beseffen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  beseffen    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• be·sef·fen

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘goed begrijpen’ voor het eerst aangetroffen in 1287
• afgeleid van sap met het voorvoegsel be- met het achtervoegsel -en

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
beseffen	besefte	beseft
zwak -t	volledig

Werkwoord

beseffen

1. overgankelijk het reëel bewust worden van iets, zich realiseren

   • Henk besefte dat hij moest lopen toen de laatste trein voor zijn neus wegreed. 

   ▸ Opgelucht keek ik achter me en besefte dat een misstap erg gevaarlijk was geweest. Het was raar om te beseffen dat de dood zo dichtbij was.

Synoniemen

• zich realiseren

Afgeleide begrippen

• beseffeloos

Vertalingen

    1. het reëel bewust worden van iets   

Duits: erkennen (de) Engels: realize (en) (US), realise (en) (UK)

Frans: réaliser (fr), se rendre compte (fr) Spaans: comprender (es), aprehender (es), abarcar (es), entender (es), ser consciente (es), tener conciencia de (es), darse cuenta de (es)

Gangbaarheid

• Het woord beseffen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "beseffen" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Middelnederlands

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd		voltooid deelwoord
	enkelvoud	meervoud
beseffen	besief besoef	besieven	beseven
klasse 6 klasse 7	volledig

Werkwoord

beseffen

1. beseffen
2. proeven, smaken, genieten

   «Dyne goetheit hebbic wel beceven.»

   Je goedheid heb ik wel genoten.

3. meemaken, ervaren

   «Dat hi cume in al sijn leven eenege siecheit heeft beseven.»

   Dat hij nauwelijks in zijn hele leven enige ziekte heeft ervaren.

Opmerkingen

• Historisch hoort het werkwoord in de zesde klasse.