Kal’cii
| 20 | Kal’cii
|
40,078 | |
| 4s2 | |
Kal’cii Mendelejevan sistiemallizen järjestyksen mugah on toizen joukon nelländen periodan alguaineh. Sen atomunoumer on 20. Sidä merkitäh Ca (lat. Calcium). Prostoi aineh kal’cii on pehmei metallu. Sen väri on valgei da hobjankarvaine.
Nimen histourii da alguperä
[kohenda | kohenda tekstu]Alguainehen nimi tuli latinan sanaspäi ”calx”, kudai merkiččöy izv’oskua da pehmiedy kivie. Tädä nimie tariči anglielaine hiimiekku Hemfri Devi. Kal’cien yhtistehii, izvestikivie, mramorua da gipsua (sežo izv’oskua, kudai on izvestikiven poltamizen tuoteh), käytetäh srojimizes jo ylen kodvan. XVIII-vuozisuan loppussah hiimiekat duumaijah, gu izv’osku on prostoi alguaineh. Vuonnu 1789 A. Lavuazje arbai sen yhtysalguainehennu.
Löydö luonnos
[kohenda | kohenda tekstu]Kal’cii välläs muvvos ei lövvy luonnos. Sidä on äijy muankuores: se on 5. sijal kislorodan, kremnien, al’umiinien da ravvan jälles. Merivies kal’ciedu on 400 mg/l.