Łukasz Turski
![]() | |
Data i miejsce urodzenia |
18 listopada 1943 |
---|---|
Data śmierci |
22 marca 2025 |
Profesor nauk fizycznych | |
Specjalność: fizyka ciała stałego, fizyka materii skondensowanej, fizyka statystyczna | |
Alma Mater | |
Profesura |
27 września 1984 |
Nauczyciel akademicki | |
Instytut | |
Odznaczenia | |
![]() |
Łukasz Andrzej Turski (ur. 18 listopada 1943 w Krakowie[1], zm. 22 marca 2025[2]) – polski fizyk teoretyk, popularyzator nauki i publicysta; profesor nauk fizycznych, specjalista w zakresie fizyki materii skondensowanej i mechaniki statystycznej, pierwszy przewodniczący rady programowej Centrum Nauki Kopernik w Warszawie.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Stanisława Turskiego, młodszy brat Władysława Turskiego. Absolwent Liceum im. Jana Zamoyskiego w Warszawie (1960)[3]. W 1965 ukończył studia w dziedzinie fizyki na Uniwersytecie Warszawskim. Uzyskał następnie stopnie naukowe doktora i doktora habilitowanego, a w 1985 otrzymał tytuł profesorski w zakresie nauk fizycznych[4]. Zawodowo związany z Centrum Fizyki Teoretycznej PAN. Był też profesorem zwyczajnym w Katedrze Fizyki na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie[4].
Był członkiem rady Towarzystwa Popierania i Krzewienia Nauk, Komitetu Etyki w Nauce Polskiej Akademii Nauk oraz Komitetu Badań Naukowych[4]. Opublikował około stu prac naukowych z fizyki[5]. Zajmował się m.in. dynamiką procesów wiązania się cząsteczek i atomów na powierzchni kryształów (tj. adsorpcją) i procesami dyfuzji kolektywnej na powierzchni kryształów[6].
Był również autorem licznych artykułów popularnonaukowych[7]. Publikował w takich czasopismach jak „Znak”, „Tygodnik Powszechny”, „Wprost”, „Odra”, „Forum Akademickie” i „Rzeczpospolita” na tematy dotyczące m.in. nauki, zmian klimatu i energii jądrowej. Był autorem programów telewizyjnych z cyklu Czym jest…, wygłaszał felietony w Radiu Bis.
Należał do pomysłodawców budowy Centrum Nauki Kopernik w Warszawie, pełnił funkcję przewodniczącego rady programowej tej instytucji[8].
Został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie[9].
Odznaczenia i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]- 2011: Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski[10]
- 1998: Nagroda im. Profesora Hugona Steinhausa za zorganizowanie pierwszego Pikniku Naukowego[11]
- 2000: Medal Europejskiego Towarzystwa Fizycznego za upowszechnianie fizyki[8]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Łukasz Turski. culturecongress.eu. [dostęp 2012-10-04].
- ↑ Zmarł prof. Turski, jeden z twórców Centrum Nauki Kopernik. kopernik.org.pl, 22 marca 2025. [dostęp 2025-03-22].
- ↑ Smolna 30. Gimnazjum im. Jana Zamoyskiego. Warszawa: PIW, 1989, s. 365.
- ↑ a b c Prof. dr hab. Łukasz A. Turski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2021-10-21] .
- ↑ Spis publikacji naukowych Łukasza Turskiego na stronie Centrum Fizyki Teoretycznej PAN. [dostęp 2012-10-04].
- ↑ Magdalena Zaluska-Kotur, Łukasz Turski. Diffusion-coefficient for interacting lattice gases. „Physical Review B”. 50 (21), s. 16102–16104, 1994. (ang.).
- ↑ Spis publikacji popularnonaukowych Łukasza Turskiego na stronie Centrum Fizyki Teoretycznej PAN. [dostęp 2012-10-04].
- ↑ a b Rada programowa. kopernik.org.pl. [dostęp 2012-10-04].
- ↑ Łukasz Andrzej Turski. wyborcza.pl, 27 marca 2025. [dostęp 2025-03-31].
- ↑ M.P. z 2011 r. nr 71, poz. 700
- ↑ Dotychczasowi laureaci nagrody im. Hugona Steinhausa. pan.pl. [dostęp 2012-10-04].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Łukasz A. Turski. Centrum Fizyki Teoretycznej PAN. [dostęp 2012-10-04].
- Prof. dr hab. Łukasz Andrzej Turski, [w:] portal „Ludzie Nauki”, MNiSW / OPI PIB [dostęp 2025-03-24] .
- Łukasz A. Turski. Google Scholar. [dostęp 2025-03-24].
- Polscy fizycy XX wieku
- Polscy fizycy XXI wieku
- Polscy fizycy teoretyczni
- Fizycy statystyczni
- Polscy popularyzatorzy nauki
- Polscy publicyści
- Pracownicy Instytutu Fizyki PAN
- Wykładowcy Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Laureaci Nagrody im. Profesora Hugona Steinhausa (PFUN i TPiKN)
- Absolwenci XVIII Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Zamoyskiego w Warszawie
- Absolwenci Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego
- Ludzie urodzeni w Krakowie
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
- Urodzeni w 1943
- Zmarli w 2025