Przejdź do zawartości

Hipparion

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wersja do druku nie jest już wspierana i może powodować błędy w wyświetlaniu. Zaktualizuj swoje zakładki i zamiast funkcji strony do druku użyj domyślnej funkcji drukowania w swojej przeglądarce.
Hipparion
De Christol, 1832
Okres istnienia: 23–0,78 mln lat temu
23/0.78
23/0.78
Ilustracja
Szkielet Hipparion laromae
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Rząd

nieparzystokopytne

Podrząd

koniokształtne

Rodzina

koniowate

Rodzaj

Hipparion
De Christol, 1832

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Wyobrażenie stada Hipparion

Hipparion (z greckiego hipparion – konik[1]) – wymarły rodzaj nieparzystokopytnych z rodziny koniowatych, żyjący od miocenu do plejstocenu. Zasiedlał Amerykę Północną, Eurazję i Afrykę.

Systematyka

Początkowo sądzono, że był jednym z taksonów linii filogenetycznej bezpośrednio prowadzącej do rodzaju Equus, jednak już na przełomie lat 50/60. XX w. podawano, że jest to rodzaj z bocznej linii zanikłej bezpotomnie w plejstocenie[2]. Wywodzi się od rodzaju Merychippus[3]. W obrębie rodzaju niektórzy badacze wyróżniają kilka podrodzajów lub morfotypów. Kwestionowany jest status kilku gatunków w obrębie rodzaju Hipparion, które wydzielane są albo jako odrębne, albo jako mieszczące się w obrębie cech innego gatunku[4].

Gatunki[5]:

  • † Hipparion anthonyi Merriam 1916
  • † H. chiai Liu et al. 1978
  • † H. concudense Pirlot 1956
  • † H. condoni Merriam 1915
  • † H. crassum Gervais 1859
  • † H. dietrichi Wehrli 1941
  • † H. fissurae Crusafont and Sondaar 1971
  • † H. forcei Richey 1948
  • † H. gromovae Villalta and Crusafont 1957
  • † H. laromae Pesquero et al. 2006
  • † H. lufengense Sun, 2013
  • † H. longipes Gromova 1952
  • † H. macedonicum Koufos 1984
  • † H. matthewi Abel 1926
  • † H. mediterraneum Roth and Wagner 1855
  • † H. molayanense Zouhri 1992
  • † H. philippus Koufos & Vlachou, 2016
  • † H. periafricanum Villalta and Crusafont 1957
  • † H. phlegrae Lazaridis and Tsoukala 2014
  • † H. rocinantis Hernández Pacheco 1921
  • † H. sanfondensis Frick 1933
  • † H. sanjuanensis Frick 1933
  • † H. sellardsi Matthew and Stirton 1930
  • † H. shirleyae MacFadden 1984
  • † H. sithonis Koufos & Vlachou, 2016
  • † H. tehonense Stirton 1940
  • † H. weihoense Liu et al. 1978

Cechy charakterystyczne anatomii

Miał trzy palce[6], obecny był izolowany protokon (guzek na powierzchni trącej górnych trzonowców, leżący w środkowej części i większy od bocznych guzków[7]), obie te cechy są diagnostyczne dla rodzaju[8], zęby silnie hypsodontowe[9], głowa proporcjonalnie krótsza w porównaniu do współczesnego konia[10].

Występowanie

Hipparion pojawił się w Ameryce Północnej w miocenie. W późnym miocenie część populacji Hipparion migrowała z Ameryki Północnej do Azji przez rejon Beringii, skąd dotarła około 9 mln lat temu do Indii[11]. Dotarła też do Europy, gdzie znana jest m.in. ze stanowisk hiszpańskich wieku 10,7 mln lat[12]. Część populacji eurazjatyckiej Hipparion około 10 mln lat temu (w miocenie) migrowała do wschodniej Afryki[13]. Znane są tropy dorosłego osobnika i źrebaka Hipparion zostawione na warstwie świeżego tufu 3,5 mln lat temu koło Laetoli[14]. W Europie Hipparion zanikł około 2,5 mln lat temu[15].

Środowisko życia

Był trawożerny, zamieszkiwał obszary stepowe[16][17].

Przypisy

  1. ↑ Kielan-Jaworowska 1963 ↓, hasło „Koniowate”.
  2. ↑ Bieda 1969 ↓, s. 459, 465.
  3. ↑ Szarski 1990 ↓, s. 509.
  4. ↑ Pesquero, Alberdi i Alcalá 2006 ↓.
  5. ↑ Dane o rodzaju w The Paleobiology Database. [dostęp 2017-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-12)].
  6. ↑ Franzen 2010 ↓, s. 94.
  7. ↑ Patrz opis: Bieda 1969 ↓, s. 316.
  8. ↑ Pesquero, Alberdi i Alcalá 2006 ↓, s. 350.
  9. ↑ Franzen 2010 ↓, s. 98.
  10. ↑ Bieda 1969 ↓, s. 465.
  11. ↑ Franzen 2010 ↓, s. 115, 123, 135.
  12. ↑ Garcés i in. 2003 ↓, s. ?.
  13. ↑ Franzen 2010 ↓, s. 127, 142.
  14. ↑ Franzen 2010 ↓, s. 84.
  15. ↑ Franzen 2010 ↓, s. 138.
  16. ↑ Franzen 2010 ↓, s. 142.
  17. ↑ Szarski 1990 ↓, s. 509–510.

Bibliografia

  • Franciszek Bieda, Paleozoologia, t. 2: Strunowce, Warszawa: Wydawnictwa Geologiczne, 1969, OCLC 749167029.
  • Jens Lorenz Franzen, The rise of horses, Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2010, s. 211, ISBN 978-0-8018-9373-5, OCLC 298538023 (ang.).
  • M. Garcés i inni, „Hipparion dispersal” in Europe: magnetostratigraphic constraints from the Daroca area (Spain), Coloquios de Paleontología Vol. Ext. 1, 2003, s. 171–178, ISSN 1132-1660, OCLC 774507379 (ang.).
  • Zofia Kielan-Jaworowska (red.), Słownik paleontologiczny, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1963, OCLC 830238328.
  • Ma Dolores Pesquero, María Teresa Alberdi, Luis Alcalá, New Species of Hipparion from La Roma 2 (Late Vallesian; Teruel, Spain): A Study of the Morphological and Biometric Variability of Hipparion primigenium, „Journal of Paleontology”, 80 (2), 2006, s. 343-356, OCLC 5554065460, JSTOR: 4095130 (ang.).
  • Henryk Szarski, Historia zwierząt kręgowych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1990, ISBN 83-01-09155-X, OCLC 834081005.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Hipparion&oldid=69771550”