Przejdź do zawartości

Adam Niebieszczański

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Adam Niebieszczański
Data i miejsce urodzenia

24 grudnia 1911
Kuty

Data i miejsce śmierci

21 listopada 1982
York

Miejsce spoczynku

cmentarz w Heslington

Zawód, zajęcie

adwokat

Narodowość

polska

Partia

SN (II RP), SN (emigracja)

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (od 1941)

Adam Kazimierz Niebieszczański (ur. 24 grudnia 1911 w Kutach, zm. 21 listopada 1982 w Yorku) – polski adwokat, działacz narodowy i emigracyjny, pisarz i publicysta.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Adam Kazimierz Niebieszczański[1] urodził się 24 grudnia 1911 w Kutach[2][3]. Kształcił się w Państwowym Gimnazjum Św. Marii Magdaleny w Poznaniu, gdzie w 1929 ukończył VII klasę i zdał egzamin dojrzałości (w jego klasie był Adam Kozłowiecki)[4][5]. W 1934 ukończył studia prawnicze na Wydziale Prawno-Ekonomicznym Uniwersytetu Poznańskiego, uzyskując tytuł magistra nauk prawnych[1][3][5][6]. Pracował jako adwokat na Śląsku[2][3]. Działał w Stronnictwie Narodowym[3]. Był sądzony przed sądem w Tarnowskich Górach w procesie członków SN, oskarżonych o gromadzenie materiałów wybuchowych celem dokonania zamachów i wyrokiem z 19 grudnia 1936 został skazany na karę sześciu miesięcy pozbawienia wolności[7]. Był sekretarzem Obozu Wszechpolskiego na Śląsku i członkiem Rady Naczelnej SN[2]. Należał do korporacji akademickiej „Silesia!”[2].

Po wybuchu II wojny światowej przedostał się na Zachód, przez Włochy i Francję do Szkocji[5]. Tam zgłosił się do formowanej 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej[5]. Został przydzielony do kompanii łączności. We wrześniu 1944, w stopniu kaprala podchorążego i na stanowisku dowódcy radiostacji, wziął udział w przeprawie przez Ren i został ranny w bitwie pod Arnhem[8][2][3][5]. Później został mianowany podporucznikiem[5][2][3]. Na skutek odniesionych ran został zwolniony ze służby wojskowej[5]. Otrzymał Krzyż Walecznych i odznaczenia brytyjskie[9][5][3].

W maju 1945 został mianowany wicekonsulem w Nowym Jorku i wyjechał do Stanów Zjednoczonych[5][2][3]. Ze stanowiska ustąpił w lipcu 1945 wspólnie z personelem konsulatu[5]. Pracował tam także jako kierownik placówki Ministerstwa Spraw Wewnętrznych[2][3]. W późniejszych latach był aktywny jaki pisarz i publicysta oraz prowadzący odczyty, których wygłosił 600 w 42 stanach amerykańskich[2][5]. Wygłaszał je na uniwersytetach, także afroamerykańskich[5]. Na Uniwersytecie Montrealskim został mianowany wizytującym lektorem, a później research attaché[5]. W formie newslettera wydawał periodyk „Inside Poland”[5]. Publikował na łamach „Myśli Polskiej”[10].

Został organizatorem i był wieloletnim prezesem emigracyjnego Stronnictwa Narodowego w tym kraju[2]. Jako przedstawiciel SN został sekretarzem ukonstytuowanego w 1950 Przedstawicielstwa Rady Politycznej w Stanach Zjednoczonych (skupiającego działaczy PPS, SN, NiD), kierowanego przez Stefana Korbońskiego[11]. Działał w Zgromadzeniu Europejskich Narodów Ujarzmionych (ACEN)[12]. Był wiceprezesem Rady Politycznej, a następnie Rady Jedności Narodowej w Ameryce[2]. Był współzałożycielem i wiceprezesem wykonawczym Fundacji im. I. Paderewskiego w Nowym Jorku[2]. Z ramienia tego podmiotu wyjechał w sierpniu 1956 do południowo-zachodniej Azji, celem zainicjowania programu stypendialnego na tym obszarze[5]. Kilkumiesięczny pobyt zaowocował wydaniem w 1959 wspomnień z podróży w tym regionie, które w tym czasie były nieliczną polskojęzyczną książką o tym kontynencie[5]. Był w składzie zarządu, rady dyrektorów założonego w 1961 Instytutu Romana Dmowskiego w Nowym Jorku, a w 1966 został jednym z wiceprezesów[13]. Aktywny działacz Kongresu Polonii Amerykańskiej[2]. Od 1976 zamieszkiwał w Anglii[2]. Był członkiem naczelnych władz SN w Londynie[2].

Zmarł 21 listopada 1982 w Yorku[3]. Został pochowany na cmentarzu w Heslington 25 listopada 1982[2]. Był żonaty z Joyce[2].

Publikacje

[edytuj | edytuj kod]
  • Notatnik z podróży (1959)[14]
  • Zalety i wady Wersalu (w: Rok Dmowskiego w Ameryce, 1968)[15]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Kronika Uniwersytetu Poznańskiego za rok szkolny 1933/34 za Rektoratu Prof. Dr. Stanisława Rungego i otwarcie roku szkolnego 1934/35 w dniu 14 października 1934 roku. Poznań: 1935, s. 45.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Adam Niebieszczański. Nekrolog. „Myśl Polska”. Nr 902-903, s. 2, 1-15 listopada 1982. 
  3. ↑ a b c d e f g h i j Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 44, s. 99, Grudzień 1982. Koło Lwowian w Londynie. 
  4. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum Św. Marji Magdaleny w Poznaniu za rok szkolny 1928/29. Poznań: 1929, s. 40, 44.
  5. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Biogram Adama Niebieszczańskiego na obwolucie. W: Adam Niebieszczański: Notatnik z podróży. Londyn: Katolicki Ośrodek Wydawniczy „Veritas”, 1959.
  6. ↑ Marian Kałuski: Polskie dzieje Huculszczyzny. kworum.com.pl. [dostęp 2019-10-25].
  7. ↑ Skazanie terrorystów endeckich. „Nowy Kurjer”. Nr 296, s. 11, 20 grudnia 1936. 
  8. ↑ Stasiak 1991 ↓, s. 154, 170, 283.
  9. ↑ Stasiak 1991 ↓, s. 318.
  10. ↑ Adam Niebieszczański. Reagan czy Jackson. „Myśl Polska”. Nr 744, s. 2, 1-15 stycznia 1976. 
  11. ↑ Sławomir Łukasiewicz. Środkowoeuropejskie inicjatywy federalistyczne realizowane na terenie Stanów Zjednoczonych w latach 1949-1956. „Dzieje Najnowsze”. Tom XXXV, s. 27, 2003. 
  12. ↑ Sławomir Łukasiewicz. Środkowoeuropejskie inicjatywy federalistyczne realizowane na terenie Stanów Zjednoczonych w latach 1949-1956. „Dzieje Najnowsze”. Tom XXXV, s. 81, 2003. 
  13. ↑ Instytut Romana Dmowskiego. „Myśl Polska”. Nr 430, s. 2, 1 maja 1962. 
  14. ↑ Lista publikacji wydawnictw emigracyjnych na sprzedaż. polishlibrarylondon.co.uk. [dostęp 2019-10-25].
  15. ↑ Silva Rerum. „Wiadomości”. Nr 35 (1170), s. 6, 1 września 1968. 

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Władysław Klemens Stasiak: W locie szumią spadochrony. Wspomnienia żołnierza spod Arnhem. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1991. ISBN 83-211-1153-X.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Adam_Niebieszczański&oldid=71792547”