Naar inhoud springen

Skelet

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Skeletten van een paard en een mens
Bladskelet van een hortensia

Een skelet of geraamte is dat wat bij dieren stevigheid geeft aan het lichaam. Het skelet dient daarbij voor de aanhechting van spieren en ledematen.

In enkele gevallen spreekt men naar analogie bij plantenresten ook van skelet, zoals bij een boomskelet of bij een bladskelet dat voornamelijk bestaat uit de resten van bladnerven.

Bij meercellig organismen worden drie types van skeletten aangetroffen: een endoskelet, een exoskelet en een hydroskelet.

Aan het skelet hechten spieren aan om door middel van spiercontractie de ledematen te laten bewegen. Waar twee ten opzichte van elkaar beweegbare botten elkaar raken bevindt zich een gewricht.

Per diersoort kunnen verschillende soorten beenderen voorkomen. Verwante dieren komen meer overeen dan minder verwante soorten. De meeste zoogdieren hebben een staart met meer wervels dan de twee à vier van de mens; sommige hebben minder vingers (paard); sommige mannelijke zoogdieren (hond, beer) hebben een penisbot.

Er zijn ook diergroepen, zoals neteldieren, zonder een skelet.

Doordat het skelet het hardste onderdeel van het lichaam is, blijft het na de dood vaak het best en het langst bewaard. Bij fossielen gaat het dan ook vaak om skeletten. Met anatomische kennis is het vaak mogelijk om uit een skelet met enige betrouwbaarheid te reconstrueren hoe het organisme waaraan het skelet toebehoorde er ongeveer moet hebben uitgezien.

Menselijk skelet

[bewerken | brontekst bewerken]
Zie Skelet (mens) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Een compleet menselijk skelet bestaat uit 206 botten. Er treden vrij vaak individuele variaties op: sommige botjes ontstaan pas als botstructuren op latere leeftijd en niet bij iedereen, daarvoor bestaan ze uit kraakbeen of bindweefsel; sommige mensen hebben een of twee paar extra ribben, of een of meer wervels zijn gedeeltelijk vergroeid; soms zijn er drie werveltjes in het stuitje, soms vier. Ook de sesambeentjes zijn niet bij iedereen aanwezig. Baby's hebben omstreeks 300 minuscule botjes, naarmate een baby ouder wordt groeien die, en sommige groeien aaneen.

Vanwege de lange houdbaarheid van het skelet staan afbeeldingen van het menselijk skelet of onderdelen daarvan (met name de schedel) vaak symbool voor de dood of levensbedreigende situaties: als teken van vergif, op een piratenvlag, met een zeis in de hand als magere Hein.

Diverse skeletten

[bewerken | brontekst bewerken]

Klik op een afbeelding voor het bijbehorende artikel.

1 Mens2 schedel mens3 Australopithecus4 Neanderthaler5 Chimpanse6 Baviaan7 Slankaap8 Gorilla9 Wild zwijn10 Rund11 Leeuw12 Wolf13 Paard14 Olifant15 Geit16 Nijlpaard17 Kameel18 Kangoeroe19 Antiloop20 Walrus21 Vleermuis22 Walvis23 Arend24 Papegaai25 Kip26 Haan27 Toekan28 Kasuaris29 Pinguïn30 Kraanvogel31 Reptiel32 Slang33 Groefkopadder34 Boa constrictor35 Krokodil36 Hagedis37 Schildpad38 Kikker39 Salamander40 Baars41 Steur42 Trekkervis43 Rog44 snoek
1 Mens. 2 schedel mens. 3 Australopithecus. 4 Neanderthaler. 5 Chimpansee. 6 Baviaan. 7 Slankaap. 8 Gorilla. 9 Wild zwijn. 10 Rund. 11 Leeuw. 12 Wolf. 13 Paard. 14 Olifant. 15 Geit. 16 Nijlpaard. 17 Kameel. 18 Kangoeroe. 19 Antiloop. 20 Walrus. 21 Vleermuis. 22 Walvis. 23 Arend. 24 Papegaai. 25 Kip. 26 Haan. 27 Toekan. 28 Kasuaris. 29 Pinguïn. 30 Kraanvogel. 31 Reptiel. 32 Slang. 33 Adder. 34 Afgodslang. 35 Krokodil. 36 Hagedis. 37 Schildpad. 38 Kikker. 39 Salamander. 40 Baars. 41 Steur. 42 Trekkervis. 43 Rog. 44 Snoek


Op andere Wikimedia-projecten