Wikipedia:Strona główna
Z nowych i ostatnio rozbudowanych artykułów w Wikipedii, napisanych w ramach Tygodnia Artykułu Włoskiego IV:
…co (na zdjęciu) stało się jednym z najczęściej fotografowanych miejsc w Sorrento?
…kto wśród swoich uczniów ma aż troje laureatów Nagrody EMS?
…że pewien włoski niszczyciel nosił kamuflaż zaprojektowany przez malarza?
…który Włoch wygłosił wykład plenarny na ostatnim Międzynarodowym Kongresie Matematyków?
…jak to się stało, że włoski niszczyciel Antoniotto Usodimare został zatopiony przez również włoski okręt podwodny?
Inwazja Rosji na Ukrainę • Wojna Izraela z Hamasem • Mistrzostwa świata w szachach
- Rozpoczęła się druga kadencja Komisji Europejskiej pod przewodnictwem Ursuli von der Leyen (1 grudnia)
- Thierry Neuville i Martijn Wydaeghe wygrali rajdowe mistrzostwa świata (28 listopada)
- Max Verstappen zapewnił sobie tytuł mistrza świata Formuły 1 (23 listopada)
Zmarli: Lucjan Brychczy • Neale Fraser • Ilke Wyludda • Niels Arestrup • Ryszard Poznakowski • Maria Alexandru • Jim Abrahams • Jan Furtok • John Tinniswood • Breyten Breytenbach (na zdjęciu) • Serge Vohor • John Prescott
6 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Angelika, Emilian i Mikołaj; Mikołajki; dzień niepodległości Finlandii
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1804 – urodziła się niemiecka śpiewaczka operowa Wilhelmine Schröder-Devrient
- 1884 – w Waszyngtonie zakończyła się budowa pomnika Waszyngtona (na ilustracji); ten liczący 169,3 metrów wysokości obelisk był wówczas najwyższą budowlą na świecie (do czasu wzniesienia wieży Eiffla)
- 1889 – urodziła się polska rzeźbiarka Ludwika Nitschowa, autorka Syrenki nad Wisłą, do której pozowała Krystyna Krahelska
- 1894 – urodził się polski dyplomata i polityk Tadeusz Romer
- 1904 – urodziła się francuska pisarka i dziennikarka Ève Curie (na fotografii), autorka biografii swej matki, Marii Curie-Skłodowskiej
- 1954 – urodził się polski polityk i prawnik Janusz Wojciechowski, prezes Najwyższej Izby Kontroli w latach 1995-2001, deputowany do Parlamentu Europejskiego
- 1989 – masakra w École Polytechnique w kanadyjskim Montrealu – 25-letni Marc Lépine wkroczył na teren uczelni z karabinem i otworzył ogień, biorąc za cel przede wszystkim kobiety, zamordował 14 kobiet, następnie popełnił samobójstwo; z relacji świadków i listu pożegnalnego wynika, że zamachowiec działał w imię uprzedzenia do feministek, a za takie uważał kobiety studiujące nauki ścisłe w szkole technicznej; rocznica masakry to w Kanadzie Narodowy Dzień Pamięci i Przeciwdziałania Przemocy Wobec Kobiet
Geofizyczna definicja planety – definicja planety oparta na cechach geofizycznych oraz geologicznych ciała niebieskiego, stosowana przez geofizyków, planetologów oraz innych specjalistów zajmujących się naukami o Ziemi. Mimo istnienia Międzynarodowej Unii Nauk Geologicznych, uznawanej na całym świecie organizacji, której zadaniem jest promowanie porozumienia w sprawie nomenklatury i klasyfikacji w różnych dyscyplinach nauk o Ziemi, nie udało się jeszcze stworzyć formalnej geofizycznej definicji terminu „planeta”. W rezultacie wśród profesjonalistów zajmujących się tymi dyscyplinami funkcjonują różne definicje geofizyczne. Wielu specjalistów decyduje się na stosowanie jednej z tych definicji, część zaś pozostaje przy oficjalnej astronomicznej definicji ustalonej przez Międzynarodową Unię Astronomiczną (IAU) i przyjętej w sierpniu 2006 roku. Niektóre definicje geofizyczne częściowo pokrywają się z definicją IAU, która mówi, że w Układzie Słonecznym planeta to ciało niebieskie krążące wokół Słońca, na tyle masywne, że może zostać zaokrąglone przez własną grawitację i jednocześnie, które oczyściło otoczenie swojej orbity. Czytaj więcej…
Ostrygojad zmienny – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny ostrygojadów. Jeden z trzech endemicznych dla Nowej Zelandii gatunków w tej rodzinie. Występuje wzdłuż wybrzeży Wyspy Północnej oraz Wyspy Południowej oraz na Wyspie Stewart. W sezonie lęgowym ostrygojady zmienne przebywają w parach. Zimą mogą się zbierać w stada złożone z najwyżej 150 osobników. Ptaki przystępują do rozrodu w wieku co najmniej 3 lat, czasem gniazdują po raz pierwszy nawet w wieku 7 lat. Okres składania jaj trwa od połowy września do początku grudnia. Niektóre młode osobniki pozostają w okolicy, z której pochodzą, inne opuszczają ją. Dorosłe osobniki po połączeniu się w pary są zwykle przywiązane zarówno do partnera, jak i terytorium. Pożywieniem ostrygojadów zmiennych są mięczaki, skorupiaki – równonogi, obunogi oraz kraby. Nie jest zagrożony wyginięciem. W drugiej dekadzie XXI wieku mógł to być drugi najrzadszy gatunek ostrygojada, jednak jego populacja wówczas od ponad dwóch dekad stawała się coraz liczniejsza. Czytaj więcej…