Berkut (jednostka specjalna)
| «Безпека народу — найвищий закон» «Перемагає сильніший» «Вище беркута ніхто не літає» | |
 Funkcjonariusze Berkutu przed budynkiem Rady Ministrów Ukrainy, 24 listopada 2013 | |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1992 |
| Rozformowanie |
2014 (poza Krymem) |
| Tradycje | |
| Rodowód | |
| Konflikty zbrojne | |
| Euromajdan, kryzys krymski | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja |
Kijów i inne miasta obwodowe Ukrainy |
| Podległość | |
Berkut (ukr. Беркут) – wyspecjalizowana jednostka ukraińskiej milicji podległa Ministerstwu Spraw Wewnętrznych. Nazwa jednostki pochodzi od ukraińskiej nazwy orła przedniego. Jednostka została utworzona w miejsce radzieckich służb OMON, po odzyskaniu przez Ukrainę niepodległości i miała skupiać się głównie na walce z przestępczością zorganizowaną, zabezpieczaniem zgromadzeń i manifestacji.
Jednostka brała udział w stłumieniu strajków górników w Donbasie w latach 1989–1990[1][2] i pobiciu uczestników pogrzebu patriarchy Włodzimierza na placu Sofijskim w Kijowie 18 lipca 1995 roku[3][4]. Podczas Euromajdanu w latach 2013–2014 Berkut brał bezpośredni udział w pobiciach[5], torturach[6][7] i zabójstwach protestujących[8]. Pierwszy zabity przez Berkut został programista Pawło Mazurenko (zmarł 22 grudnia 2013 w szpitalu). 18 lutego 2014 po zabójstwach 15 protestujących został zabity pierwszy funkcjonariusz Berkutu[9].
Rozkazem MSW nr 144 z dnia 25 lutego 2014 roku o likwidacji oddziałów specjalnych milicji bezpieczeństwa publicznego, Berkut został rozwiązany[10]. Rozpoczęto postępowanie karne[11], skomplikowane przez zniszczenie dowodów rzeczowych w lipcu 2014[12]. 80% kierownictwa i 30% szeregowych byłego oddziału Berkut zostało zwolnionych z MSW[13].
Część byłych pracowników Berkut uciekła do okupowanego Krymu i Rosji[14], gdzie w roku 2014 utworzono z nich jednostkę o tej samej nazwie w składzie MSW Rosji, od roku 2016 w składzie Rosgwardii. Były naczelnik kijowskiego oddziału Berkut Serhij Kusjuk brał udział w rozegnaniu demonstracji przeciwko korupcji w Moskwie 13 czerwca 2017[15].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Влад Азаров, Олександра Чернова, Тетяна Столярова: Шахтарські протести. Шлях до Незалежності. Ukraińska prawda, 16.10.2021. [dostęp 2022-05-09]. (ukr.).
- ↑ Альона Вишницька, Анастасія Власова: Страйк. Що пам’ятають шахтарі Донбасу про протести 90-х. Hromadśke.TV, 24.08.2019. [dostęp 2022-05-09]. (ukr.).
- ↑ Тетяна Євсєєва: Похорон патріарха Володимира (Романюка). Цей день в історії, 18.07.2018. [dostęp 2022-05-09]. (ukr.).
- ↑ Чорний вівторок: на похоронах священика беркутівці били вірян. Gazeta.ua. [dostęp 2022-05-09]. (ukr.).
- ↑ Как "Беркут" избивал журналистов. Факти ICTV, 2013-12-03. [dostęp 2018-08-01]. (ukr.).
- ↑ Ukraina. Wbijano mu gwoździe w ręce. Bułatow był torturowany. 31.01.2014. [dostęp 2022-05-09].
- ↑ Виталий Червоненко: Совет Европы: пытки "майдановцев" и российский след. BBC, 14.01.2015. [dostęp 2022-05-09].
- ↑ Три роки потому: Що відомо про розслідування злочинів на Майдані. Deutsche Welle, 30.11.2016. [dostęp 2018-08-01]. (ukr.).
- ↑ Справи Майдану. Похвилинна відеореконструкція 18 лютого: перші силовики були убиті після того, як загинуло 15 протестувальників. nebesnasotnya.in.ua, 11.02.2018. [dostęp 2018-08-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-05)]. (ukr.).
- ↑ "Беркут" ліквідовано. Ukraińska prawda, 26.02.2014. (ukr.).
- ↑ Наталія Мехед, Максим Сидоржевський: Три роки потому: Що відомо про розслідування злочинів на Майдані. Deutsche Welle, 30.11.2016. [dostęp 2018-08-01]. (ukr.).
- ↑ У МВС знищені докази проти катів Майдану. OBOZREVATEL, 7.07.2014. [dostęp 2018-08-01]. (ukr.).
- ↑ Большинство бывших сотрудников "Беркута" продолжают службу в МВД. ДОКУМЕНТ. Цензор.НЕТ, 19.08.2015. [dostęp 2018-08-01]. (ros.).
- ↑ "Россия не бросила": как живется сотрудникам "Беркута" после переезда в Москву. RIA Nowosti, 21.11.2014. [dostęp 2018-08-01]. (ros.).
- ↑ Опубликовано видео с экс-беркутовцем Кусюком, который командует силовиками в Москве. ТСН.ua, 2017-06-13. [dostęp 2018-08-01]. (ros.).