Rogatnicowate
| Balistidae[1] | |
| Risso, 1810 | |
 Przedstawiciel rodziny - Balistoides viridescens | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Rodzina |
rogatnicowate |
Rogatnicowate[2], balistydy[2] (Balistidae) – rodzina morskich ryb rozdymkokształtnych (Tetraodontiformes). Pomimo smacznego mięsa mają niewielkie znaczenie gospodarcze, ponieważ niektóre gatunki są uznawane za trujące dla człowieka. Popularne w akwarystyce, choć należą do ryb agresywnych.
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Ocean Atlantycki, Morze Śródziemne, Morze Czerwone, Ocean Indyjski i Ocean Spokojny – w strefie przybrzeżnej, często w pobliżu raf koralowych.
Cechy morfologiczne
[edytuj | edytuj kod]Ciało wysokie, owalne w profilu, nieznacznie spłaszczone z boków, atrakcyjnie ubarwione, pokryte dużymi, twardymi łuskami kostnymi ułożonymi w regularnych rzędach. Duża głowa z małym otworem gębowym w położeniu końcowym, uzbrojonym w mocne zęby i osłoniętym grubymi wargami. W szczęce górnej znajdują się zazwyczaj cztery zęby w zewnętrznym i trzy w wewnętrznym rzędzie na każdej kości przedszczękowej. Zęby są przystosowane bardziej do kruszenia niż do gryzienia[3][4].
Płetwa grzbietowa dwuczęściowa – w pierwszej części trzy grube, ostre kolce (pierwszy jest najgrubszy). W czasie ruchu kolce są składane w zagłębieniu na grzbiecie i blokowane przy pomocy mechanizmu blokującego. Płetwy brzuszne mają po jednym kolcu u nasady. Wszystkie miękkie promienie płetw są rozgałęzione. Gałki oczne mogą poruszać się niezależnie. Małe i wąskie szczeliny skrzelowe położone przed nasadą płetw piersiowych[3][5][4]. Osiągają od 30–75 cm długości.
Liczba kręgów: 18[3]
Biologia i ekologia
[edytuj | edytuj kod]Rogatnicowate są aktywne w ciągu dnia. Większość pływa samotnie. Poruszają się powoli i nie podejmują dłuższych wędrówek. Są drapieżnikami żywiącymi się różnorodnymi bezkręgowcami, czasem glonami.
Ikra składana jest w gniazdach. W czasie opieki nad młodymi potrafią zaciekle bronić swojego terytorium, notowano przypadki pogryzienia nurków zaatakowanych przez duże osobniki rogatnicowatych. Opiekę podejmują zwykle samice[5].
Klasyfikacja
[edytuj | edytuj kod]Rodzaje zaliczane do tej rodziny[6]:
Abalistes – Balistapus – Balistes – Balistoides – Canthidermis – Melichthys – Odonus – Pseudobalistes – Rhinecanthus – Sufflamen – Xanthichthys – Xenobalistes
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Balistidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, seria: Mały słownik zoologiczny.
- ↑ a b c Joseph S. Nelson: Fishes of the World. John Wiley & Sons, 2006. ISBN 0-471-25031-7.
- ↑ a b Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982, s. 93–94. ISBN 83-215-2103-7.
- ↑ a b Family Balistidae - Triggerfishes. FishBase.org. [dostęp 2012-12-30]. (ang.).
- ↑ Ron Fricke, William Neil Eschmeyer, Richard van der Laan (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer’s Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 7 czerwca 2012 [dostęp 2012-07-27] (ang.).