Oude Haven (Veghel)

**Oude Haven**
Industrieterrein en buurt van Veghel-Haven
Kerngegevens
Provincie	Noord-Brabant
Gemeente	Meierijstad
Plaats	Veghel-Haven
Wijk	Veghel-West
Coördinaten	51° 37′ NB, 5° 32′ OL
Oppervlakte	50 ha
Overig
Postcode(s)	5462
Detailkaart

De Oude Haven is een industrieterrein en haven buurt in de Noord-Brabantse plaats Veghel. Het bedrijventerrein Oude Haven huisvest circa 48 bedrijven die samen goed zijn voor 4.450 arbeidsplaatsen. Door het bedrijventerrein stroomt een aftakking van de Zuid-Willemsvaart, waar enkele watergebonden bedrijven zijn gevestigd zoals DMV International van FrieslandCampina en Victoria Mengvoeders. Tevens is het hoofdkantoor van Jumbo Supermarkten er gevestigd.^[1]

Geschiedenis

De Oude Haven is de oorspronkelijke binnenhaven van Veghel. Deze werd in 1826 gelijktijdig met de aanleg van de Zuid-Willemsvaart gegraven en zorgde ervoor dat de bebouwde kom van Veghel hiermee werd verbonden. Door deze waterontsluiting, gecombineerd met een tram- en spoorverbinding werd de haven al vanaf het midden van de 19e eeuw een aantrekkelijke vestigingsplaats voor bedrijven.

Doordat in Veghel de Zuid-Willemsvaart, de tramlijn 's-Hertogenbosch - Veghel - Helmond en de spoorlijn Boxtel - Wesel samenkwamen, verwerd het tot een zeer belangrijk verkeersknooppunt in de regio, en nam het als trimodaal overslagpunt een vooraanstaande positie in op het gebied van goederenvervoer. Veghel maakte in deze periode een harde groei door en trok daarmee vele nieuwkomers aan vanuit de omringende gemeenten en daarbuiten. Abraham Jacob van der Aa beschreef in 1846 het gebied rondom de haven als "een levendige buurt" vanwege de vestiging van winkels, pakhuizen en herbergen die op verschillende plaatsen verrezen. In de periode van 1860 tot 1870 stond Veghel zelfs op plaats 5 in de top 10 van Noord-Brabantse gemeenten met een positief migratiesaldo. Na 1870 nam deze groei echter geleidelijk weer af.

Een tweede economische impuls ontstond in 1914 door het vestigen van de Coöperatieve Handelsvereniging (CHV) van de Noordbrabantse Christelijke Boerenbond (NCB) aan de Noordkade. En een decennium later, in 1926, opende een grote zuivelfabriek aan deze kade haar deuren, de Coöperatieve Centrale Melkproductenfabriek – De Meijerij (DMV), welke later zou fuseren met Campina uit Eindhoven tot DMV Campina, en hiermee aan de wieg stond van het huidige concern FrieslandCampina. Na de oorlog, in 1946, werd aan de Zuidkade nog eens een grote veevoederfabriek gebouwd door het bedrijf Victoria Mengvoeders. Door het vestigen van deze bedrijven ontstonden de eerste industrieterreinen van de gemeente Veghel.

Jachthaven Veghel

De WSV Jachthaven Veghel is een passantenhaven aan het einde van de Oude Haven, in de oude zwaaikom, aan het Heilig Hartplein in het centrum van Veghel. De recreatiehaven wordt beheerd door WaterSportVereniging Veghel.

Havenbuurt

Rondom de zwaaikom van de oude Veghelse binnenhaven is in de loop der tijd een karakteristieke havenbuurt ontstaan met centrumstructuur bestaande uit een mengeling van winkels, cafés, kantoren, lichtere bedrijvigheid en woonhuizen- en appartementen. Het zwaartepunt van dit centrumgebied ligt aan het Heilig Hartplein en de Sluisstraat, maar omvat ook de Havenstraat en een deel van de Hoogstraat, de Zuidkade en de Noordkade. Deze buurt vervulde voor een lange tijd een belangrijke centrumfunctie voor Veghel-West en had dan ook zijn eigen winkeliersvereniging. Tegenwoordig vormt de buurt meer een uitloper van het kernwinkelgebied van Veghel-Centrum waar het zwaartepunt rond de markt ligt. Zo behoort het tegenwoordig ook tot hetzelfde centrummanagement.^[2]

Op 15 juni 2004 is het ensemble van de panden H. Hartplein 31, 32, 34 en 35 en Noordkade 1 samen met het erbij gelegen havengebied aangewezen als ‘beschermd dorpsgezicht’. De panden dateren van ca. 1862 tot ca. 1900 en hebben ensemblewaarde vanwege de ligging aan de haven waardoor het een belangrijk onderdeel vormt van het, op de Brabantse zandgronden zeldzame, havenensemble. De panden zijn van cultuurhistorische waarde als typologisch voorbeeld van dorpswoningen met caféfunctie uit de tweede helft van de 19de eeuw. De panden vormen een onderdeel van de sociale en economische geschiedenis van Veghel en zijn van architectuurhistorische waarde vanwege de bewaard gebleven hoofdvorm die mogelijk een oudere kern bezit.

Galerij

Zicht over de havenbuurt en het centrum van Veghel, met rechts de havenkom aan het Heilig Hartplein, omstreeks 1973

Heilig Hartplein, Hoogstraat & Sluisstraat

Zuidkade

Noordkade

Externe links

Zie de categorie Marina of Veghel van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Bronnen, noten en/of referenties

↑ "Basisdocument Bedrijventerreinen Veghel", Gemeente Veghel, 9 september 2011. Gearchiveerd op 5 maart 2016. Geraadpleegd op 11 april 2015. “Het bedrijventerrein Oliemolen/Oude Haven huisvest circa 52 bedrijven (Oliemolen 4, Oude Haven 48). De bedrijven bieden werkgelegenheid aan circa 4.470 werknemers. Het terrein heeft een omvang van 51,5 hectare en is in zijn geheel uitgegeven. Aan de noordzijde wordt het terrein van Dorshout gescheiden door de NCB-Laan. Aan de oost- en zuidzijde grenst het bedrijventerrein aan het woongebied van Veghel. Aan de zuidwestelijke zijde grenst Oliemolen/Oude Haven aan de N279 met aan de overzijde de Zuid-Willemsvaart. Door het bedrijventerrein stroomt een aftakking van de Zuid-Willemsvaart. Het bedrijventerrein kent dan ook bedrijven die van de havenfunctie van deze aftakking afhankelijk zijn.
Het supermarktconcern Jumbo heeft op het terrein haar hoofdkantoor en distributiecentrum zuid gevestigd. Het bedrijf heeft zich de jaren uitgebreid over meerdere bedrijfskavels in het gebied.”
↑ "Bestemmingsplan Veghel-West", Gemeente Veghel, 12 mei 2011. Geraadpleegd op 17 april 2015. “Het gebied Eikelkamp – Hoogeind bestaat uit een woongebied, met aan de noordwestrand enkele grootschalige bedrijfsfuncties. Deze functies, behorend tot het bedrijventerrein Eikelkamp (Zuidkade) zijn van oudsher rondom de Veghelse haven gesitueerd. Naast grootschalige bedrijven zijn er enkele kantoren en dienstverlenende bedrijven aan de Zuidkade gesitueerd. Het gebied rond de Sluisstraat en de Hoogstraat bestaat uit een mix van functies: wonen, detailhandel en horeca zijn de voornaamste voorkomende functies.”

[1] "Basisdocument Bedrijventerreinen Veghel", Gemeente Veghel, 9 september 2011. Gearchiveerd op 5 maart 2016. Geraadpleegd op 11 april 2015. “Het bedrijventerrein Oliemolen/Oude Haven huisvest circa 52 bedrijven (Oliemolen 4, Oude Haven 48). De bedrijven bieden werkgelegenheid aan circa 4.470 werknemers. Het terrein heeft een omvang van 51,5 hectare en is in zijn geheel uitgegeven. Aan de noordzijde wordt het terrein van Dorshout gescheiden door de NCB-Laan. Aan de oost- en zuidzijde grenst het bedrijventerrein aan het woongebied van Veghel. Aan de zuidwestelijke zijde grenst Oliemolen/Oude Haven aan de N279 met aan de overzijde de Zuid-Willemsvaart. Door het bedrijventerrein stroomt een aftakking van de Zuid-Willemsvaart. Het bedrijventerrein kent dan ook bedrijven die van de havenfunctie van deze aftakking afhankelijk zijn.
Het supermarktconcern Jumbo heeft op het terrein haar hoofdkantoor en distributiecentrum zuid gevestigd. Het bedrijf heeft zich de jaren uitgebreid over meerdere bedrijfskavels in het gebied.”

[2] "Bestemmingsplan Veghel-West", Gemeente Veghel, 12 mei 2011. Geraadpleegd op 17 april 2015. “Het gebied Eikelkamp – Hoogeind bestaat uit een woongebied, met aan de noordwestrand enkele grootschalige bedrijfsfuncties. Deze functies, behorend tot het bedrijventerrein Eikelkamp (Zuidkade) zijn van oudsher rondom de Veghelse haven gesitueerd. Naast grootschalige bedrijven zijn er enkele kantoren en dienstverlenende bedrijven aan de Zuidkade gesitueerd. Het gebied rond de Sluisstraat en de Hoogstraat bestaat uit een mix van functies: wonen, detailhandel en horeca zijn de voornaamste voorkomende functies.”

[1]

[2]