Brzanka sumatrzańska
| Puntigrus tetrazona[1] | |||
| (Bleeker, 1855) | |||
 Rysunek z oryginalnego opisu Bleekera z 1855 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
brzanka sumatrzańska | ||
| Synonimy | |||
| |||
Brzanka sumatrzańska[2] (Puntigrus tetrazona[3]) – gatunek słodkowodnej ryby karpiokształtnej z rodziny karpiowatych (Cyprinidae).
Taksonomia i nazewnictwo polskie
[edytuj | edytuj kod]Gatunek opisany naukowo przez Pietera Bleekera w 1855 z Palembang (Sumatra Południowa), pod nazwą Capoeta tetrazona[4][3]. W późniejszych pracach z 1860 roku Bleeker, z nieznanych powodów, użył dla tego gatunku nazw Systomus (Capoeta) sumatranus[5] i Systomus (Capoeta) sumatrensis[6] – obydwie zostały uznane przez późniejszych autorów za nazwy synonimiczne[4][3][7]. W kolejnych latach gatunek był przenoszony do rodzajów: Puntius, Systomus oraz Puntigrus[3]. W polskiej literaturze, najpierw w czasopiśmie Akwarium, został opisany pod nazwą zwyczajową brzanka z Sumatry[8], a następnie brzanka sumatrzańska (jako Puntius tetrazona tetrazona[2] i Barbus tetrazona tetrazona[9]).
Opis
[edytuj | edytuj kod]- Wielkość
- Do 6 cm długości.
- Wygląd
- Boki ciała błyszczące, o żółtawozłocistym kolorze. Znajdują się na nich 4 pionowe, czarne pasy. W opisie gatunku Bleeker określił barwę płetw grzbietowej i brzusznych jako prawie całe czarne, z czerwoną podstawą i czerwono obrzeżone; pozostałe płetwy czerwone (łac.„pinnis dorsali et ventrali totis fere nigris basi tanturu rubris et rubro marginatis; pinnis ceteris pulchre rubris”)[10]. W czasie odpoczynku ryby pochylają ciało pyskiem do dołu.
- Hodowla
- Brzanki nie są rybami trudnymi w hodowli, dlatego często polecane są początkującym akwarystom. Optimum termiczne to 20–26 °C, twardość wody powinna wynosić 2–10°n, pH 6,0–7,0. Akwarium powinno być spore – ryby powinny mieć swobodną przestrzeń do pływania, co najmniej 80x30x30 cm toni wodnej. W pozostałej części może być zarośnięte roślinami lub może być pozbawione roślin i przypominać biotop czarnych wód Sumatry. Brzanki są rybami stadnymi, towarzyskimi i ruchliwymi. Nie należy ich hodować wraz z rybami o długich i delikatnych płetwach.
- Rozmnażanie
- Ryba jajorodna. Samce są smuklejsze od samic, a czubek pyska i płetwy bardziej zaczerwienione. Brzanki należą do ryb rozrzucających ikrę. Rozmnażanie przeprowadza się w akwarium tarliskowym z dużą ilością roślin i miękką wodą, w temperaturze ok. 26 °C. Po tarle rodziców należy odłowić, ponieważ mogą zjadać ikrę (można zastosować siatkę osłaniającą dno zbiornika). Młode wykluwają się po 2–3 dniach. Należy je karmić pierwotniakami i drobnym planktonem.
- Pokarm
- Rureczniki, wazonkowce, oczliki, sałata, pokarmy firmowe.
Krytyka akwarystyczna
[edytuj | edytuj kod]W źródłach internetowych sygnalizowane jest możliwe pomylenie w literaturze akwarystycznej gatunków P. tetrazona z P. anchisporus[11].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Puntigrus tetrazona, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Nazewnictwo ryb egzotycznych. „Akwarium”. 9–10 (1–2/70), 1970. (pol.).
- ↑ a b c d Maurice Kottelat. The Fishes of the Inland Waters of Southeast Asia: A Catalogue and Core Bibliography of the Fishes Known to Occur in Freshwaters, Mangroves and Estuaries. „The Raffles Bulletin of Zoology”. Supplement 27, 22 listopada 2013. (ang.).
- ↑ a b W. N. Eschmeyer: Catalog of Fishes electronic version (3 Jan 2014). California Academy of Sciences. [dostęp 2014-01-14]. (ang.).
- ↑ Pieter Bleeker. De visschen van den Indischen Archipel, Beschreven en Toegelicht. Deel II. [Also:Ichthyologiae Archipelagi Indici Prodromus. „Acta Societatis Regiae Scientiarum Indo-Neêrlandicae”. 7, 1960.
- ↑ Pieter Bleeker. Achtste bijdrage tot de kennis der vischfauna van Sumatra (Visschen van Benkoelen, Priaman, Tandjong, Palembang en Djambi). „Acta Societatis Regiae Scientiarum Indo-Neêrlandicae”. 9, 1860.
- ↑ a b Systomus tetrazona. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 14 stycznia 2014]
- ↑ Zbigniew Trojanowski. Brzanka z Sumatry - Barbus / Puntius / Tetrazona / Blesker / 1855. „Akwarium”. 1, 1959.
- ↑ Eugeniusz Grabda, Tomasz Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby - Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991.
- ↑ Pieter Bleeker, Nalezingen op de vischfauna van Sumatra. Visschen van Lahat en Sibogha. Natuurkundig Tijdschrift voor Nederlandsch Indië, t. 9, 1855, s. 257-280. (pdf)
- ↑ Jules "Killifish" Killi. „Brzanka sumatrzańska, Puntius tetrazona” – najbardziej pokrzywdzona ryba w historii akwarystyki, czyli ciąg dalszy „W krainie brzanek część 1”. „Krytyka @kwarystyczna”, 2013. (pol.). [http://krytykaakwarystyczna.wordpress.com/recenzje/brzanka-sumatrzanska-puntius-tetrazona/]