Kapilar

Kapilar (tamil கபிலர்) var ein tamilsk diktar frå den klassiske tida i Tamil Nadu. Medan han levde var han rekna som den kunnigaste diktaren i dei tamiltalande landa.

Liv

Lite er kjend om Kapilar sitt liv. Han var ikkje bunden til éin konge, som mange skaldar i tida hans var, men vandra mellom ulike kongedøme. Han var ofte hjå Vel Pari, velirhøvdingen for fyrstedømet Parampu, som han skildrar i dikta sine som ein god ven. Han spelte ei viktig rolle i forsvaret av Parampu i krigen mot dei sameina hærane frå Chola-, Chera-, og Pandiya-riket. Tamilske legender seier at Kapilar lærte fuglane og smådyra opp til å henta riskorn frå åkrar i nærområdet, noko som lét Parampu overleva omleiringa i tre år.

Omleiringa slutta med drapet på Pari og nederlag for Parampu etter at nokre soldatar sveik landet sitt. Kapilar sine siste dikt i Purananuru skildrar korleis han tok Pari sine døtrer til fleire kongar for å finna makar til dei. Men kvar herskar nekta å gifta seg med dei, fordi dei reddast dei tre storkongane som hadde kjempa mot Pari. Kapilar spådde at rika deira ville verta til inkjes for vanvyrdnaden dei hadde vist han. Han gav døtrene til Pari i varetekt til nokre brahminar og drog til skogs. Overskrifta til det siste diktet han skreiv fortel at han døydde ved å svelta seg i hel etter vadakkirutthal-riten.

Dikt

Mange av Kapilar sine dikt har overlevd i Ettutokai, åtte tradisjonelle samlingar av klassiske tamilske dikt. I tillegg har Kurinchippattu, ein lengre song, og Inna narpathu, ei samling av korte dikt som skildrar førti sorgbringande ting, også overlevd.

Det var sagt at Kapilar hadde ei særleg evne til å laga dikt på ståande fot med intrikat bruk av metaforar for å vekkja sterke kjensler. Dette diktet, som han kvede medan han forlét Parampu etter drapet på Pari, er eit døme:

Om den svarte vandrestjerna vart til røyk

og eldkuler kom til syne

og sylvvandrestjerna viste seg

i dei sørlege himlane

var fortsatt åkrane fulle av korn

og buskane av blomar

og vidaugde ville kyr

beitte på godt gras

med kalvar

ved sida av bygdehusa

og landet kjende aldri tørke

fordi dei gode rådde der

men det ligg aude no, det gode landet

der sjasminblomar med grøne lauvblad

voks som tennene til ein ung villkatt

då faren til ungmøyane

med vene armringar

rådde der.

-- Purananuru 117

Dikta som Kapilar skreiv på vanleg måte var kjende for ein delikat bruk av naturmetaforane som var kjernen i den klassiske tamilske diktingstradisjonen, noko dette diktet viser:

Det venninna hennar sa:

Det er sant

at ei kjensle så sterk

må falma

men, å, mann frå fjella

der, etter torande regn,

små fossar sildrar

søte og mjuke

Svinn godhugen heilt

når elskhugen døyr?

-- Kuruntokai 42

Metaforen av det torande ljodet av ein storm og det mjuke ljodet av småfossane som følgjar etter ein slik storm i det tamilske fjellandet er brukt her for å skildra korleis kjærleik utviklar seg. Sjølv om dei sterk, torande kjenslene kan ikkje vera i æve, kjem det likevel søte, mjuke kjensler i staden for dei.