Przejdź do zawartości

Bazylia azjatycka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bazylia azjatycka
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

jasnotowate

Rodzaj

bazylia

Gatunek

bazylia azjatycka

Nazwa systematyczna
Ocimum tenuiflorum L.
Sp. Pl 2 1753
Synonimy

Bazylia azjatycka (Ocimum tenuiflorum L.) – gatunek rośliny z rodziny jasnotowatych. Pochodzi z tropikalnej Azji (Półwysep Indyjski, Malezja)[3]. Jedna z najważniejszych roślin w symbolice hinduistycznej, czczona przez wielu hinduistów podczas porannych i wieczornych nabożeństw. Naturalnie rośnie na terenach tropikalnych, ale może być również hodowana sztucznie nawet w klimacie umiarkowanym.

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Bylina o wysokości do 1 m i licznych pędach. Wyróżnia się dwie podstawowe odmiany tulasi: ciemną (śjama, kojarzoną z Kryszną) i jasną (kojarzoną z Ramą)[4].
Liście
Jajowate, ząbkowane.
Kwiaty
Drobne, zebrane w kłosy na szczytach pędów[5].

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]

Wykorzystywana jest w celach leczniczych. Jej gałązki służą jako materiał do wyrobu korali medytacyjnych, zwanych potocznie przez wielbicieli Kryszny dźapas. W Indiach wykonuje się z nich także rytualne parafernalia.

Tulasi

Tulasi jest wymieniana w śastrach w dwóch kontekstach:

  1. jako roślina (zapisywana jest wtedy małą literą) oraz
  2. jako bogini Tulasi Dewi – towarzyszka Wisznu (zapisywana wielką literą). Tulasi Dewi była córką cesarza Kedera, bardzo pobożnego króla, który osiągnął Golokę Wrindawanę. Jego córka Wrinda-dewi, po oczyszczeniu lasu swymi wyrzeczeniami, również osiągnęła Golokę. Jedna z historii dotycząca przyjęcia przez boginię formy rośliny opowiada, że Tulasi była gopi, która zakochała się w Krysznie, co sprowadziło na nią gniew i ostatecznie klątwę Radhy.

Purany zawierają kilka historii o Tulasi oraz instrukcje czczenia. Jest reprezentacją Dewi w materialnym świecie. Poza puranami Tulasi jest wspomniana w poemacie Dźajadewy Gita Gowinda.

Uschnięte i opadłe liście tulasi ofiarowywane są Wisznu (Krysznie) wraz z pożywieniem podczas codziennych rytuałów. Intonuje się wtedy modlitwę Tulasi Pranam, której znaczenie jest następujące: Ofiarowuję moje wielokrotne pokłony Wrindzie, Śrimati Tulasi Dewi, która jest bardzo droga Keśawie. O bogini, obdarzasz służbą oddania dla Kryszny i posiadasz najwyższą prawdę.

Podczas wisznuickiej pudźy, liście składane jako ofiara upawastra, oznaczająca ubranie dla bóstwa[6].

Tulasi czczona jest jako wcielenie Wryndadewi – opiekunki miasta Wryndawana[7].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-31] (ang.).
  3. a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-12-27].
  4. Boginie, prządki, wiedźmy i tancerki. Wizerunki kobiety w kulturze Indii. Marzenna Jakubczak (red.). Wyd. 1. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, 2005, s. 156. ISBN 83-242-0485-7.
  5. Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  6. Louis Frédéric: Słownik cywilizacji indyjskiej. Przemysław Piekarski (red.nauk.). Wyd. 1. T. 2. Katowice: Wydawnictwo "Książnica", 1998, s. 331. ISBN 83-7132-370-0.
  7. Kult wyobrażeń. W: Robert Czyżykowski: Droga do doskonałości w tradycji Ćaitanji. Wybrane aspekty praktyki religijnej w wisznuizmie bengalskim. Wyd. 1. Kraków: Zakład Wydawniczy >>Nomos<<, 2004, s. 170, seria: Religiologica Juventa. ISBN 83-88508-63-6.