ਸਮੱਗਰੀ 'ਤੇ ਜਾਓ

ਟਰੋਇਲਸ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਤੋਂ
A helmeted figure emerges from behind a fountain, topped with two lions. That is being approached from the other side by an unarmoured rider. Below the horse is a setting sun. Painted underneath this scene are trees shown in different seasons of the year.
Achilles (left) ambushing Troilus (on horseback, right). Etruscan fresco, Tomb of the Bulls, Tarquinia, 530–520 BC.

ਟਰੋਇਲਸ[1] (English: /ˈtrɔɪləs/ /ˈtrələs/; ਪੁਰਾਤਨ ਯੂਨਾਨੀ: Τρωΐλος Troïlos; ਲਾਤੀਨੀ: [Troilus] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help)) ਟਰੋਜਨ ਜੰਗ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਇੱਕ ਗਾਥਾਮਈ ਪਾਤਰ ਹੈ।  ਉਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਹੋਮਰ ਦੇ ਇਲੀਆਡ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕੁਝ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੇ ਨਤੀਜਾ ਕਢਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਸਨੂੰ 9 ਵੀਂ ਜਾਂ 8 ਵੀਂ ਸਦੀ ਈਪੂ ਦੇ ਢਾਢੀਆਂ ਨੇ ਕੰਪੋਜ਼ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਗਾਇਆ ਸੀ।[2]

ਯੂਨਾਨੀ ਮਿਥਿਹਾਸ ਵਿੱਚ, ਟਰੋਇਲਸ ਇੱਕ ਜਵਾਨ ਟਰੋਜਨ ਪ੍ਰਿੰਸ ਹੈ, ਜੋ ਕਿੰਗ ਪ੍ਰਾਮ (ਜਾਂ ਅਪੋਲੋ) ਅਤੇ ਹਿਕੂਬਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ਟਰੋਇਲਸ ਦੀ ਕਿਸਮਤ ਨੂੰ ਟਰੌਏ ਨਾਲ ਜੋੜਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਅਚੀਲੇ ਉਸਨੂੰ ਘਾਤ ਲਾਕੇ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਦੱਸਣ ਵਾਲੇ ਲੇਖਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਲਈ ਸੋਫ਼ੋਕਲੀਸ ਸੀ। ਇਹ ਸਮੇਂ ਦੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਥੀਮ ਵੀ ਸੀ। ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਲੇਖਕਾਂ ਨੇ ਟਰੋਇਲਸ ਨੂੰ ਮਰ ਚੁੱਕੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਸੰਕੇਤ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਗਮ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਸੋਗ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਉਸ ਨੂੰ ਭਰ ਜਵਾਨ ਪੁਰਸ਼ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦਾ ਨਮੂਨਾ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।

ਇਸ ਗਾਥਾ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਯੂਰਪੀ ਮੱਧਕਾਲੀ ਅਤੇ ਰੇਨੇਸੈਂਸ ਵਰਜਨਾਂ ਵਿੱਚ, ਟਰੋਇਲਸ ਪਰਿਆਮ ਦੇ ਹੇਕਿਊਬਾ ਤੋ ਪੰਜ ਕਾਨੂੰਨੀ ਬੇਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਹੈ।  ਜਵਾਨ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਹ ਟੋਗੋ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਆਗੂਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਉਹ ਅਕੀਲਜ਼ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਮਰ ਗਿਆ। ਜਵਾਨ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਹ ਟਰੋਜਨ ਜੰਗ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਆਗੂਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਉਹ ਅਕੀਲੇ ਦੇ ਹੱਥੋਂ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ। 12 ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਕਹਾਣੀ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਵਾਧੇ ਵਿੱਚ, ਟਰੋਇਲਸ ਦਾ ਕ੍ਰੇਸੀਦਾ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਪਿਤਾ ਗ੍ਰੀਕਾਂ ਨਾਲ ਰਲ਼ ਗਿਆ ਹੈ। ਕ੍ਰੇਸਿਡਾ ਟਰੋਇਲਸ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਦੀ ਸਹੁੰ ਖਾਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਉਹ ਛੇਤੀ ਹੀ ਗ੍ਰੀਕ ਹੀਰੋ ਡਾਇਓਮੀਡਜ਼, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕ੍ਰੇਸਿਡਾ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਬੰਦੀ ਤਬਾਦਲੇ ਵਿੱਚ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਚੌਸਰ ਅਤੇ ਸ਼ੇਕਸਪੀਅਰ ਉਹਨਾਂ ਲੇਖਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਜਿਹਨਾਂ ਨੇ ਟਰੋਇਲਸ ਅਤੇ ਕ੍ਰੇਸੀਦਾ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਦੱਸਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਲਿਖੀਆਂ। ਮੱਧਕਾਲੀ ਪਰੰਪਰਾ ਦੇ ਅੰਦਰ, ਟਰੋਇਲਸ ਨੂੰ ਵਫ਼ਾਦਾਰ ਸ਼ਾਹਸਵਾਰ ਪਿਆਰ ਦੀ ਅਤੇ ਨੇਕ-ਪੈਗਾਨ ਨਾਇਟ ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਮਿਸ਼ਾਲ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਸ਼ਾਹਸਵਾਰ ਪਿਆਰ ਦੀ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਰੀਤ ਪਤਲੀ ਪੈ ਗਈ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਕਿਸਮਤ ਨੂੰ ਘੱਟ ਹਮਦਰਦੀ ਨਾਲ ਲਿਆ ਜਾਣ ਲੱਗਾ। 

18 ਵੀਂ ਅਤੇ 19 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨਇਸ ਪਾਤਰ ਵੱਲ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, 20 ਵੀਂ ਅਤੇ 21 ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਲੇਖਕ ਟਰੋਜਨ ਯੁੱਧ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਨਵੇਂ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦੱਸਣ ਲੱਗੇ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਟਰੋਇਲਸ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਅਤੇ ਮੱਧਕਾਲੀ ਦੋਨਾਂ ਵਰਜਨਾਂ ਦੇ ਤੱਤ ਚੁਣੇ ਅਤੇ ਇਹ ਪਾਤਰ ਮੁੜ ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ ਆ ਗਿਆ। 

 ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਹਾਣੀ  

[ਸੋਧੋ]
One side of a painted bowl. A mounted youth holding a spear rides away from a fountain. A woman runs after him. She is looking back towards the fountain.
Troilus and Polyxena fleeing. Kylix, by C-painter, c. 570–565 BC, Louvre (CA 6113), black-figure Attic. That there are two horses shown side by side can most clearly be seen by looking at their legs and tails.
A helmeted man with a shield is rising. Next to him is a dropped flask. On the far side of a colonnaded fountain can be seen part of a woman who is running away. The water spout in the fountain is set in a lion's head.
Achilles about to pursue Troilus and Polyxena from his position behind the well-house (reverse side of above).

ਮਿਆਰੀ ਮਿੱਥ: ਸੁੰਦਰ ਨੌਜਵਾਨ ਦਾ ਕਤਲ

[ਸੋਧੋ]
A painted strip running between the handles on the shoulders of a flask. A man wearing a greek-style helmet pulls a naked youth from one of a pair of horses. In the man's other hand is a raised sword. Behind the man, water pours form a lion's head fountain.
ਅਕੀਲੇ ਨੇ ਟਰੋਇਲਿਸ ਨੂੰ ਵਾਲਾਂ ਤੋਂ ਫੜ ਲਿਆ ਜਦੋਂ ਨੌਜਵਾਨ ਫਾਊਂਟੇਨ ਕੋਲ ਘਾਟ ਲਾਕੇ ਕੀਤੇ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਭੱਜਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। Etruscan amphora of the Pontic group, ca. 540–530 BC. From Vulci.

ਟਰੋਇਲਸ ਇੱਕ ਕਿਸ਼ੋਰ ਲੜਕਾ ਜਾਂ ਗਭਰੂ ਮੁੰਡਾ ਹੈ, ਟਰੌਏ ਦੀ ਰਾਣੀ ਹਕਿਊਬਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ। ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਬਹੁਤ ਸੁੰਦਰ ਹੈ, ਉਸਨੂੰ ਦੇਵਤਾ ਅਪੋਲੋ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ, ਹਕਿਊਬਾ ਦਾ ਪਤੀ, ਕਿੰਗ ਪ੍ਰਾਮ, ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਪਿਆਰਾ ਬੱਚਾ ਮੰਨਦਾ ਹੈ। 

ਇੱਕ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਟਰੋਇਲਸ ਬਾਲਗ ਹੋਣ ਤੱਕ ਜਿਉਂਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਟਰੌਏ ਨਹੀਂ ਹਾਰੇਗਾ ਇਸ ਲਈ ਦੇਵੀ ਐਥੇਨਾ ਨੇ ਯੂਨਾਨੀ ਯੋਧੇ ਅਕੀਲੇ ਨੂੰ ਉਸ ਨੂੰ ਟਰੋਜਨ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਛੇਤੀ ਤੋਂ ਛੇਤੀ ਨਿਪਟਾ ਦੇਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ। ਨੌਜਵਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘੋੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਅਨੰਦ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਅਕੀਲੇ ਨੇ ਉਸ ਤੇ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਭੈਣ ਪੌਲੀਕਸੇਨਾ ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਜਦੋਂ ਉਹ ਥਿੰਬਰਾ - ਟਰੌਏ ਦੇ ਬਾਹਰ ਇੱਕ ਖੇਤਰ ਜਿੱਥੇ ਅਪੋਲੋ ਦਾ ਮੰਦਰ ਹੈ, ਦੇ ਇੱਕ ਖੂਹ ਤੋਂ ਪਾਣੀ ਲੈਣ ਲਈ ਉਸ ਨਾਲ ਜਾ ਰਿਹਾ। 

ਇਹ ਭੱਜਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਟਰੋਇਲਸ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਛੋਹਲੇ-ਪੈਰੀ[3]  ਅਕੀਲੇ ਨੇ ਫੜ ਲਿਆ, ਉਸਨੂੰ ਵਾਲਾਂ ਤੋਂ ਫੜ ਕੇ ਉਸਦੇ ਘੋੜੇ ਤੋਂ ਘਸੀਟ ਲਿਆ। ਨੌਜਵਾਨ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਨੇੜੇ ਦੇ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਨ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਯੋਧਾ ਉਸ ਦੇ ਮਗਰ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪੂਜਾ ਦੀ ਵੇਦੀ ਤੇ ਮਾਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਕਾਤਲ ਫਿਰ ਮੁੰਡੇ ਦੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਉਲਟਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਟਰੋਇਲਸ ਦੀ ਮੌਤ ਤੇ ਟਰੋਜਨ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸੋਗ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਹੈ। 

ਹਵਾਲੇ

[ਸੋਧੋ]
  1. Also spelled Troilos or Troylus.
  2. Pierre Vidal-Naquet, Le monde d'Homère, Perrin 2000, p19
  3. This Homeric epithet is picked out as applying to Achilles in this context both in March (1998: p.389) and Sommerstein (2007: p.197).