjsk stanowi także ośrodek administracyjny Rejonu chanty-mansyjskiego, sam jednak w skład tego rejonu nie wchodzi, stanowiąc miasto wydzielone Chanty-Mansyjskiego OA – Jugry.
Miasto leży nad rzeką Irtysz, 15 km od jej ujścia do Obu. Od stolicy kraju – Moskwy dzieli je odległość 2.759 km (licząc odległość lotniczą).
Nazwa miasta
[edytuj | edytuj kod]Nazwa miasta nawiązuje do dwu rdzennych narodowości zamieszkujących ten rejon Syberii – Chantów i Mansów. Poprzednia nazwa Chanty-Mansyjska – Ostiako-Wogulsk także dotyczyła tych samych narodów, jednak zastosowane nazwy – Ostiacy i Wogułowie, były określeniami tych nacji w języku rosyjskim, a nie we własnych językach obu ugrofińskich ludów.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Miasto zostało założone w 1930 r. jako osiedle robotnicze pod nazwą Ostiako-Wogulsk (Остяко-Вогульск) i stało się stolicą utworzonego właśnie Ostiako-Wogulskiego Okręgu Narodowościowego. W 1940 r. wraz ze zmianą nazwy okręgu na Chanty-Mansyjski Okręg Narodowościowy miasto przemianowane na Chanty-Mansyjsk. Prawa miejskie przyznano mu w 1950. Wraz z przyznaniem praw miejskich w obręb Chanty-Mansyjska włączono istniejącą od XVI w osadę Samarowo, stanowiącą dotąd ośrodek administracyjny Rejonu Samarowskiego. Po przyłączeniu Samarowa do Chanty-Mansyjska miasto to stało się centrum Rejonu, który przemianowano na Rejon chanty-mansyjski.
Gospodarka
[edytuj | edytuj kod]Podstawę gospodarki Chanty-Mansyjska stanowi przemysł naftowy. Generuje on 88,6% wartości całej produkcji przemysłowej miasta. Poza tym w mieście istnieje przemysł elektroenergetyczny (6,8% wartości) i poligraficzny (1,2%). Inne gałęzie produkcji – przemysł rybny, leśny i spożywczy nie odgrywają istotniejszej roli, produkując jedynie na potrzeby rynku lokalnego.
Transport
[edytuj | edytuj kod]- Port lotniczy Chanty-Mansyjsk
- UTair Aviation – linia lotnicza
Kultura i oświata
[edytuj | edytuj kod]Chanty-Mansyjsk, jako stolica Chanty-Mansyjskiego Okręgu Autonomicznego – Jugry posiada większą liczbę instytucji kulturalno-oświatowych, niżby wynikało to z wielkości niespełna 60-tysięcznego miasta, m.in. 9 uczelni, a ponadto kina, biblioteki i muzea.
Sport
[edytuj | edytuj kod]Chanty-Mansyjsk jest także ośrodkiem sportów łyżwiarskich, w mieście znajduje się znane centrum biathlonowe.
W mieście istnieje również klub hokejowy Jugra Chanty-Mansyjsk, założony w 2006, zaś od sezonu 2010/2011 klub przyjęto do rozgrywek Kontinientalnaja Hokkiejnaja Liga (KHL).
Religia
[edytuj | edytuj kod]Miasto jest siedzibą eparchii chanty-mansyjskiej Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Katedrą eparchii jest sobór Zmartwychwstania Pańskiego w Chanty-Mansyjsku. Status soboru posiada również druga cerkiew w mieście, sobór Przemienienia Pańskiego[2]. W mieście istnieje niewielka wspólnota rzymskokatolicka, do której dojeżdża ksiądz z parafii w Surgucie[3].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2021 года [online] [dostęp 2021-06-10] [zarchiwizowane z adresu 2021-05-02] (ros.).
- ↑ Кафедральные соборы. ugraeparhia.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-02)]..
- ↑ Ks. Marek, Autor w serwisie Gaudium Et Spes [online], pl/index.php [dostęp 2024-04-22] (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Oficjalna strona miasta. admhmansy.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-12)]. (w języku rosyjskim)
