Ankajos
| mityczny król Tegei | |
| Dane biograficzne | |
| Ojciec | |
|---|---|
| Matka |
Kleofyle (lub Euronyme) |
| Rodzeństwo | |
| Dzieci | |
Ankajos albo Wielki Ankajos[a] (gr. Ἀγκαῖος Ankajos) – król Tegei w Arkadii; jeden z Argonautów. Postać z mitologii greckiej.
Ankajos był synem Posejdona[1] lub Likurga, władcy Tegei. Jego matką była Kleofyle (lub Euronyme)[2]. Wziął udział w wyprawie Argonautów, występuje zarówno na liście Apolloniusza Rodyjskiego, jak i Apollodora[3]. Po śmierci Tifysa, sternika „Argo”, zgłosił się wraz z Erginosem, Naupliosem i Eufemosem, by poprowadzić okręt. Ostatecznie to on został wybrany nowym sternikiem i dobrze wywiązał się z powierzonego mu zadania[4].
Istnieją dwie wersje śmierci Ankajosa, w obydwu sprawcą śmierci jest dzik. Pierwsza wiąże się z wątkiem powrotu Argonautów. Ankajos powrócił do swego pałacu, gdzie przed wyprawą wieszczek przepowiedział mu, że nie skosztuje nigdy wina z winorośli, którą przed wyprawą zasadził. W dniu powrotu zawiadomiono Ankajosa, że jego marszałek zebrał właśnie pierwsze owoce z tego krzewu. Ankajos napełnił puchar i z wyrzutem przypomniał wieszczkowi, że fałszywie prorokował. Ten jednak odparł: Panie niejedno jeszcze może się wydarzyć między ustami a brzegiem pucharu!. W tej chwili wpadł sługa z wiadomością, że dzik wdarł się do winnicy i tratuje ją. Ankajos odstawił puchar, chwycił broń i wybiegł z pałacu. Dzik jednak ukrył się w winnicy, wypadł na Ankajosa z ukrycia i go zabił[b][5].
Druga opowieść umieszcza Ankajosa wśród myśliwych zebranych na łowy kalidońskie wraz z Kefeusem, który uchodzi w niej za jego brata, i siostrzenicą Atalantą. Początkowo Kefeus i Ankajos nie chcieli się zgodzić na udział w łowach, w których uczestniczyć będzie również kobieta. Meleager, który w międzyczasie zakochał się w Atalancie, oznajmił jednak w imieniu króla Ojneusa, że jeśli Atalanta nie będzie mogła wziąć udziału w łowach, odwoła je. Kiedy rozpoczęły się łowy, Ankajos, widząc kłopoty innych, zaczął z nich drwić, wołając: Spójrzcie na mnie. Wyrzucił w stronę dzika topór, nie trafił weń jednak i po chwili leżał martwy z wyprutymi wnętrznościami[6].
Mit o śmierci Ankajosa jest przypowieścią moralną mówiącą o niebezpieczeństwach związanych ze zbyt wielką sławą, bogactwem lub dumą. Królewska śmierć od kłów dzika nawiązuje do śmierci Adonisa, a wcześniej syryjskiego Tammuza czy Zeusa kreteńskiego[7].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ W odróżnieniu od Małego Ankajosa, Lelegijczyka z Samos (R. Graves, Mity greckie, s. 526)
- ↑ Historię tą przynoszą Scholia do Apolloniusza Rodyjskiego I 185 (R. Graves, Mity greckie, s. 561)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Graves 1974 ↓, s. 526 i 248.
- ↑ Grimal 1987 ↓, s. 381.
- ↑ Grimal 1987 ↓, s. 38.
- ↑ Graves 1974 ↓, s. 540.
- ↑ Graves 1974 ↓, s. 561.
- ↑ Graves 1974 ↓, s. 249-250.
- ↑ Graves 1974 ↓, s. 561 i 89.
- ↑ Grimal 1987 ↓, s. 370 i 381.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Robert Graves: Mity greckie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974.
- Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2008. ISBN 83-04-04673-3.
