Comèrci triangular
Lo comèrci triangular, tanben dich tracha atlantica o tracha occidentala, foguèt una tracha negrièra entre Euròpa, Africa e America qu'existiguèt entre lei sègles XVI e XIX. Permetiá d'assegurar la distribucion d'esclaus negres dins lei colonias europèas d'America a partir de rets comerciaus basats sus lei diferents continents. Entraïnèt la desportacion d'au mens onze milions de personas.
Segon la definicion classica dau comèrci triangular, Euròpa èra a l'origina dei cambis e s'ocupava de reünir lei capitaus, lei naviris e leis equipatges necessaris per assegurar lo transpòrt deis esclaus e dei marchandisas. Africa organizava la « produccion » e lo transpòrt deis esclaus vèrs lei pòrts de venda. Enfin, America èra l'endrech de produccion de produchs agricòlas qu'èran exportats vèrs lei centres de consomacion en Euròpa. Pasmens, aquel esquèma simplificat escond d'esquèmas mai complèxs. D'efèct, d'autreis itineraris mens coneguts mai fòrça importants existián coma lo comèrci dirèct entre lei colonias portuguesas de Brasil e d'Angòla, lo trafec intèrn au continent american d'esclaus en cambi de certanei produchs o encara lei comèrcis negrièrs en direccion dei colonias europèas asiaticas o deis estats arabis.