Biblioteka publiczna
Biblioteka publiczna – biblioteka dostępna dla wszystkich[1], służąca zaspokajaniu potrzeb oświatowych, kulturalnych i informacyjnych ogółu społeczeństwa oraz uczestnicząca w upowszechnianiu wiedzy i kultury[2][3].
Zadania bibliotek publicznych[4]
[edytuj | edytuj kod]Zadania wszystkich bibliotek publicznych
[edytuj | edytuj kod]- zaspokajanie potrzeb czytelniczych, informacyjnych „nie wiesz? Zapytaj w bibliotece”
- upowszechnienie czytelnictwa
- kształtowanie kultury czytelniczej – co warto czytać?, jak poszukiwać?, jak czytać z korzyścią?
- organizowanie form pracy kulturalnej, rozrywki i rekreacji
- uzupełnienie działalności innych rodzajów bibliotek
- popularyzacja zbiorów i usług w środowisku- stosowanie marketingu, promowanie swego działania
Zadania bibliotek narodowych
[edytuj | edytuj kod]- gromadzenie, archiwizowanie, przechowywanie poloników „dla potomności”
- informowanie o zbiorach – publikowanie bibliografii, tworzenie systemu informowania o zbiorach
- centralny ośrodek normalizacji – ustalanie przepisów normalizujących pracę bibliotek w całym kraju
- aktywny udział w kreowaniu koncepcji i polityki bibliotecznej w kraju, tworzenie sieci bibliotek
Biblioteki publiczne w Polsce
[edytuj | edytuj kod]Bibliotekami publicznymi w Polsce są:
- Biblioteka Narodowa
- biblioteki samorządowe działające w formie instytucji kultury (jako samodzielna instytucja lub jako jej część)
Działają one na zasadach ogólnej dostępności oraz nieodpłatnego korzystania.
Pojęcie biblioteki publicznej zdefiniowane jak wyżej należy odróżniać od:
- znacznie szerszego terminu biblioteki sektora publicznego; np. nie każda biblioteka samorządowa jest biblioteką publiczną - nie jest nią na przykład biblioteka pedagogiczna, będąca instytucją samorządu województwa, ale działającą w formie placówki oświatowej; podobnie, nie jest nią biblioteka działająca jako instytucja kultury inna niż samorządowa, z wyjątkiem Biblioteki Narodowej (np. Główna Biblioteka Lekarska).
- biblioteki wchodzącej w skład narodowego zasobu bibliotecznego (NZB), określanego jako ta część zbiorów bibliotek, która jest unikatowa w skali całego dorobku piśmienniczego. W skład NZB wchodzą zbiory tylko wybranych bibliotek publicznych, ale również wybranych bibliotek innych typów (uczelnianych itp.)
W roku 2018 w Polsce było 7925 bibliotek publicznych, zawierających w swoich zbiorach 137 milionów wolumenów[5].
Biblioteka Narodowa
[edytuj | edytuj kod]
Wojewódzkie biblioteki publiczne
[edytuj | edytuj kod]
Wojewódzkie biblioteki publiczne znajdują się we wszystkich 18 miastach wojewódzkich. Do ich zadań należy – obok gromadzenia, opracowywania i udostępniania materiałów bibliotecznych – pełnienie funkcji ośrodka informacji biblioteczno-bibliograficznej, organizowanie obiegu wypożyczeń międzybibliotecznych oraz opracowywanie i publikowanie bibliografii regionalnych, a także innych materiałów informacyjnych o charakterze regionalnym; badanie stanu i stopnia zaspokojenia potrzeb użytkowników, analizowanie stanu, organizacji i rozmieszczenia bibliotek oraz formułowanie i przedstawianie organizatorom propozycji zmian w tym zakresie, udzielanie bibliotekom pomocy instrukcyjno-metodycznej i szkoleniowej oraz sprawowanie nadzoru merytorycznego, w zakresie realizacji przez powiatowe, miejskie, miejsko-gminne, gminne, lub (wyłącznie w Warszawie) dzielnicowe biblioteki publiczne zadań im wyznaczonych[6].
- Biblioteka Śląska w Katowicach – ponad 2,6 mln jednostek[7]
- Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica w Szczecinie – 1,7 mln[8]
- Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy – Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego – ok. 1,5 mln[9]
- Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku – ponad 1,2 mln (2018)[10]
- Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. dra Witolda Bełzy w Bydgoszczy – 0,99 mln (2017)[11]
- Wojewódzka Biblioteka Publiczna – Książnica Kopernikańska w Toruniu – 0,84 mln (2018)[12]
- Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi – 0,82 mln[13]
- Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Josepha Conrada-Korzeniowskiego w Gdańsku – 0,65 mln (2017)[14][15]
- Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Cypriana Norwida w Zielonej Górze – 0,63 mln (2018)[16]
- Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie – 0,56 mln[17]
- Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie – 0,54 mln (2016)[18]
- Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie – 0,48 (2011)[19]
- Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Zbigniewa Herberta w Gorzowie Wielkopolskim – 0,43 mln (2009)[20]
- Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Witolda Gombrowicza w Kielcach – ponad 0,4 mln (2018)[21]
- Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Emilii Sukertowej-Biedrawiny w Olsztynie – 0,34 mln (2012)[22]
- Dolnośląska Biblioteka Publiczna im. Tadeusza Mikulskiego we Wrocławiu – 0,32 mln[potrzebny przypis]
- Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Emanuela Smołki w Opolu – 0,24 mln[potrzebny przypis]
- Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Słownik terminologiczny informacji naukowej, Maria Dembowska, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, 1979, s. 30.
- ↑ Ustawa z dnia 27 czerwca 1997 roku o bibliotekach (Dz.U. z 2022 r. poz. 2393).
- ↑ Słownik terminologiczny informacji naukowej, Maria Dembowska, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, 1979, s. 31.
- ↑ Zbigniew Żmigrodzki: Bibliotekarstwo. Warszawa: SBP, 2002.
- ↑ Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2019, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2019, s. 47, ISSN 1506-0632.
- ↑ Art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach (Dz.U. z 2022 r. poz. 2393).
- ↑ Biblioteka Śląska, Informacje ogólne [online], Biblioteka Śląska - Strona główna, 2014–2019 [dostęp 2019-06-01] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-01].
- ↑ Książnica Pomorska, Historia [online], Książnica Pomorska, 2009–2019 [dostęp 2019-06-01].
- ↑ Biblioteka Publiczna m. st. Warszawy, Biblioteka teraz i kiedyś [online], Biblioteka Publiczna . st. Warszawy – Biblioteka Główna Woj. Mazowieckiego, 2018 [dostęp 2019-06-01].
- ↑ Książnica Podlaska, O nas [online], Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku, 2010–2015 [dostęp 2019-06-01] [zarchiwizowane z adresu 2017-03-21].
- ↑ Adam Doman, Zbiory biblioteczne [online], Biuletyn Informacji Publicznej – Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Witolda Bełzy w Bydgoszczy, 26 stycznia 2018 [dostęp 2019-06-01].
- ↑ Danetta Ryszkowska, Majątek Biblioteki [online], BIP WBM – Książnica Kopernikańska w Toruniu, 15 marca 2019 [dostęp 2019-06-01].
- ↑ Adam Horodecki, Informacje ogólne [online], Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi, 2019 [dostęp 2019-06-01].
- ↑ Statystyka za rok 2017 [online], Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Gdańsku [dostęp 2019-06-01].
- ↑ Zbiory 2017 [online], Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Gdańsku [dostęp 2019-06-01].
- ↑ Stan na koniec 2018, [w:] Zbiory [online], Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Zielonej Górze, 2013–2019 [dostęp 2019-06-01].
- ↑ Biblioteka w liczbach [online], Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie [dostęp 2022-02-11].
- ↑ Wskaźniki statystyczne [online], Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie, 2015 [dostęp 2019-06-01].
- ↑ Zbiory, Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie [zarchiwizowane 2019-06-01].
- ↑ Zbiory WiMBP w Gorzowie Wlkp. [online], WiMPB Gorzów Wlkp. [dostęp 2019-06-02] [zarchiwizowane z adresu 2009-01-24].
- ↑ Karol Krakowiak, Informacje podstawowe [online], Biuletyn Informacji Publicznej. Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Witolda Gombrowicza w Kielcach, 15 marca 2018 [dostęp 2019-06-01].
- ↑ Dane statystyczne WBP w Olsztynie na dzień 31.12.2018 [online], Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie [dostęp 2019-06-02] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-02].