ਸੂਮਰ
ਸੂਮਰ (ਅੱਕਦੀ: ਸ਼ੂਮਰੂ; ਸੂਮਰੀ: ਕੀਂਗੀਰ) ਦੱਖਣੀ ਇਰਾਕ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਹਿਤਲ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਇਲਾਕਾ ਸੀ। ਸੂਮਰ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੋਈ 4500 ਅਤੇ 4000 ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਦੇ ਕਰੀਬ ਗੈਰ-ਸਾਮੀ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਬਾਦ ਕੀਤਾ। ਇਹਨਾਂ ਪੂਰਵ-ਇਤਿਹਾਸਕ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅੱਜ-ਕਲ "ਉਬੈਦੀ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਏ, ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਨਿਕਾਸ ਸਾਮਰਾ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ (ਸਕਾਫ਼ਤ) ਤੋਂ ਹੋਇਆ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਏ।[1][2][3][4]
ਉਬੈਦ ਕਾਲ ਅਤੇ ਊਰੂਕ ਕਾਲ
[ਸੋਧੋ]ਉਬੈਦ ਕਾਲ (ਤਕਰੀਬਨ 6500 ਤੋਂ 3800 ਈਸਾ-ਪੂਰਵ)[5] ਇੱਕ ਪੂਰਵ-ਇਤਿਹਾਸਕ ਕਾਲ ਏ। ਇਸ ਦਾ ਨਾਮ ਇਰਾਕ ਦੇ ਜ਼ੀ ਕਾਰ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਊਰ ਨਜ਼ਦੀਕ ਮੌਜੂਦ ਇੱਕ ਥੇਹ ਅਲ-ਉਬੈਦ ਤੋਂ ਪਿਆ ਏ।
ਊਰੂਕ ਕਾਲ (ਤਕਰੀਬਨ 4100 ਤੋਂ 2900 ਈਸਾ-ਪੂਰਵ), ਇਸ ਕਾਲ ਦਾ ਨਾਮ ਸੂਮਰੀ ਸ਼ਹਿਰ ਊਰੂਕ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਰਖਿਆ ਗਿਆ ਏ। ਇਸ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਪੁਰਾਤਨ (ਕਦੀਮੀ) ਇਰਾਕ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹਿਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਈ।[6] ਕੀਲਾਕਾਰ (Cuneiform Script) ਲਿਪੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵੀ ਪਿਛੇਤੇ ਊਰੂਕ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਹੀ ਹੋਈ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Kleniewski, Nancy; Thomas, Alexander R (2010-03-26). "Cities, Change, and Conflict: A Political Economy of Urban Life". ISBN 978-0-495-81222-7.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help) - ↑ Maisels, Charles Keith (1993). "The Near East: Archaeology in the "Cradle of Civilization"". ISBN 978-0-415-04742-5.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help) - ↑ Maisels, Charles Keith (2001). "Early Civilizations of the Old World: The Formative Histories of Egypt, the Levant, Mesopotamia, India and China". ISBN 978-0-415-10976-5.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help) - ↑ Shaw, Ian; Jameson, Robert (2002). "A dictionary of archaeology". ISBN 978-0-631-23583-5.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help) - ↑ Carter, Robert A. and Philip, Graham Beyond the Ubaid: Transformation and Integration in the Late Prehistoric Societies of the Middle East (Studies in Ancient Oriental Civilization, Number 63) The Oriental Institute of the University of Chicago (2010) ISBN 978-1-885923-66-0 p.2, at http://oi.uchicago.edu/research/pubs/catalog/saoc/saoc63.html Archived 2013-11-15 at the Wayback Machine.; "Radiometric data suggest that the whole Southern Mesopotamian Ubaid period, including Ubaid 0 and 5, is of immense duration, spanning nearly three millenia from about 6500 to 3800 B.C."
- ↑ As for example in Frankfort, Henri, "The Art and Architecture of the Ancient Orient", Pelican History of Art, 4th ed 1970, Penguin (now Yale History of Art), ISBN 0140561072, where the first chapter covers the period