Akureyri

Akureyri

Panorama miasta
Herb
Państwo	Islandia
Okręg wyborczy	Norðausturkjördæmi
Region	Norðurland eystra
Okręg historyczny	niezależne miasto
Gmina	Akureyrarkaupstaður
Burmistrz	Eiríkur Björn Björgvinsson
Populacja (2021) • liczba ludności	19 251
Kod pocztowy	600, 601, 602, 603
Położenie na mapie Islandii Akureyri
65°41′N 18°06′W
Strona internetowa

Akureyri – miasto w północnej Islandii, położone nad fiordem Eyjafjörður w otoczeniu granitowych gór dochodzących do 1500 m wysokości. Drugi co do wielkości po Reykjaviku obszar miejski Islandii, tworzący gminę Akureyrarkaupstaður. Znaczący port morski i lotniczy. Z miasta pochodzi około 30% islandzkiego przetwórstwa rybnego. Ośrodek handlowy, usługowy i komunikacyjny w północnej Islandii. Znajduje się tu drugi, obok Uniwersytetu Islandzkiego, uniwersytet w kraju. Pierwszym osadnikiem miasta był norwesko-irlandzki Helgi Magri (Helgi Chudy). Akureyri jako stacja handlowa było wzmiankowane już w 1602 roku. Prawa miejskie miasto otrzymało w 1862 r. W kwietniu 2021 r. zamieszkiwało je 19,3 tys. osób. Nazwa miasta powstała w wyniku połączenia dwóch islandzkich słów: akur (pole) i eyri (mierzeja).

W mieście znajduje się największy browar na Islandii oraz drugi co do wielkości szpital na wyspie, który jest jednocześnie największym pracodawcą.

Pomimo położenia w niewielkiej odległości od koła podbiegunowego, panuje tam dość łagodny jak na tę szerokość geograficzną klimat.

Zabytki

Na uwagę zasługuje kilka kościołów tego miasta: Lögmannshild z 1861 r., katolicki z 1912 r., protestancki Akureyrarkirkja z 1940 r. oraz najnowszy Glerá z 1989 r. Głównymi atrakcjami Akureyri są:

• Muzeum Przyrodnicze, w którym znajduje się m.in. wypchana alka olbrzymia,
• Muzeum Mattíasa Jochumssona (autora słów islandzkiego hymnu) urządzone w jego domu na ulicy Sigurhæðir,
• Muzeum Folkloru prezentujące ogromną kolekcję miejscowych pamiątek, a także fotografie pochodzące z XIX w.,
• Muzeum Międzynarodowej Organizacji Dobrych Templariuszy,
• Nonnahús, dom autora powieści dla dzieci Jóna Sveinssona,
• Muzeum Sztuki,
• Davíðhús, dom poety Davíða Stefánssona z 1944 r.

Turystyka

Akureyri stanowi centrum turystyczne dla ornitologów, biologów, wulkanologów oraz zwykłych turystów. W pobliżu Akureyri na uwagę zasługują:

• Húsavík – nieco bardziej na wschód, port rybacki, ośrodek turystyczny z możliwością oglądania wielorybów i delfinów,
• wyspa Grimsey – najdalej na północ wysunięta wyspa Islandii, 5,4 km² powierzchni, ludność około 100 osób; wyspę, położoną 3,5 godziny statkiem od lądu, przecina koło podbiegunowe północne,
• jezioro Mývatn – czwarte do wielkości jezioro Islandii (37,2 km², największa głębokość – 4,5 m), licznie występujące formacje wulkaniczne, bogactwo różnych gatunków ptaków, raj dla ornitologów, geologów, biologów, wulkanologów,
• wodospad Dettifoss – położony w największym w Europie kanionie i jednocześnie parku narodowym – Jökulsárgljúfur. Dettifoss to największy w Europie wodospad pod względem ilości spływającej wody (45 m wysokości, 100 m szerokości),
• wodospad Goðafoss (wodospad bogów) – w kształcie podkowy, nazwę wziął od bożków pogańskich, których posagi zostały wrzucone do wodospadu, kiedy Althing podjął decyzję o chrystianizacji Islandii,
• las Kjarnaskógar – jedno z niewielu skupisk leśnych na wyspie,
• Góra Súlur – największa w okolicy góra (1214 m).

Centrum Akureyri

Sporty zimowe

W miejscowości znajduje się jedna z dwóch w kraju skoczni narciarskich – Hlíðarfjall.

W kwietniu 2024 roku Japończyk Ryoyu Kobayashi wykonał 4 udane próby bicia rekordu długości skoku narciarskiego na specjalnie przygotowanym do tego przez firmę Red Bull obiekcie. Ostateczna odległość wyniosła 291 metry. Po zakończeniu akcji tymczasowy obiekt został rozebrany.

Połączenia komunikacyjne

Z Akureyri codziennie można się dostać autobusem do Reykjavíku (czas jazdy 6h). Odległość od stolicy to 390 km.

Miejscowe lotnisko usytuowane jest 2 km na południe od miasta. Codziennie można polecieć do Reykjavíku, Keflavíku, Vopnafjörður, Þórshöfn i na wysepkę Grímsey.

Transport autobusowy w obrębie miasta jest bezpłatny. Sześć linii autobusowych kursuje w dni powszednie, a po najważniejszych trasach w weekendy.

Miasta partnerskie

• Ålesund, Norwegia
• Kurytyba, Brazylia
• Gimli, Kanada
• Lahti, Finlandia
• Murmańsk, Rosja
• Randers, Dania
• Västerås, Szwecja
• Çeşme, Turcja