Sicalis

Sicalis
Systematikk
Rike:	Dyr Animalia
Rekkje:	Ryggstrengdyr Chordata
Underrekkje:	Virveldyr Vertebrata
Klasse:	Fuglar Aves
Overorden:	Neoaves
Orden:	Sporvefuglar Passeriformes
Familie:	Tanagarar Thraupidae
Slekt:	Sicalis F. Boie, 1828

Sicalis er ei slekt av sporvefuglar i tanagarfamilien Thraupidae som samlar tretten artar heimehørande i tropisk Amerika (neotropane). Dei har utbreiing i alle land i Sør-Amerika, frå La Guajira-departementet lengst nord i Colombia sørover til Eldlandet, sørlege Patagonia i Argentina og Chile. Ein art, solbuksporv, har også svært fragmenterte populasjonar frå det sørlege Mexico gjennom Sentral-Amerika til Colombia.

Etymologi

Det feminine slektsnamnet Sicalis kjem frå gresk σικαλίς/sikalis - ein liten fugl med svart hovud, nemnt av Aristoteles og andre. Arten er ikkje identifisert, men var truleg eigentleg ein som i dag klassifisert som Sylvia-songar.

Kjenneteikn

Fuglane i denne slekta er små tanagarar som måler mellom 10 og 15 cm i lengd. Dei er overvegande gule og svært synlege i opne landskap, med størst artsrikdom i Andesfjella, men fleire artar finst også i lågareliggande område. Gult dominerer i fjørdraktene, der svovelhakesporv er eit unnatak. Nebbet er konisk, finkeliknande, nebbryggen lett bøygd og halefjørene er spisse. Dei fleste artane lever i flokk utanom hekketida og byggjer reir i hòl, stundom i halvkolloniale grupper. Variasjonar i alder og fjørslitasje samt kjønnsrelaterte fjørdrakter kan gjere det vanskeleg å skilje mellom einskilde artar visuelt, særleg i Andesfjella. Dei opptrer likevel vanlegvis i einsarta grupper, der ein typisk vaksen fugl alltid er til stades. Ungfuglar og hoer har meir dempa fjørdrakter enn hannar.

Artsoversyn

Slekt Sicalis i rekkjefølgje etter IOC World Bird List V14.1, 2024, med norske namn etter Norske navn på verdens fugler: Alle artane er klassifiserte som livskraftige.

Bilete	Vitskapleg namn	Norsk artsnamn	Informasjon
	Sicalis citrina	Sitronsporv	11 cm, 400–2800 moh., vidaste utbreiing i Brasil, elles fragmentert i Argentina, Bolivia, Colombia, Guyana, Paraguay, Peru, Surinam og Venezuela
	Sicalis taczanowskii	Svovelhakesporv	12 cm, 0-300 moh. i nordlegaste Peru, sørvestre Guayas, El Oro og Loja-provinsane i Ecuador
	Sicalis uropigyalis	Gråkinnsporv	13 cm, 3300–4700 moh. i altiplano og Andes, frå Cajamarca-regionen, Peru i nord gjennom Bolivia, Chile sør til Tucumánprovinsen i Argentina
	Sicalis flaveola	Safransporv	13,5–15 cm, lågtliggande frå La Guajira-departementet, Colombia til La Pampa, Argentina, også i Trinidad og Tobago
	Sicalis columbiana	Gullpannesporv	11,5 cm, 0-300 moh, Llanos-Orinoco i Colombia og Venezuela, nedre Amazonaselva og cerrado i Brasil
	Sicalis luteola	Solbuksporv	9,8–12,5 cm, 0-2500 moh >3300 i Andes. Colombia sør og aust til Guyana og sentrale Ecuador, Peru og Brasil. Fuglar som hekkar lenger sør i Argentina og Uruguay migrerer til Bolivia og sørlege Brasil om vinteren. Det finst også isolerte bestandar i Mellom-Amerika og sørlegaste Mexico.
	Sicalis luteocephala	Sitronhovudsporv	13-14 cm, 2500 – 3500m i puna økoregion i Bolivia inn i Jujuyprovinsen i nordvestlegaste Argentina
	Sicalis lebruni	Patagoniasporv	14 cm, 0-1200 moh., Argentina til Eldlandet, der også inn i Chile
	Sicalis olivascens	Gusjesporv	12,5–14 cm, 1000–4500 moh, men ikkje under 2550 m i Bolivia. Lever i Peru, Bolivia, Chile og Argentina
	Sicalis mendozae	Montesporv	13,5-14 cm, 900–2100 moh. i Andes og ned til 600–770 m i Sierra de las Quijadas i vestlege Argentina
	Sicalis auriventris	Gyllenbuksporv	14,5-15 cm, lever 2,500–4,500 moh i Andes ned til 800 m i Patagonia. Langs Andes i Chile-Argentina
	Sicalis raimondii	Perusporv	11,5 cm lever langs kysten av Peru, inn i marginalt nordlegaste Chile
	Sicalis lutea	Punasporv	13,5-14 cm, 3800–4500 moh., Andes (austsida) i Peru, i Bolivia, i tørr puna i Jujuy- og Saltaprovinsen i Argentina

Kjelder

• Første versjon av denne artikkelen var baset på «Sicalis» frå Wikipedia på spansk, den 28. november 2024
• Winkler, D. W., S. M. Billerman, og I. J. Lovette (2020). Tanagers and Allies (Thraupidae), version 1.0. I Birds of the World (S. M. Billerman, B. K. Keeney, P. G. Rodewald, og T. S. Schulenberg, Editors). Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA. https://doi.org/10.2173/bow.thraup2.01 (Krev konto)

Referansar

Bakgrunnsstoff

Commons har multimedium som gjeld: Sicalis