Ralph Waldo Emerson
| Ralph Waldo Emerson | |
 | |
| Statsborgarskap | USA |
| Fødd | 25. mai 1803 Boston |
| Død |
27. april 1882 (78 år) |
| Yrke | filosof, lyrikar, skribent, essayist, dagbokskrivar, biograf, unitariansk pastor, forkynnar, orator, abolisjonist |
| Sjanger | transcendentalisme |
| Medlem av | American Academy of Arts and Sciences |
| Religion | unitarisme |
| Far | William Emerson |
| Mor | Ruth Haskins |
| Ektefelle | Lidian Jackson Emerson, Ellen Louisa Tucker |
| Born | Edith Emerson Forbes, Edward Waldo Emerson |
| |
| Ralph Waldo Emerson på Commons | |
Ralph Waldo Emerson (25. mai 1803–27. april 1882) var ein USA-amerikansk forfattar og filosof frå Boston i Massachusetts.
Emerson var av presteslekt og avla teologisk eksamen ved Harvard-universitetet i 1826. Åra 1829-32 var han prest i den lokale Unitarian Church, men sa opp i protest i 1832 då han meinte nattverden var grunnlaus.
Han la ut på reise til Europa og vart kjend med engelske romantiske diktarar og knytte vennskap med fleire framståande personar, så som Thomas Carlyle og John Stuart Mill.
I 1835 busette Emerson seg i Concord. Året etter kom verket Nature ut anonymt. Her formulerte han sitt filosofiske syn som danna grunnlag for ei åndshistorisk rørsle kalla transcendentalismen. Tankane i transcendentalismen hadde røter i platonsk filosofi, orientalsk mystisisme, skotsk intuisjonfilosofi og tysk romantikk. Emerson utvikla synspunkta sine gjennom ei mengd foredrag som til sist munna ut i artiklar. Artiklane gjev uttrykk for idealisme, anti-materialisme og optimisme. Fram om alt verka Emerson til ei nasjonal, kulturell og intellektuell oppvakning i USA.
Emerson skreiv også ei rekke dikt. Dikta, men og mange av artiklane, har vorte rekna som vanskeleg tilgjengelege. Lite av Emersons poesi er omsett til norsk, men enkeltdikt gjendikta av Sigmund Skard finst i Under nye stjerner og Framande dikt frå fire tusen år.
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- Gyldedals store konversasjonsleksikon, 1972
Litteratur
[endre | endre wikiteksten]- Hagen, Erik Bjerck. Litteratur og handling : pragmatiske tanker om Ibsen, Hamsun, Solstad, Emerson og andre. Universitetsforlaget, 2000. ISBN 82-00-45429-0
