man

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  man    (hulp, bestand)
• IPA: / mɑn / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• man

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘mens van mannelijk geslacht’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901

• erfwoord afkomstig van: Middelnederlands: man Oudnederlands: man Germaans: *mann- Indo-Europees: *man- of *men-

  Verwant in Germaans: West: Engels: man (Angelsaksisch: mann, man), Duits: Mann, (Oudhoogduits: man), Fries: man (Oudfries: man, mon) Noord: Zweeds: man, Deens: mand, Noors: mann, (Oudnoords: maðr), IJslands/Faeröers: maður Oost: Gotisch: manna

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	man	mannen
verkleinwoord	mannetje manneke(n)	mannetjes manneke(n)s

Zelfstandig naamwoord

de man m

1. (biologie) persoon van het mannelijk geslacht

   • Elke man houdt van voetbal. 

   ▸ Geen van de onderzoeken die waren uitgevoerd had antwoord kunnen geven op de vraag waarom de eerste brug in de rivier was gestort en achttien man had gedood.

   ▸ Nu moet blijken of de aanstormende knapen mannen zijn geworden en de grote mannen grote mannen zijn gebleven.

2. (pregnant), (familie), (juridisch) echtgenoot, getrouwde man

   • John is de man van Elly. 

3. mens, volwassen persoon in het algemeen

   • Een man heeft voedsel nodig. 

4. (dierkunde) mannelijk exemplaar van een diersoort

   ▸ Ze grapte dat ze een zwarte weduwe was die haar mannetje na het paren opat.

Synoniemen

• [3] kerel
• [4] mens

Antoniemen

• [1-3]: vrouw
• [1]: (pejoratief) mens

Hyperoniemen

• [1-2]: mens

Opmerkingen

• -man komt vaak voor als tweede deel van een samenstelling waarbij het eerste deel een kenmerk nader aanduidt, bijv. een beroep. Dit soort samenstellingen kent soms een meervoud met  lui zn  of  lieden zn . Als het om beroepen gaat, heeft de wens om mannen en vrouwen gelijk te behandelen vaak vormen opgeleverd met -vrouw en -mens in plaats van -man

Hyponiemen

• (intensivering) superman

   

Alverman Engelsman Fransman Geldersman Kerstman Noorman Voerman Waterman Weidman aardman achterman akkerman alderman alfaman alleman alverman ambachtsman ambtman anchorman anderman ankerman appelman arbeidersman arbeidsman asman baardman baggerman bakelman barman batman batsman bedelman behoudsman beleidsman belichtingsman beurtman bewindsman bladenman blakaman blindeman boekman boeman boerman bolman bootsman bosman bouwman brandweerman brillenman broekenman buisman buitenman burgerman buurman calmans cameraman clergyman clubman deleman dienstman discman dodeman doelman dolleman dolman donkeyman dressman dronkenman edelman ex-man fransman frontman geluidsman gemeensman gentleman godsman goedheiligman goeman granman grietman groenteman haaiman haarman handelsman handwerksman hangman hanneman haringman harnasman he-man heiligman henneman hetman hitman hoekman hofman homan honderdman honkman hoofdman hopman huisman ijscoman jongeman jongman jonkman jurkman karakterman karman karrenman kerstman keurman kielenman kielman kiesman kikvorsman klapperman klepperman klusjesman koopman kopman krantenman krijgsman landman landsman leeman leenman leidsman lichtman lierenman linesman loerman loodsman lorrenman maatman machoman mannetjesman marsman materiaalman medicijnman meerderman meerman melkman metroman middelman middenman minderman mosselman muzelman olieman ombudsman onderhoudsman onderkoopman onderstuurman opperman orgelman ottoman overbuurman pacman partijman peterman pieterman politieman pontman postman pr-man pullman raadsman rastaman riesman rijkman sandwichman scheidsman schieman schuurtjesman showman sideman sjouwerman slagman sneeuwman somberman sombermans speelman sportman sportsman staatsman stadsman steigerman stielman stroman stuntman stuurman superman taalman targetman televisieman tijman timmerman toetsenman topman transman tuinman twaalfman vakman varensman veenman veerman veiligheidsman vertrouwensman verzetsman visserman vlaggenman vleugelman voddenman voerman voorman vrijman vrouwenman vuilnisman vuurman waardsman waarsman walkman weerman weidman weiman werkman wijsman wildeman wonderman wouterman zageman zakenman zandman zeeman zegsman

Afgeleide begrippen

   

achtmannig andermans dodemansduim dodemansknop dovemansoren driemanschap eenmansactie eenmansband eenmansbedrijf eenmanscel eenmansfractie eenmansjury eenmansoorlog eenmansorkest eenmanspartij eenmansruimtecapsule eenmanszaak man-tegen-mangevecht man-tot-mangevecht manbaar mandag mandekker mandekking mangat manhaftig manisme manjaar mankracht manlief manlijk manloos manmoedig mannelijk mannenarbeid mannenbesnijdenis mannenbeweging mannenbroeder mannenbroeders mannengek mannenhaat mannenhaatster mannenkiesrecht mannenkoor mannenkraambed mannenkracht mannenlijn mannenmoed mannenpil mannenstem mannentaal mannentoilet mannentrouw mannenverslinder mannenverslindster mannenwereld mannenwerk mannenzaak manning mans mans-start manschap mansdik manshoofd manshoog manskerel manslag manslengte mansoor manspersoon mansvolk manuur manvolk manwijf manziek manzieke onemanshow oudemannenhuis oudemannenkwaal veelmannerij vermannen

Uitdrukkingen en gezegden

• anderhalve man en een paardenkop
  bijna niemand
• de juiste man op de juiste plaats
  zeer geschikt voor het werk dat gedaan moet worden
• een man een man, een woord een woord
  je hoort een belofte na te komen
• een man van de klok zijn
  iemand die steeds precies op tijd is
• geen man over boord zijn
  niet zo erg zijn, veel minder erg zijn dan mogelijk was
• aan de man brengen
  een koper vinden
• man en paard noemen
  eerlijk zeggen wie het is
• met man en macht
  met ieders daadwerkelijke medewerking
• met man en muis vergaan
  zinken van een schip, zonder overlevenden

Spreekwoorden

• als de wijn is in de man, dan is de wijsheid in de kan
• de kleren maken de man
  met nette kleding en een goed verzorgd uiterlijk zal je veel sterker staan in het (zaken)leven

Vertalingen

    1. persoon van het mannelijk geslacht   

Afrikaans: man (af) Boeginees: ᨓᨚᨑᨚᨓᨙᨊ Catalaans: home (ca) m Duits: Mann (de) m Engels: man (en) Esperanto: viro (eo) Evenks: бэе Faeröers: maður (fo) m Frans: homme (fr) m Grieks: άντρας, άνδρας (el) (andras) Hopi: taaqa Ido: viro (io) Indonesisch: pria (id) Iers: fear (ga) m Igbo: nwoke (ig) Inupiak: angun (ik) Italiaans: uomo (it) m Japans: 男 (ja) Kituba: bakala

Latijn: vir (la) Lets: vīrs (lv) Maleis: lelaki (ms) Nauruaans: eman (na) Noors: mann (no) m Nynorsk: mann (nn) m Occitaans: òme (oc) m Oekraïens: чоловік (uk) m (čolowik) Pennsylvania-Duits: Mann (pdc) m Russisch: мужчина (ru) m (mužčína) Sonsorolees: man Spaans: hombre (es) m Swahili: mtu (sw) 1 Tobiaans: amare Turks: adam (tr) Twi: bɛrema (tw) Vietnamees: đàn ông (vi) Xhosa: indoda 9 Zweeds: man (sv) m

    2. een echtgenoot, een getrouwde man   

Afrikaans: man (af), eggenoot (af), gade (af) Duits: Ehemann (de) m Engels: husband (en) Faeröers: maður (fo) m, ektamaður (fo) m, maki (fo) m Frans: mari (fr) m Grieks: σύζυγος (el) (sizigos) Iers: fear céile (ga) m Italiaans: marito (it) m Japans: ご主人 (ja), 夫 (ja) Latijn: maritus (la) m

Noors: ektemann (no) m, mann (no) m Nynorsk: ektemann (nn) m, mann (nn) m Oekraïens: чоловік (uk) m (čolowik) Pennsylvania-Duits: Mann (pdc) m Russisch: муж (ru) m (muž) Spaans: marido (es) m Turks: koca (tr); (genderneutraal:) eş (tr); (volkstaal:) adam (tr) Vietnamees: chồng (vi) Zweeds: man (sv) m, make (sv) m

    3. een mens   

Afrikaans: man (af) Duits: Mensch (de) m Engels: human (en) Faeröers: menniskja (fo) v Frans: homme (fr) m Grieks: άνθρωπος (el) (anthropos) Iers: duine daonna (ga) m Italiaans: uomo (it) m Japans: 人 (ja), 人間 (ja) Noors: menneske (no) o

Nynorsk: menneske (nn) o Oekraïens: людина (uk) v (l'udyna) Oudgrieks: ἄνθρωπος m Russisch: человек (ru) m (čelovék) Spaans: hombre (es) m; humano m Swahili: mtu (sw) 1 Turks: insan (tr) Vietnamees: người (vi) Xhosa: umntu 1 Zweeds: man (sv) m

Woordherkomst en -opbouw

• Herkomst: Hebreeuws

Zelfstandig naamwoord

het man o

1. (Jiddisch-Hebreeuws) (voeding) voedsel dat uit de hemel komt voor de Israëlieten tijdens hun tocht uit Egypte naar Kanaän; het woord kan in Ex. 16:15 ook worden begrepen als 'wat?' (14×: Ex. 16:15, 16:31 +, Num. 11:6 +, Deut. 8:3 +, Joz. 5:12 +, Ps. 78:24, Neh. 9:20)

Verwante begrippen

• Grieks-Nederlands (gangbare versie): manna

Vertalingen

    1. voedsel dat uit de hemel komt   

Engels: manna (en)

Werkwoord

vervoeging van
mannen

man

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van mannen
   

   • Ik man. 

2. gebiedende wijs van mannen
   

   • Man! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van mannen
   

   • Man je? 

Gangbaarheid

• Het woord man staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "man" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Afrikaans

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	man	manne / mans
verkleinwoord	mannetjie	mannetjies

Uitspraak

• IPA: /mɑn/

• geluid

Woordafbreking

• man

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Nederlandse man

Zelfstandig naamwoord

man

1. (biologie) man; persoon van het mannelijk geslacht
2. man; echtgenoot, getrouwde man

Synoniemen

1. –
2. eggenoot, (deftig:) gade

Antoniemen

1. vrou
2. vrou

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Angelsaksisch

Zelfstandig naamwoord

man

1. (biologie) man

Schrijfwijzen

• mann

Synoniemen

• wer

Aragonees

enkelvoud	meervoud
man	mans

Zelfstandig naamwoord

man v

1. (anatomie) hand

Cimbrisch

Woordafbreking

• man

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Middelhoogduitse man

Zelfstandig naamwoord

man

1. (biologie) man; persoon van het mannelijk geslacht
2. man; echtgenoot, getrouwde man

Schrijfwijzen

• mann
• månn

Duits

Uitspraak

• IPA: /man/

Woordafbreking

• man

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Middelhoogduitse man

Voornaamwoord

man

1. men

Gelijkklinkende woorden

• Mann m

Engels

Zelfstandig naamwoord

man

1. (biologie) man
2. persoon
3. mens
4. mensheid

Fries

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Oudfriese man

Zelfstandig naamwoord

man

1. (biologie) man; persoon van het mannelijk geslacht
2. man; echtgenoot, getrouwde man

Verwijzingen

• Wurdboek fan de Fryske taal - Instituut voor de Nederlandse taal

Friulisch

Zelfstandig naamwoord

man

1. hand

Galicisch

enkelvoud	meervoud
man	mans

Zelfstandig naamwoord

man v

1. (anatomie) hand

   «A xente saúda dándose a man.»

   De mensen begroeten elkaar door elkaar een hand te geven.

Gotisch

Werkwoord

man

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van munan
2. derde persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van munan

Schrijfwijzen

• 𐌼𐌰𐌽

Lets

1e persoon naamval	enkelvoud	meervoud
nominatief	es	mēs
genitief	manis	mūsu
datief	man	mums
accusatief	mani	mūs
instrumentalis	mani	mums
locatief	manī	mūsos

Persoonlijk voornaamwoord

man

1. datief aan mij, voor mij

Limburgs

Woordafbreking

• man

Zelfstandig naamwoord

man m

1. (biologie) man; persoon van het mannelijk geslacht
2. man; echtgenoot, getrouwde man

Synoniemen

1. –
2. echgenoet

Luxemburgs

Uitspraak

• IPA: /maːn/

Woordafbreking

• man

Werkwoord

man

1. maken

Schrijfwijzen

• maachen

Middelengels

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Angelsaksische man

Voornaamwoord

man

1. men

Schrijfwijzen

ma mæn mane manne

men mon monne

Afgeleide begrippen

• animan
• me
• noman

Verwante begrippen

• me
• ei

Middelnederlands

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Oudnederlandse man

Zelfstandig naamwoord

man

1. mens
2. (biologie) man; persoon van het mannelijk geslacht
3. man; echtgenoot, getrouwde man

Nedersaksisch

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	man	mannen
verkleinwoord

Woordafbreking

• man

Woordherkomst en -opbouw

• [B] Afgeleid van het Middelnederduitse man

Zelfstandig naamwoord

man [A]

1. (biologie) man

Voegwoord

man [B]

1. maar

Synoniemen

• avers
• awer
• bloots

Noord-Fries

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Oudfriese min

Bezittelijk voornaamwoord

man

1. mijn

Occitaans

Uitspraak

• IPA: /'ma/

Woordafbreking

• man

enkelvoud	meervoud
man	mans

Zelfstandig naamwoord

man v

1. hand

Oudhoogduits

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Proto-Germaanse *mann-

Zelfstandig naamwoord

man

1. man

Oudnederlands

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Proto-Germaanse *mann-

Zelfstandig naamwoord

man m

1. mens
2. (biologie) man; persoon van het mannelijk geslacht

Afgeleide begrippen

• ambahtman

Verwijzingen

• Historische woordenboeken Nederlands en Fries - Instituut voor de Nederlandse taal

Oudsaksisch

Zelfstandig naamwoord

man

1. mens
2. (biologie) man; persoon van het mannelijk geslacht

Synoniemen

• gumo
• helith
• rink
• seg
• wer

Slowaaks

Uitspraak

• IPA: /man/

Woordafbreking

• man

Zelfstandig naamwoord

man m

1. (historisch) leenman, vazal

Synoniemen

• lénnik mbezield
• vazal mbezield

Tsjechisch

Uitspraak

• IPA: /man/

Woordafbreking

• man

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Duits

Zelfstandig naamwoord

man mbezield

1. (historisch) leenman, vazal

Verbuiging

		enkelvoud	meervoud
nominatief		man	mani / manové
genitief		mana	manů
datief	korte vorm	manu	manům
	lange vorm	manovi
accusatief		mana	many
vocatief		mane	mani / manové
locatief	korte vorm	manu	manech
	lange vorm	manovi
instrumentalis		manem	many

Synoniemen

• leník mbezield
• vazal mbezield

Afgeleide begrippen

• manka v
• manský

Verwante begrippen

• manství o

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

• Slovník spisovného jazyka českého - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch)
• Příruční slovník jazyka českého - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch)

Zelfstandig naamwoord

man

1. genitief meervoud van mana

Veluws

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	man	mannen
verkleinwoord

Woordafbreking

• man

Zelfstandig naamwoord

man

1. (biologie) man

Zeeuws

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Middelnederlandse man

Zelfstandig naamwoord

man

1. (biologie) man; persoon van het mannelijk geslacht
2. man; echtgenoot, getrouwde man

Zweeds

Uitspraak

• Geluid:  man    (hulp, bestand)
• IPA: / man /

Woordafbreking

• man

Naar frequentie	58

Onbepaald voornaamwoord

man

1. men

   «Man får inte äta eller dricka i det här rummet.»

   Men mag in deze kamer niet eten of drinken.

mans	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	man	mannen	män	männen
genitief	mans	mannens	mäns	männens

Zelfstandig naamwoord

man, g

1. (biologie) man

   «Där går två män och en kvinna.»

   Daar lopen twee mannen en een vrouw.

Afgeleide begrippen

• landsman
• mansyrke