Kolkhoz

Un kolkhoz (en rus колхоз, ) èra una cooperativa agricòla en Union sovietica, ont las tèrras, las aisinas, las bèstias èran mesas en comun, remplaça las artèlas. Lo mot kolkhoz es una contraccion de коллективное хозяйство (kollektivnoïe khoziaïstvo), economia collectiva alara que sovkhoz es una contraccion de советское хозяйство (literalament, « economia sovietica »). Los kolkhozes e sovkhozes èran las doas compausantas del sistèma agricòla socialista que comencèt a se realizar après la revolution d'octòbre de 1917.

Lo membre d'un kolkhoz èra nomenat kolkhoznic o kolkhoznitza al femenin (en rus: колхозник ou rus: колхозница). Los kolkhoznics èran pagats en parts de la produccion del kolkhoz e del benefici relizat pel kolkhoz al respècte del nombre d'oras trabalhadas. Mai los kolkoznics èran autorizats a possedar de tèrra, unes 4 000 m², e un pauc de bestias. Aqueles avantatges en natura fasian lo kolkhoz fòrça mai atrasent al vejaire dels Sovietics al respècte del sovkhoz, que los sovkhoznics èra de salariats.

Istòria

Los ans 1920 foguèron caracterizats per l'emergéncia espontanèa e en aparéncia volontari de sistèmas collectius, qu'èra una version modernizada del mir tradicional, coma lo Toz, es sonque après qu'apareguèt lo kolkhoz, totjorn de biais volontari. Aquela evolucion progressiva cap a l'agricultura collectiva dins los quinze primièrs ans après la revolucion d'octobre contrasta amb la subre collectivizacion començada en 1928.

Los kolkhozes foguèron en efièt massissament realizats per Iòssif Stàlin dins l'encastre de la politica de collectivizacion amb la supression de las expleitacions agricòlas privadas. A partir de 1929, la participacion a un kolkhoz o a un sovkhoz venguèt obligatòris per las autoritats sovieticas. Los membres del kolkhoz avián pas lo drech de ne sortir liurament. E aqueles que pasmens ne sortissian, podavan pretendre a pas cap de pagament per la pèrda de lor tèrra.

A la casuda de l'Union sovietica en 1991, lo país comptava 45 % de sovkhozes e 55 % de kolkhozes. La talha mejana d'un sovkhoz èra de 153 km², (15 300 ectaras) es a dire lo doble d'aquela d'un kolkhoz.

L'après 1991

Amb la dissolucion de l'Union sovietica en decembre de 1991, las exrepublicas sovieticas venguèron d'Estats independents que menèron, amb mai o mens de vigor e de determinacion, una reestructuracion de lor economia centralizada per que venga una economia de mercat. La reforma agrària foguèt alara, un dels elements màger de l'agendà d'aquela transicion economica per aqueles Estats independents. Aquelas reformas agràrias permetèron e privilegèron subretot l'expleitacion familhala mas permetèron tanben de nòvas formas d'entrepresas agràrias d'emergir coma las societats per accion, de societats anonimas o de cooperativas agricòlas. Los kolkhozes e los sovkhozes deguèron mai sovent cambiar lor estatut dins unas d'aquelas novèlas fòrmas d'entrepresas. Aquela exigéncia juridica mena a una èrsa de reestructuracions de faciada dels kolkhozes e dels sovkhozes, lors nombres alara mermèt lèu après 1992, mas fòrça d'aquelas novèlas expleitacions agricòlas se comportan e foncionan per de rasons practicas coma los ancians kolkhozes.

Estructuras intèrnas

Lo cap e la gestion dels kolkhozes èran directament infeudats a las decisions de las autoritats de las collectivitats territorialas estatalas, atal los kolkhozes foguèron lèu transformats jol desir d'aquelas darrièras, daisson totalament lor aspècte cooperatiu. La diferéncia entre kolkhozes e sovkhozes fuguèt totjorn mai reducha e grand nombre de kolkhozes cambièron lor estatut per venir de sovkhozes.

Los kolkhoznics èran divisats en brigadas que comprenián en 1929 entre 15 e 30 familhas cadunas, son aquelas brigadas que son responsablas a cort tèrme de las gestion del personal, de la terre, de l'equipament e dels cavalhs de tira.

Obligacion

Los membres del kolkhoz avián per obligacion de realizar un nombre minim de jorns de travalh par an a l'encòp pel quita kolkhoze e per la collectivitat rurala, per exemple la construccion de carrièras. Los exigéncias èran d'un minim de 130 jorns per an per cada adult valid e de 50 jorns per un mainait entre 12 e 16 ans. Se de membres del kolkhoze avián pas realizats lo minim de travalh requisit, i aviá de sanccions coma: la confiscacion de la parcèla privada de l'agricultor, un plaid al tribunal popular qui podava condemna a tres fina a uèit meses de trabalh forçat dins lo kolkhoz, o fins a un an dins un camp de trabalh correctiu.

Un sistèma de passapòrts intèrnes empachava lo movement de las zonas ruralas cap a las zonas urbanas. Fins a 1969, totes los les enfants nascuts dins una bòrda collectiva èran obligats per la lei d'i trabalhar levat s'aquela donava expressament l'autorizacon de partir. En efièt, los agricultors èran ligats a lor sovkhoz o kolkhoz dins çò que foguèt descrich coma un sistèma de « neosèrvatge », ont la burocracia comunista remplaça los ancians proprietaris senhorials.

Permission

Los membres dels kolkhozes èran autorizats a possedar una pèça de tèrras privadas amb unes animals. La talha d'aquela parcèla privada varièt dins lo periòde sovietic, mas èra mai sovent de gaireben 0,40 ha. Abans la Revolucion russa de 1917, un païsan amb mens de 5,5 ha èra jutjat tròp paure per noirir sa familha. Pasmens, la productivitat d'aquelas parcèlas se rebatava dins lo fach qu'en 1938, 3,9 % del total de las tèrras semenadas qu'èra vengudas de parcèlas privadas, produisián 21,5 % de la produccion agricòla neta.

Polemica

La collectivizacion de las tèrras se basava sus lo postulat que remplaçant la bòrdas non mecanizadas (e ineficaças) de talhas pichonas, alara fòrt corrent en Union sovietica, per de bòrdas mecanizadas de granda talha, la produccion de noiritura serà plan mai eficaça. Lenin vesiá l'agricultura privada coma una font de mentalitats capitalistas e esperava remplaçar las bòrdas per de  sovkhozes o de kolkhozes que transformariá los obrièrs agricòlas en proletaris, que serián collectius per natura.

Mas, gaireben totes los observators afirman que, malgrat de succeses isolats, las bòrdas collectivas e los sovkhozes èran ineficaces. Aquelas afirmacions, pasmens, foguèron criticadas. De fach, aquelas criticas pòrtan sonque sus un pichon de produits de consomacion, e prenon pas en compte lo fach que los kolkhozes e los sovkhozes produisián subretot de blat, de coton, de lin e pastura avent relativament pauc de valor.

L'economista Joseph E. Medley de l'Universitat del Maine (EUA), afirma (reconeissent una certa ineficitat dins l'agricultura sovietica), que las acusacions de fracaç al son subjècte son un mite d'òrdre ideologic.

Bibliografia

• Moshe Lewin, « Documentation sur la construction des kolkhozes en URSS : Rapport du Kolkhozcentr du 7 septembre 1929 », Cahiers du monde russe et soviétique, vol. 6, n^o 4, octobre e decembre de 1965, pp. 530-559