Bioasekuracja

Bioasekuracja wjazdu fermy, Brama bioasekuracyjna.

Bioasekuracja, biologiczna ochrona fermy – działania prowadzone na terenie gospodarstwa, jak i w jego najbliższym otoczeniu mające na celu ochronę biologiczną i zdrowotną gospodarstwa. Celem bioasekuracji jest ograniczenie rozprzestrzeniania się w obrębie gospodarstwa wirusów, bakterii, mykoplazm, pasożytów, wektorów biologicznych, poprzez stworzenie środowiska maksymalnie wolnego od drobnoustrojów chorobotwórczych.

Termin bioasekuracja na świecie pojawił się w latach 60. XX wieku.

Bioasekuracja w Polsce została zaostrzona ze względu na pojawienie się Afrykańskiego Pomoru Świń oraz Ptasiej grypy. Wcześniej stosowana w fermach wielkotowarowych, od 2017 roku obowiązkowa także dla małych gospodarstw. Główne wytyczne odnośnie do bioasekuracji przedstawia Światowa Organizacja Zdrowia Zwierząt, w Polsce Główny Inspektorat Weterynarii.

Efektywność biasekuracji

Efektywność działań bioasekuracyjnych danego gospodarstwa można określić przy pomocy tzw. Wartość Działania Bioasekuracyjnego BIV (ang. Biosecurity Intervention Value) $BIV=DEV*RR/DD-IC$

gdzie:

$DEV$ – wartość likwidacji choroby w skali roku na jedno zwierzę.

$RR$ – redukcja ryzyka (w %) każdego podjętego działania.

$DD$ – stopień trudności (skala 1-10, gdzie 1 oznacza bardzo łatwe).

$IC$ – koszt działania na jedno zwierzę w skali roku.

Obszary stosowania bioasekuracji

Bioasekurację dzieli się na wewnętrzną i zewnętrzną:

• Bioasekuracja wewnętrzna (ang. Bio-exclusion) ma na celu ograniczenie rozprzestrzenianie się patogenów lub ich wektorów w obszarze gospodarstwa. To szereg działań, które powinny być stosowane przez osoby mające bezpośredni kontakt ze zwierzętami: osoby wchodzące do budynków i przebywają w pomieszczeniach, w których utrzymywane są zwierzęta.
• Bioasekuracja zewnętrzna (ang. bio-containment) ma na celu ograniczenie rozprzestrzeniania się patogenów lub ich wektorów w bliższym, lub dalszym otoczeniu gospodarstwa. Skupia się na działaniach dążących do prawidłowego zabezpieczenia budynków inwentarskich przed kontaktem ze środowiskiem zewnętrznym, głównie przed dotarciem w okolice budynków hodowli dzikich zwierząt, zwierząt wolno wychodzących.
• Bioasekuracja chorego stada (ang. bio-management) związana jest z zarządzaniem chorym stadem.

Zasady bioasekuracji

Zasady bioasekuracji:

• postawienie szczelnego ogrodzenia obejmującego całe gospodarstwo.
• regularna dezynfekcja, dezynsekcja, deratyzacji budynków w których utrzymywane są zwierzęta.
• ograniczenie oraz kontrola dostępu osób postronnych do obszarów związanych z produkcją w danym gospodarstwie.
• skrupulatne przestrzeganie wymogów sanitarnych (prowadzenie właściwej dokumentacji oraz odpowiednie zarządzanie produkcją, eliminacja chorych sztuk)
• stosowanie oddzielnych ubrań ochronnych dla danego budynku produkcyjnego (chlewnia, owczarnia, obora, stajnia itd.)
• stosowanie mat dezynfekcyjnych lub bram bioasekuracyjnych (wynikające z dobrej praktyki rolniczej) na drodze dojazdowej do gospodarstwa lub przed wejściem do danego budynku inwentarskiego.
• stosownie kwarantanny.
• monitorowanie i zwalczanie gryzoni.
• właściwe zabezpieczenie płodów rolnych oraz pasz przechowywanych w obszarze gospodarstwa.
• należy prowadzić rejestr pojazdów transportujących zwierzęta oraz osób, które mają dostęp do pomieszczeń związanych z produkcją trzody chlewnej.
• zabezpieczenie pomieszczeń inwentarskich przed dostępem zwierząt domowych.
• trzody chlewnej nie można karmić odpadkami pochodzącymi z kuchni.

Zobacz też

• Bezpieczeństwo biologiczne
• Zagrożenie biologiczne (epidemiologia)
• Hodowla przemysłowa
• Brama bioasekuracyjna
• Dezynfekcja

Bibliografia

• Donald G. Levis, Rodney B. Baker: Bioasekuracja świń i ochrona fermy trzody chlewnej. ostrowmaz.piwet.net, 2011. [dostęp 2019-10-02].
• Józef Brudnowski: Informacja dla posiadaczy zwierząt utrzymujących świnie w związku z wprowadzeniem „Programu bioasekuracji mającego na celu zapobieganie szerzeniu się afrykańskiego pomoru świń (ASF). Biuletyn Informacji Publicznej, 2015-05-26. [dostęp 2019-10-02].
• Dominika Stancelewska: 10 najważniejszych zasad bioasekuracji. tygodnik-rolniczy.pl, 04.04.2017. [dostęp 2019-10-02].