Lijst van basilieken
Een basiliek (Latijn: basilica) is een eretitel voor een katholiek kerkgebouw met een bijzondere betekenis. Dit kan zijn omdat de kerk van groot historische belang is, omdat er een bijzonder reliek ligt, of omdat de kerk het centrum is van een bepaalde devotie of bedevaart. De eretitel wordt door de paus toegekend. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen verschillende basilieken. Zo zijn er basilieken met de titel basilica maior en die met de titel basilica minor. Onder die laatste groep vallen ook de zogenaamde Patriarchale basilicae minores. Verreweg de meeste basilieken vallen onder de groep basilica minor, zo'n 1500 wereldwijd.
Basilica maior
[bewerken | brontekst bewerken]De titel Basilica Maior is voorbehouden aan vier Romeinse kerken. Sinds een besluit van paus Benedictus XVI uit 2006 worden deze tegenwoordig ook wel pauselijke basilieken genoemd:
- Sint-Pieterskerk
- Sint-Jan van Lateranen, de aartsbasiliek
- Heilige Maria de Meerdere
- Sint-Paulus buiten de Muren
Basilica minor
[bewerken | brontekst bewerken]
Zie Basilica minor voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Alle overige basilieken (ongeveer 1900 wereldwijd) zijn basilica minor.[1] Ze zijn te herkennen aan het conopeum en tintinnabulum (baldakijn en klokje), die aan weerszijden van het hoofdaltaar zijn geplaatst. Voor de titel is vereist dat de kerk een zekere historische betekenis heeft of een belangrijke relikwie bezit en daarnaast een centrum vormt voor pastorale werken en liturgie binnen een bisdom.[2]
Patriarchale basilicae minores
[bewerken | brontekst bewerken]Binnen de basilica minor hebben sommige basilieken een patriarchale status.
- Sint-Laurens buiten de Muren in Rome
- Sint-Franciscusbasiliek in Assisi
- Onze-Lieve-Vrouw-ter-Engelen in (Portiuncula) (bij Assisië)
- Sint-Antoniusbasiliek in Padua
- Basilica della Casa Santa in Loreto
- Basiliek van San Marco in Venetië
Niet-patriarchale basilicae minores
[bewerken | brontekst bewerken]Alle overige basilieken zijn basilicae zonder patriarchale status. Sommige van deze basilieken zijn tevens kathedraal. Ook zijn er heiligdommen en bedevaartskerken bij.
België telt officieel 30 basilieken:
.JPG)
Nederland telt sinds 2018 27 basilieken. Van 1964 tot 2013 was ook de Sint-Walburgiskerk van Arnhem in de lijst opgenomen.
Suriname telt 1 basiliek.
| Basiliek | Plaats | Bouwjaar | Jaar van verheffing | Reden van verheffing | Afbeelding |
|---|---|---|---|---|---|
| Sint-Petrus-en-Pauluskathedraal (Paramaribo)[6][7] | Paramaribo | 1883-1887 | 2014 | 
|
Deze lijst is (mogelijk) incompleet. U wordt uitgenodigd op bewerken te klikken om de lijst uit te breiden.
- Basilika Sint-Anna, Altötting
- Basilika H.H. Petrus en Alexander, Aschaffenburg
- Basilika Vierzehnheiligen, Bad Staffelstein
- Basilika Sint-Hedwig, Berlijn
- Basilika Sint-Johannes, Berlijn
- Basilika Sint-Martinus, Bingen
- Munsterbasiliek, Bonn
- Sint-Severuskerk, Boppard
- Bedevaartskerk van Birnau
- Basilika Sint-Petrus, Dillingen
- Basilika Sint-Margareta, Düsseldorf
- Basilika Sint-Suïtbertus, Düsseldorf
- Basilika Sint-Clemens, Hannover
- Basilika Sint-Godehard, Hildesheim
- Basilika Sint-Laurentius, Kempten
- Basilika Sint-Maria, Kevelaer (verheven in 1923)
- Sint-Severin, Keulen
- Sint-Maria Lyskirchen, Keulen
- Basilika Sint-Andreas, Keulen
- Sint-Aposteln, Keulen
- Sint-Gereon, Keulen
- Sint-Ursula, Keulen
- Sint-Pantaleon, Keulen
- Heilige Maria in het Capitool (Sankt Maria im Kapitol), Keulen
- Grote Sint-Martinus, Keulen
- Sint-Georg, Keulen
- Sint-Kunibert, Keulen
- Sint-Ceciliakerk, Keulen
- Basilika Sint-Kastor, Koblenz
- Basilika Sint-Martinus, Landshut
- Quirinusmunster, Neuss
- Basilika Sint-Salvator, Prüm
- Basilika Sint-Marcellinus en Petrus, Seligenstadt
- Dom van Speyer, Speyer
- Drievuldigheidskapel, Waldsassen
- Albert: Basiliek Notre-Dame de Brebières
- Amiens: Notre-Dame van Amiens
- Avioth: Notre-Dame d'Avioth
- Boulogne-sur-Mer: Onze-Lieve-Vrouwebasiliek (sinds 1879)
- Chartres: Kathedraal van Chartres (sinds 29 januari 1908)
- Domrémy-la-Pucelle: Basiliek van Bois-Chenu (sinds 4 mei 1939)
- Lisieux: Basiliek van Sainte-Thérèse de Lisieux (sinds 11 juli 1954)
- Lourdes: Basiliek van Sint-Pius X, Rozenkransbasiliek, Basiliek van de Onbevlekte Ontvangenis
- Lyon: Notre-Dame de Fourvière
- Marseille:
- Parijs:
- Notre-Dame (sinds 27 februari 1805)
- Sacré-Cœur
- Saint-Denis: Kathedraal van Saint-Denis
- Saint-Nicolas-de-Port: Basiliek van Saint-Nicolas-de-Port (sinds 1950)
- Vézelay: Basiliek van Vézelay (sinds 1920)
- Aquileia: Basiliek van Aquileia
- Assisi: Sint-Franciscusbasiliek
- Bari: Sint-Nicolaasbasiliek
- Florence:
- Genua:
- Helige Mariabasiliek in Castello (Basilica di Santa Maria di Castello)
- Maria-Boodschapbasiliek in Vastato (Basilica della Santissima Annunziata del Vastato)
- Basiliek van de Heilige Maria van de Wijngaarden (Basilica di Santa Maria delle Vigne)
- Maria-Tenhemelopnemingbasiliek in Carignano (Basilica di Santa Maria Assunta di Carignano
- Basiliek van de Onbevlekte Ontvangenis van Maria (Basilica di Santa Maria Immacolata)
- Basiliek van de Heilige Franciscus de Paola (Basilica di San Francesco da Paola)
- Basiliek van Onze Lieve Vrouwe van de Berg (Basilica di Nostra Signora del Monte)
- Maria-Tenhemelopnemingbasiliek in Genua Sestri Ponente (Basilica di Nostra Signora Assunta a Sestri Ponente)
- Basiliek van het Kindje Jezus van Praag (Santuario Basilica del Bambino Gesù di Praga) te Arenzano (Genua)
- Maria-Tenhemelopnemingbasiliek te Camogli (Genua)
- Basiliek van Onze Lieve Vrouwe van Bescherming (Santuario Basilica di Nostra Signora della Guardia) te Ceranesi (Genua)
- Loreto: Basiliek van het Heilig Huis
- Lucca: Basiliek van San Frediano
- Milaan: Sint-Laurensbasiliek
- Padua: Basilica di Sant'Antonio
- Ravenna:
- Rome: zie Lijst van basilieken in Rome
- Siena: Sint-Dominicusbasiliek
- Venetië:
Luxemburg telt één basiliek:
- Echternach: Sint-Willibrordusbasiliek (sedert 1939)
- Basilika Mariä Geburt, Mariazell (verheven in 1907)
- Dominikanerkirche St. Maria Rotunda, Wenen (verheven in 1927)
- Maria Treu Kirche, Wenen (verheven in 1949)
- Basilika Unserer Lieben Frau zu den Schotten, Wenen (verheven in 1958)
- St.-Laurenz-Basilika, Enns (verheven in 1970)
- Stiftskirche Lilienfeld, Lilienfeld (verheven in 1976)
- Pfarr- und Wallfahrtskirche Unsere Liebe Frau Mariä Heimsuchung und Loretokapelle, Rankweil (verheven in 1985)
- Stiftsbasilika Sankt Florian, Sankt Florian (verheven in 1999)
- Basilika St. Michael, Absam (verheven in 2000)
- Kathedrale basiliek van Maria-Tenhemelopneming te Płock (sedert 1910)
- Heilig-Hartbasiliek te Warschau (sedert 1923)
- Basiliek van Gniezno (sedert 1931)
- Dominicanenkerk van Krakau (sedert 1957)
- Sint-Petrus-en-Paulusbasiliek van Poznań (sedert 1962)
- Onze-Lieve-Vrouw-en-Sint-Bartolomeüsbasiliek van Piekary Śląskie (sedert 1962)
- Kathedrale basiliek van Maria-Hemelvaart en Sint-Andreas van Frombork (sedert 1965)
- Kathedrale basiliek Maria-Hemelvaart van Białystok (sedert 1985)
- Mariabasiliek van Gdańsk (sedert 1986)
- Maria Geboortebasiliek te Chełm (sedert 1988)
- Kathedrale basiliek van Stanislaus Kostka te Łódź (sedert 1989)
- Sint-Floriaankathedraal te Warschau (sedert 1992)
- Basiliek van de Hemelvaart van de Heilige Maagd te Krzeszów (sedert 1998)
- Kerk van de Aartsengel Michaël en Sint-Stanislaus (sedert 2003)
- Basiliek van het Heiligdom van de Goddelijke Barmhartigheid te Krakau-Łagiewniki (sedert 2003)
- Mariabasiliek van Licheń (sedert 2005)
- Corpus Christibasiliek (sedert 2005)
- Mariabasiliek van Inowrocław (sedert 2008)
- Basiliek van het Heilig Hart van Jezus te Trzebinia (sedert 2013)
- Catedral Basílica de Santa-Ana, Las Palmas de Gran Canaria (verheven in 1894)
- Basílica de San Francisco, Javier (verheven in 1901)
- Catedral de Santa Maria, Palma (verheven in 1905)
- Basílica de Nuestra Señora de la Merced y San Miguel Arcángel, Barcelona (verheven in 1918)
- Real Colegiata Basilica de San Isidoro, León (verheven in 1942)
- Real Monasterio de Nuestra Señora de Guadalupe, Guadalupe (verheven in 1955)
- Basílica de Santa Cruz, Crypte van de Valle de Cuelgamuros, San Lorenzo de El Escorial (verheven in 1960)
- Real Basilica de San Francisco el Grande, Madrid (verheven in 1962)
- Basiliek van de Heilige Maria van het Koor, San Sebastian (verheven op 12 februari 1973)
- Bassilica de la Purissima Concepcio I assumpcio de Nostra Senyora, Barcelona (verheven in 2009)
- Basílica i Temple Expiatori de la Sagrada Família, Barcelona (verheven in 2010)
- Basílica de Nuestra Señora de la Candelaria, Candelaria (verheven in 2011)
_02.JPG)
Deze lijst is (mogelijk) incompleet. U wordt uitgenodigd op bewerken te klikken om de lijst uit te breiden.
Australië
[bewerken | brontekst bewerken]- Sydney: Cathedral Church and Minor Basilica of the Immaculate Mother of God, Help of Christians, Patroness of Australia (verheven in 1932)
- Melbourne: Cathedral Church and Minor Basilica of Saint Patrick (verheven in 1974)
- Perth: St Patrick’s Basilica (verheven in 1994)
- Melbourne (Camberwell): Our Lady of Victories Basilica (verheven in 1996)
- Geelong: St Mary of the Angels Basilica (verheven in 2004)
Deze lijst is (mogelijk) incompleet. U wordt uitgenodigd op bewerken te klikken om de lijst uit te breiden.
- Quebec: Notre-Dame de Québec (verheven in 1897)
- Montréal: Kathedrale basiliek Maria Koningin der Wereld (verheven in 1919)
- St. John's: Kathedrale Basiliek van Sint-Johannes de Doper (verheven in 1955)
- Montréal: Notre-Dame van Montréal (verheven in 1982)
- Mexico-Stad: Basiliek van Guadalupe (sedert 1904)
- Baltimore (Maryland): Basiliek van het Nationaal Heiligdom van de Hemelvaart van de Heilige Maagd Maria (verheven in 1937)
- Boston: Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van Altijddurende Bijstand (verheven in 1954)
- Carmel-by-the-Sea: San Carlos Borromeo de Carmelo-missie (verheven in 1961)
- San Diego: San Diego de Alcalá-missie (verheven in 1976)
- Philadelphia (Pennsylvania): Cathedral Basilica of Saints Peter and Paul (verheven in 1976)
- Galveston (Texas): Kathedrale Basiliek Sint-Maria (verheven in 1979)
- Washington D.C.: Basiliek van het Nationaal Heiligdom van de Onbevlekte Ontvangenis (verheven op 12 oktober 1990)
- Chicopee (Massachusetts): Sint-Stanislausbasiliek (verheven in 1991)
- Newark (New Jersey): Kathedrale Basiliek van het Heilig Hart (verheven op 22 december 1995)
- Saint Louis (Missouri): Kathedraal van de Heilige Lodewijk (verheven in 1999)
- Bardstown (Kentucky): Sint-Jozefbasiliek (verheven in augustus 2001)
- Honolulu: kathedrale basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van Vrede (verheven in 2014)
Deze lijst is (mogelijk) incompleet. U wordt uitgenodigd op bewerken te klikken om de lijst uit te breiden.
- Lima:
- Kathedrale Basiliek
- Minor Basilica de Nuestra Señora de la Merced
- Minor Basilica de Nuestra Señora del Rosario
- Minor Basilica de San Francisco
- Minor Basilica de Santa Rosa de Lima
- Minor Basilica de María Auxiliadora
- Cuzco
- Kathedrale Basiliek
- Basilica de Nuestra Señora de las Mercedes
- Arequipa: Kathedrale Basiliek
- Ayacucho: Kathedrale Basiliek
- Trujillo: Kathedrale Basiliek
- Puno: Kathedrale Basiliek
- Basiliek van de Heilige Christus van Genade, Barquisimeto
- Basiliek van de Heilige Kapel, Caracas
- Basiliek van Sint-Pieter de Apostel, Caracas
- Basiliek van Sint-Theresa, Caracas
- Kathedrale Basiliek van Sint-Anna, Coro
- Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van Valle, El Valle del Espíritu Santo
- Kathedrale Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van Coromoto, Guanare
- Basiliek van de Heilige Geest, La Grita
- Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van de Rozenkrans van Chiquinquirá, Maracaibo
- Kathedrale Basiliek van de Onbevlekte Ontvangenis van Mérida, Mérida
- Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van Troost, Táriba
- Basiliek van Sint-Lucia, Timotes
- Kathedrale Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van Bijstand, Valencia
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]Externe link
[bewerken | brontekst bewerken]Bronnen, noten en/of referenties
- ↑ (en) Basilicas in the World, gcatholic.org, 31 december 2023, geraadpleegd op 10 mei 2024
- ↑ Winkler Prins Encyclopedie, 2007, basiliek [religie]
- ↑ "Onze-Lieve-Vrouw-van-Lourdeskerk Edegem nu ook officieel basiliek"[dode link] (KerkNet, 5 december 2008); "Onze Lieve Vrouwkerk Edegem wordt basiliek" (Gazet van Antwerpen, 5 december 2008); "Edegem heeft nu officieel een basiliek" (Het Nieuwsblad Online, 5 december 2008); "Onze-Lieve-Vrouw-van-Lourdeskerk heet nu officieel 'Basiliek'"(CD&V Edegem, 7 december 2008).
- ↑ Amsterdamse Sint Nicolaas wordt basiliek website Bisdom Haarlem-Amsterdam. Gearchiveerd op 13 september 2023.
- ↑ Locus iste parochiewebsite d.d. april 2013. Gearchiveerd op 31 maart 2022.
- ↑ Sint-Petrus en Paulus kathedraal wordt basiliek Starnieuws 20 maart 2014
- ↑ Sint-Petrus en Paulus kathedraal wordt basiliek De Ware Tijd online 15 maart 2014
- ↑ Chaldeeuws-Katholieke Kerk
- ↑ de enige geheel stalen kerk in Azië