Griot
Griot er ein tradisjonell skald i vestafrikansk kultur; han er ein songar, musikar, historieforteljar, historikar og tidlegare òg hoff-skald og talsmann for herskarar. I vår tid opptrer griotar ved dåp, bryllaup, gravferder, idrettsarrangement og politiske møte.[1][2]
Det finst griotar i fleire land og folkegrupper i Vest-Afrika: mellom anna mandefolka (mandinka, malinké, bambara mfl.), fulɓe (fulani), hausa, songhai, tukulóor, wolof, serer, mossi, dagomba og susu. Ordet griot stammar truleg frå det franske guiriot, som igjen kjem frå det av portugisiske criado, den maskuline forma av «tenar». I dei ulike folkegruppene er griotane kjende under fleire ulike namn: jeli blant mandefolka i nord og jali i sør, guewel på wolof og gawlo på fulfulde.
Griotar brukar instrument som balafon, kora, bolon og ngoni.[1]
Historisk sett har griotane tilhøyrd eit slektsbasert laug eller ein kaste, der ein giftar seg innan kasten og yrket går i arv.[1]
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- Denne artikkelen bygger på «Griot» frå Wikipedia på bokmål, den 18. februar 2022.
- Wikipedia på bokmål oppgav desse kjeldene:
- Sundjata : Manding-folkets epos. Oversatt og med et innledende essay av Ingse Skattum. Bokklubben, 2013. (Verdens Hellige Skrifter; 81) ISBN 978-82-525-8212-3
- Wikipedia på bokmål oppgav desse kjeldene: