Walkersirkulasjonen
Walkersirkulasjonen er ein atmosfærisk sirkulasjon over ekvator i Stillehavet. Dette fører til den austlege passatvinden langs havoverflata, og skapar ein havstraum som går vestover. Utanfor kysten av Peru og Ecuador fører dette til oppvelling av kaldt og næringsrikt vatn til overflata, for å erstatte vatnet som strøymer vestover. Dette gjev gode forhold for fiskerinæringa i området. Sirkulasjonen vart oppdaga av den norske meteorologen Jacob Bjerknes i 1969 og kalla opp etter den britiske fysikaren Sir Gilbert Walker, som oppdaga den sørlege oscillasjonen.
El Niño
[endre | endre wikiteksten]- For meir om dette emnet, sjå El Niño.
Walkersirkulasjonen oppstår på grunn av ei trykkgradientkraft mellom høgtrykk over austlege delar av Stillehavet og lågtrykk over Indonesia. Av og til, på grunn av effektar ein ikkje kjenner til, vert Walkersirkulasjonen svekka eller til og med reversert, og dette fører til ein El Niño episode. Under slike hendingar strøymer det varme vatnet som vinden og havstraumen har stuva opp i vest tilbake mot aust, og oppvellinga av det kalde vatnet utanfor kysten av Sør-Amerika forsvinn, noko som får konsekvensar for fiskeindustrien i området. Når Walkersirkulasjonen er kraftigare enn vanleg fører dette til ein La Niña-episode, som fører til enno lågare havoverflatetemperatur i aust på grunn av auka oppvelling.
Eit vitskapleg studie som vart publisert i journalen Nature i mai 2006 indikerer at Walkersirkulasjonen har blitt svakare dei siste tiåra, og forfattarane spekulerer i om global oppvarming er ein av faktorane til dette.