Atom egzotyczny
Atom egzotyczny[1] – atom, w którym jedna lub więcej cząstek zostały zastąpione innymi cząstkami o tym samym ładunku. Na przykład atomy mionowe i atomy hadronowe to atomy, w których elektron jest zastąpiony inną ujemną cząstką. Do atomów egzotycznych należą również takie, w których jądro zastąpione jest inną cząstką dodatnią, na przykład pozytonium (elektron i pozyton), mionium (elektron i dodatni mion) oraz pionium (pion i mion), a także atomy z hiperjądrem.
Atomy mionowe
[edytuj | edytuj kod]Atom mionowy to atom egzotyczny, w którym elektron (lub elektrony) jest zastąpiony mionem. Mion, podobnie jak elektron, jest leptonem.
Atomy hadronowe
[edytuj | edytuj kod]Atomy egzotyczne, w których elektron jest zastąpiony ujemnym hadronem. Należą do nich:
- mezoatomy (elektron zastąpiony mezonem, na przykład pionem lub kaonem (również mionem)[2]),
- protonium (elektron zastąpiony antyprotonem),
- hiperatomy (elektron zastąpiony ujemnym hiperonem[3], np. Σ- – atomy sigmowe).
Atomy pionowe zostały odkryte w 1952, kaonowe w 1960, sigmowe w 1968, a antyprotonowe w 1970.
Atomy hadronowe otrzymuje się przez kierowanie wiązki ujemnych hiperonów z akceleratora na tarczę z odpowiedniego materiału, np. potasu, cynku lub ołowiu. Ich czas życia jest rzędu 10−12 s.
Badanie nad mezoatomami pokazały, że mion jest leptonem, a nie hadronem[2].
Atomy z hiperjądrem
[edytuj | edytuj kod]Atomy (również nazywane hiperatomami[4]) mogą też składać się z elektronów krążących wokół hiperjądra, czyli jądra, w którym co najmniej jeden nukleon został zastąpiony hiperonem.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ atom egzotyczny, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-10-02].
- ↑ a b Mezoatom. Wiem. [dostęp 2014-01-29].
- ↑ Hiperatom. Wiem. [dostęp 2014-02-05].
- ↑ Tablice fizyczno-astronomiczne Adamantanu