afnemen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  afnemen    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈɑfnemə(n) / (3 lettergrepen)

naamwoord van handeling
zelfstandig	bijvoeglijk
afnemen	afnemend
afname	afgenomen

Woordafbreking

• af·ne·men

Woordherkomst en -opbouw

• samenstelling van  af bw  en  nemen ww 

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
afnemen	nam af	afgenomen
klasse 4	volledig

Werkwoord

afnemen

1. overgankelijk iemand iets ~: iemand iets doen verliezen

   • Hem werd zijn auto afgenomen. 

   ▸ Zij had Jeroen van haar afgenomen, wist Chantal.

2. overgankelijk een bepaalde hoeveelheid kopen bij een producent

   • De landbouw neemt veel producten af van de chemische industrie. 

   ▸ De overheveling heeft ook gevolgen voor de 60 tabakstelers in Zuid-West-Vlaanderen. Die produceren jaarlijks samen 120 ton tabak. Tot de sluiting blijft Gryson tabak afnemen.

3. overgankelijk van een bepaalde plaats verwijderen, afdoen, wegnemen

   • Ik heb zojuist stof afgenomen. 
   • de hoed afnemen. 

4. overgankelijk plechtig laten afleggen, doen ondergaan (examen, verhoor, eed)

   • Hem werd een eed afgenomen. 

5. ergatief minder groot of talrijk worden, verminderen [1]

   • Het geweld in Bosnië is gelukkig sterk afgenomen. 

6. ergatief afvallen (in lichaamsgewicht afnemen)

Synoniemen

• [1] afpakken , ontnemen

Afgeleide begrippen

• afname, afneembaar, afneemdoek, afnemer, afneming

Vertalingen

    1. doen verliezen   

Noors: avta (no) Papiaments: kita

Spaans: quitar (es), arrebatar (es)

    2. kopen   

Spaans: comprar (es)

    3. verwijderen, afdoen, wegnemen   

Spaans: tomar (es), llevarse (es), quitar (es), quitarse (es), recoger (es) (tafel)

    5. verminderen   

Spaans: decrecer (es), disminuir (es), remitir (es), menguar (es) (maan), amainar (es) (wind)

Gangbaarheid

• Het woord afnemen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "afnemen" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.