Road Runner en Wile E. Coyote

Wile E. Coyote
Personage uit Looney Tunes/Merrie Melodies
	Beeld van Wile E. Coyote, 2008.
Debuut	Fast and Furry-ous (1949)
Bedacht door	Chuck Jones
Stemacteur(s)	Mel Blanc, Joe Alaskey, Maurice LaMarche, Dee Bradley Baker, Daran Norris, J. P. Karliak
Persoonsinformatie
Alias	Coyote, Karel de Coyote
Soort	Antropomorfe coyote
Geslacht	Mannelijk
Nationaliteit	Amerikaans
Specialiteit	Supersonische snelheid, hoog IQ, sluwheid
Portaal	Media

Road Runner
Personage uit Looney Tunes/Merrie Melodies
	Road Runner afgebeeld op een Plymouth, 2015.
Debuut	Fast and Furry-ous (1949)
Bedacht door	Chuck Jones
Stemacteur(s)	Paul Julian, Mel Blanc, Joe Alaskey, Dee Bradley Baker
Persoonsinformatie
Soort	Antropomorfe grote renkoekoek
Geslacht	Mannelijk
Nationaliteit	Amerikaans
Specialiteit	Supersonische snelheid
Portaal	Media

Road Runner en Wile E. Coyote zijn twee tekenfilmfiguren uit de Looney Tunes/Merrie Melodies-tekenfilms van de Warner Bros. Studios, die in veel filmpjes een vast duo vormen. Beide werden in 1948 bedacht door Chuck Jones en maakten hun debuut in het filmpje Fast and Furry-ous.

Road Runner

Road Runner is gebaseerd op de renkoekoek. Hij heeft blauwe veren en staat bekend om zijn enorme snelheid.

In de filmpjes praat Road Runner niet, maar laat wel altijd miep-miep horen als hij op volle snelheid voorbij raast. De miep-miep-uitspraak (in het Engels beep-beep) is ingesproken door Paul Julian, een werknemer van Warner Brothers die dit geluid zelf maakte als hij haast had en wilde dat mensen uit de weg gingen. De eerste serie tekenfilms werd geregisseerd door Chuck Jones.

Er zijn in Nederland ook stripverhalen verschenen van Road Runner. Hij kon hierin wél praten en wel op rijm. Hij werd altijd vergezeld door zijn drie kleine neefjes.

Wile E. Coyote

Wile E. Coyote (een woordspeling op 'wily', het Engelse woord voor 'sluw') is een bruine antropomorfe coyote, die in alle filmpjes waarin hij met Road Runner te zien is, probeert Road Runner te vangen. De E. in zijn naam zou staan voor Ethelbert volgens getoond in een van de cartoons. Jones baseerde het personage op Mark Twains Roughing It.

Wile E. Coyote staat bekend om zijn sluwheid en het smeden van vele plannen, die door stommiteiten of gebrekkige apparatuur altijd mislukken.

Wile E. Coyote is in tegenstelling tot Road Runner ook te zien in andere filmpjes dan die met hemzelf en Road Runner in de hoofdrol. Zo maakte hij vijfmaal zijn opwachting in een Bugs Bunny-filmpje, beginnend met Operation: rabbit uit 1949. In dit filmpje werd hij voor het eerst bij naam genoemd. Het was ook de eerste tekenfilm waarin de coyote sprak. Zijn stem werd (net als die van Bugs Bunny) ingesproken door Mel Blanc.

In Looney Tunes-strips gepubliceerd in Nederland en uitgegeven door Uitgeverij de Vrijbuiter staat Wile E. Coyote ook bekend als Karel de Coyote.

Opzet van de tekenfilm

De eerste reeks tekenfilms van Chuck Jones begint met Coyote die de Road Runner achterna zit. Beide razen met een enorme snelheid over de weg, totdat plotseling het beeld wordt stopgezet en er wordt ingezoomd op de twee karakters (meestal eerst Road Runner) waarna er een gefantaseerde Latijnse naam in beeld verschijnt die meestal verwijst naar de snelheid van de Road Runner (bijvoorbeeld Acceleratii Fantasticus) of de honger van de Coyote (bijvoorbeeld Eatibus Vulgaris). Dan loopt het beeld weer en meestal ontsnapt Road Runner op een of andere manier. Een bekende manier is dat hij bliksemsnel het beeld uitrent en dat de mond van Coyote openvalt. Latere regisseurs zouden deze introductie weglaten.

De rest van de tekenfilm gaat dan over Coyote die allerlei mogelijke hulpmiddelen bedenkt om Road Runner te pakken te krijgen (meestal geleverd door Acme). Drie veelgebruikte voorwerpen:

Vogelzaad. Meestal plaatst hij hier nog een bordje op met de tekst 'Gratis Vogelzaad'. Als Road Runner dan afgeleid is door het vogelzaad (wat hij meestal meteen opeet), probeert Coyote hem te pakken te krijgen.
Explosieven. Meestal gebruikt hij dynamiet, maar ook andere explosieven als vuurwerk of kanonnen zijn mogelijk. Hij probeert hier meestal de Road Runner mee op te blazen.
Rube Goldbergmachines. Coyote gebruikt verschillende voorwerpen die hij zo opstelt dat ze een kettingreactie geven die op het eind de Road Runner moeten vangen.

Coyote krijgt de Road Runner nooit te pakken. Al zijn plannen lopen in de soep en Coyote raakt meestal zwaar toegetakeld. De bekendste scene is wel dat Coyote van een enorme rots afvalt en met rode ogen verder denkt hoe hij de Road Runner wel zou kunnen pakken.

In de tekenfilms wordt meestal niet gesproken (behalve het miep-miep/tong uitsteken van Road Runner), maar de twee communiceren toch weleens door middel van het opsteken van bordjes naar elkaar, het publiek of de striptekenaar. Bovendien schreeuwt Coyote het weleens uit van de pijn, bijvoorbeeld als hij in een cactus terechtkomt. Ook kijkt hij weleens met opgetrokken wenkbrauwen trots naar het publiek, omdat hij denkt dat hij de Road Runner te pakken heeft, maar meestal raakt hij dan zelf in de penarie.

Lijst van afleveringen

De serie bestaat uit 45 tekenfilms (meestal 6 à 7 minuten), 1 korte film (26 min.), en 3 tekenfilms op het internet (2-3 min.).

#	Uitzenddatum	Titel	Speelduur	Aftiteling		Wetenschappelijke namen
#	Uitzenddatum	Titel	Speelduur	Verhaal geschreven door	Filmregisseur	voor Road Runner	voor Coyote
01	16 september 1949	Fast and Furry-ous	6:55	Michael Maltese	Chuck Jones	Accelleratii incredibus	Carnivorous vulgaris
02	24 mei 1952	Beep, Beep	6:45	Michael Maltese	Chuck Jones	Accelerati incredibilus	Carnivorous vulgaris
03	23 augustus 1952	Going! Going! Gosh!	6:25	Michael Maltese	Chuck Jones	Acceleratti incredibilis	Carnivorous vulgaris
04	14 september 1953	Zipping Along	6:55	Michael Maltese	Chuck Jones	Velocitus tremenjus	Road-Runnerus digestus
05	14 augustus 1954	Stop! Look! And Hasten!!	7:00	Michael Maltese	Chuck Jones	Hot-roddicus supersonicus	Eatibus anythingus
06	30 april 1955	Ready, Set, Zoom!	6:55	Michael Maltese	Chuck Jones	Speedipus rex	Famishus-famishus
07	10 december 1955	Guided Muscle	6:40	Michael Maltese	Chuck Jones	Velocitus delectiblus	Eatibus almost anythingus
08	5 mei 1956	Gee Whiz-z-z-z	6:35	Michael Maltese	Chuck Jones	Delicius-delicius	Eatius birdius
09	10 november 1956	There They Go-Go-Go!	6:35	Michael Maltese	Chuck Jones	Dig-outius tid-bittius	Famishius fantasticus
10	26 januari 1957	Scrambled Aches	6:50	Michael Maltese	Chuck Jones	Tastyus supersonicus	Eternalii famishiis
11	4 september 1957	Zoom and Bored	6:15	Michael Maltese	Chuck Jones	Birdibus zippibus	Famishus vulgarus
12	12 april 1958	Whoa, Be-Gone!	6:10	Michael Maltese	Chuck Jones	Birdius high-ballius	Famishius vulgaris ingeniusi
13	11 oktober 1958	Hook, Line and Stinker	5:55	Michael Maltese	Chuck Jones	Burnius-roadibus	Famishius-famishius
14	6 december 1958	Hip Hip-Hurry!	6:00	Michael Maltese	Chuck Jones	Digoutius-unbelieveablii	Eatius-slobbius
15	9 mei 1959	Hot-Rod and Reel!	6:25	Michael Maltese	Chuck Jones	Super-sonicus-tastius	Famishius-famishius
16	10 oktober 1959	Wild About Hurry	6:45	Michael Maltese	Chuck Jones	Batoutahelius	Hardheadipus oedipus
17	19 januari 1960	Fastest with the Mostest	7:20	Geen	Chuck Jones	Velocitus incalculii	Carnivorous slobbius
18	8 oktober 1960	Hopalong Casualty	6:05	Chuck Jones	Chuck Jones	Speedipus-rex	Hard-headipus ravenus
19	21 januari 1961	Zip 'N Snort	5:50	Chuck Jones	Chuck Jones	Digoutius-hot-rodis	Evereadii eatibus
20	3 juni 1961	Lickety-Splat	6:20	Chuck Jones	Chuck Jones Abe Levitow	Fastius tasty-us	Apetitius giganticus
21	11 november 1961	Beep Prepared	6:00	John Dunn Chuck Jones	Chuck Jones Maurice Noble	Tid-bittius velocitus	Hungrii flea-bagius
Film	2 juni 1962	Adventures of the Road-Runner	26:00			Super-Sonnicus Idioticus	Desertous-operativus Idioticus
22	30 juni 1962	Zoom at the Top	6:30	Chuck Jones	Chuck Jones Maurice Noble	Disappearialis quickius	Overconfidentii vulgaris
23	31 december 1963	To Beep or Not to Beep*	6:35	John Dunn Chuck Jones	Chuck Jones Maurice Noble	Geen	Geen
24	6 juni 1964	War and Pieces	6:40	John Dunn	Chuck Jones Maurice Noble	Burn-em upus asphaltus	Caninus nervous rex
25	1 januari 1965	Zip Zip Hooray!*	6:15	John Dunn	Geen	Super-sonnicus idioticus	Geen
26	1 februari 1965	Road Runner a Go-Go*	6:05	John Dunn	Geen	Geen	Geen
27	27 februari 1965	The Wild Chase	6:30	Geen	Friz Freleng Hawley Pratt	Geen	Geen
28	31 juli 1965	Rushing Roulette	6:20	David Detiege	Robert McKimson	Geen	Geen
29	21 augustus 1965	Run, Run, Sweet Road Runner	6:00	Rudy Larriva	Rudy Larriva	Geen	Geen
30	18 september 1965	Tired and Feathered	6:20	Rudy Larriva	Rudy Larriva	Geen	Geen
31	9 oktober 1965	Boulder Wham!	6:30	Len Janson	Rudy Larriva	Geen	Geen
32	30 oktober 1965	Just Plane Beep	6:45	Don Jurwich	Rudy Larriva	Geen	Geen
33	13 november 1965	Hairied and Hurried	6:45	Nick Bennion	Rudy Larriva	Geen	Geen
34	11 december 1965	Highway Runnery	6:45	Al Bertino	Rudy Larriva	Geen	Geen
35	25 december 1965	Chaser on the Rocks	6:45	Tom Dagenais	Rudy Larriva	Geen	Geen
36	8 januari 1966	Shot and Bothered	6:30	Nick Bennion	Rudy Larriva	Geen	Geen
37	29 januari 1966	Out and Out Rout	6:00	Dale Hale	Rudy Larriva	Geen	Geen
38	19 februari 1966	The Solid Tin Coyote	6:15	Don Jurwich	Rudy Larriva	Geen	Geen
39	12 maart 1966	Clippety Clobbered	6:15	Tom Dagenais	Rudy Larriva	Geen	Geen
40	5 november 1966	Sugar and Spies	6:20	Tom Dagenais	Robert McKimson	Geen	Geen
41	27 november 1979	Freeze Frame	6:05	Chuck Jones (geen on-screen credits)	Chuck Jones (geen on-screen credits)	Semper food-ellus	Grotesques appetitus
42	21 mei 1980	Soup or Sonic	9:10	Chuck Jones	Chuck Jones Phil Monroe	Ultra-sonicus ad infinitum	Nemesis ridiculii
43	21 december 1994	Chariots of Fur	7:00	Chuck Jones	Chuck Jones	Boulevardius-burnupius	Dogius ignoramii
44	30 december 2000	Little Go Beep	7:55	Kathleen Helppie-Shipley Earl Kress	Spike Brandt	Morselus babyfatious tastius	Poor schinookius
45	1 november 2003	The Whizzard of Ow	7:00	Chris Kelly	Bret Haaland	Geococcyx californianus***	Canis latrans****
Web	Onbekend	Judge Granny Case 2**	TBD			Birdius tastius	Poultrius devourius
Web	Onbekend	Wild King Dumb**	TBD			Birdius tastius	Poultrius devourius
Web	Onbekend	Wile E. Coyote Ugly**	TBD			Geen	Geen

* Gedeelte van de tekenfilm Adventures of the Road-Runner

** Deze tekenfilm staat op internet (looneytunes.warnerbros.com)

*** Hedendaagse wetenschappelijke naam van Road Runner

**** Hedendaagse wetenschappelijke naam van Coyote

In Stop! Look! and Hasten!, volgt Coyote de instructies in een handleiding genaamd How to Build a Burmese Tiger Trap. Toen Coyote het geluid van de geactiveerde val hoorde, sprong hij erheen en raakte direct in paniek, omdat niet de Road Runner erin zat, maar hij een echte Burmese tijger ving, die de wetenschappelijke naam surprisibus! surprisibus! heeft gekregen.

In Soup or Sonic, heeft het "miep-miep" van de Road Runner ook een wetenschappelijke naam gekregen. Deze luidt beepus-beepus.

Wetten en regels

Zoals in de meeste tekenfilms zijn ook Road Runner en Coyote onderworpen aan de natuurwetten der cartoons. Zo is de Road Runner in staat om een geschilderde afbeelding van een tunnel binnen te gaan, terwijl de Coyote dit niet kan (tenzij er een opening is waar hij dan doorheen kan vallen). Soms hangt de Coyote enige tijd in de lucht, totdat hij beseft dat hij te pletter zal vallen in een ravijn. De Coyote kan rotsen en kanonnen inhalen die al eerder zijn begonnen met vallen en er vervolgens door verpletterd worden. Het is trouwens opmerkelijk dat de Coyote Road Runner nooit te pakken krijgt. Prairiewolven kunnen namelijk een snelheid van 60 km/h bereiken terwijl renkoekoeken slechts 37 km/h halen.

In Chuck Amuck: The Life and Times Of An Animated Cartoonist wordt beweerd dat Chuck Jones en de tekenaars van de tekenfilms van Road Runner simpele, maar strikte regels volgden:

Road Runner kan Coyote geen kwaad doen, tenzij hij "miep-miep" zegt.
Geen externe kracht kan Coyote kwaad doen (alleen zijn eigen stommiteiten of de ondeugdelijkheid van een Acme-product).
De Coyote had altijd kunnen stoppen, ALS hij geen fanaat zou zijn geweest (herhaal: "Een fanaat is iemand die zijn inspanning verdubbelt, als hij zijn doel is vergeten." —George Santayana).
Geen dialoog, behalve het "miep-miep".
Road Runner moet op de weg blijven, om de simpele reden dat hij een Road Runner is.
De hele tekenfilm moet zich afspelen in de natuurlijke omgeving van de twee karakters: de zuidwestelijke Amerikaanse woestijn.
Alle gereedschap, wapens of mechanische apparaten moeten bij Acme aangeschaft zijn.
Zorg er indien mogelijk voor dat de zwaartekracht de grootste vijand van de Coyote is.
De Coyote wordt altijd meer vernederd dan gewond door zijn mislukkingen.
De sympathie van het publiek moet naar Coyote blijven uitgaan.

Deze regels werden niet altijd opgevolgd en in een interview van jaren na beëindiging van de serie, zei schrijver Michael Maltese dat hij nooit van deze 'regels' had gehoord.

Ralph Wolf

Chuck Jones kwam in 1953 met eveneens een soortgelijke setting, maar dan met een hond (genaamd Sam) die over zijn schapen waakt, waarbij deze belaagd wordt door een wolf. De karakter Ralph Wolf lijkt een tweelingbroer van Wile E. Coyote te zijn, met slechts minimale verschillen: Ralph heeft witte ogen (die van de coyote zijn geel) en een rode neus (de coyote heeft een zwarte neus).

Zie ook