John Frostbrug
| John Frostbrug | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
De John Frostbrug (Rijnbrug)
| ||||
| Algemene gegevens | ||||
| Locatie | Arnhem | |||
| Coördinaten | 51° 58′ NB, 5° 55′ OL | |||
| Overspant | Nederrijn | |||
| Lengte totaal | 601 m | |||
| Breedte | ~23,8 m | |||
| Doorvaarthoogte | NAP +21,86 [1] m | |||
| Doorvaartbreedte | 113[1] m | |||
| Langste overspanning | 120 m | |||
| Beheerder | Rijkswaterstaat[1] | |||
| Monumentale status | rijksmonument | |||
| Monumentnummer | 529907 | |||
| Bouw | ||||
| Ingebruikname | 1935 en 1949 | |||
| Gebruik | ||||
| Weg | Nijmeegseweg | |||
| Architectuur | ||||
| Type | boogbrug | |||
| Materiaal | staal | |||
| Bijzonderheden | De beroemde brug van de Slag om Arnhem | |||
| ||||
De John Frostbrug, in de volksmond de Oude Brug, is een verkeersbrug in Arnhem-Centrum over de rivier de Nederrijn. De brug is vernoemd naar de Engelse luitenant-kolonel John Dutton Frost. In de Tweede Wereldoorlog speelde de brug een belangrijke hoofdrol vanwege de luchtlanding en veldslag van de geallieerde troepen in september 1944, als onderdeel van Operatie Market Garden. De brug is een pelgrimsoord geworden voor veteranen, nabestaanden en andere belangstellenden aangaande de Slag om Arnhem.
Ligging
[bewerken | brontekst bewerken]De brug is een belangrijke verbinding in de route van Arnhem-Noord naar Arnhem-Zuid en andersom. De brug werd op 16 september 1978 vernoemd naar John Dutton Frost, die als luitenant-kolonel van het tweede bataljon van de Eerste Britse Luchtlandingsbrigade tijdens de Slag om Arnhem de brug bereikte, maar er niet in slaagde deze geheel op de Duitsers te veroveren. Jaarlijks vindt in september bij de brug een nationaal herdenkingsconcert plaats. De brug is het decor van menig film; de bekendste is ongetwijfeld A Bridge Too Far.
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]Arnhem heeft vanaf 1603 de Arnhemse schipbrug gekend, maar de groei in het begin van de 20e eeuw vroeg om een permanente verbinding over de Nederrijn. De Rijnbrug werd gebouwd tussen 1932 en 1935 en verbond de Arnhemse binnenstad met de nieuwe uitbreiding van Arnhem, de wijk Malburgen in Arnhem-Zuid. Bij de Duitse invasie in 1940 werd de brug opgeblazen door de Nederlandse defensie om de Duitse opmars te vertragen. Na de capitulatie lag er een tijdelijke pontonbrug terwijl de brug werd hersteld. In augustus 1944 was de brug klaar.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de stad het toneel van de Slag om Arnhem, een historische luchtlanding en veldslag die van 17 tot 25 september 1944 plaatsvond, als onderdeel van Operatie Market Garden. De brug over de Rijn was de laatste brug die tijdens Operatie Market Garden ingenomen moest worden. Als de geallieerden de brug konden veroveren zou de weg naar Duitsland openliggen. De luchtlandingstroepen moesten de brug vanuit het noorden bezetten, terwijl het geallieerde leger vanuit het zuiden optrok. Als enige eenheid van de gelande Britse troepen slaagde het bataljon van John Frost erin de noordzijde van de brug te veroveren. Hierna kwamen zij van twee kanten onder Duits vuur te liggen: van de Duitsers die de zuidzijde van de brug in handen hadden en van de Duitsers die vanaf het noorden het centrum van Arnhem heroverden. De Nederlandse kapitein Jacobus Groenewoud sneuvelde op 18 september toen hij contact wilde maken met de rest van de divisie. Hij kreeg postuum de Militaire Willems-Orde. Een Poolse brigade onder leiding van Stanisław Sosabowski landde later bij Driel (ten zuiden van de Rijn) om verlichting te brengen. Uiteindelijk kwamen de geallieerden uit het zuiden te laat om de brug in handen te nemen. Om te voorkomen dat Duitsers hun posities in de Betuwe weer in zouden nemen, werd de brug vernietigd door de RAF en de USAF. Tijdens de wederopbouw herstelden de Arnhemmers de brug en kon vanaf 1950 weer gebruikt worden door verkeer.
In 1978 werd de brug over de Rijn naar John Frost vernoemd vanwege de moed en leiderschap die hij tijdens Operatie Market Garden had laten zien. De brug is sinds 2007 een rijksmonument.
Evenementen
[bewerken | brontekst bewerken]Rondom de brug vinden diverse evenementen plaats, zoals Free Your Mind en het ASM Festival. Ook is de brug onderdeel van het hardloopevenement Bridge to Bridge. Sinds 2014 vindt jaarlijks The Bridge to Liberation, een nationaal herdenkingsconcert, plaats bij de John Frostbrug.
Op 8 mei 1995 vond hier het World Liberty Concert plaats, ter ere van de vijftigste viering van de bevrijding van Europa. Het is het grootste herdenkingsconcert ooit gehouden in Nederland.
In 2016 begon de Giro d'Italia in Gelderland. In de 2e en 3e etappe van de Giro kwam het peloton over de John Frostbrug.
Informatiecentrum Airborne at the Bridge
[bewerken | brontekst bewerken]Airborne at the Bridge is een informatiecentrum tegenover de John Frostbrug. De exploitatie en inrichting is verzorgd door het Airborne Museum ‘Hartenstein’. In het informatiecentrum ontdek je het hele verhaal over de Slag om Arnhem. Bezoekers kunnen gratis voorwerpen bekijken en naar verhalen luisteren die te maken hebben met de slag. Ook met behulp van een 3D-presentatie kunnen bezoekers de landingen van de parachutisten, de opmars naar de brug, de nederlaag van de Britten en de vluchtelingenstroom die op gang kwam in Arnhem virtueel meemaken.
Monumenten
[bewerken | brontekst bewerken]Rondom de John Frostbrug zijn een aantal monumenten geplaatst. Aan de Noordelijke oprit van de brug staan 2 bunkers uit de oorlog. Vanaf hier loopt een trap naar beneden. Op deze trap en in de bunker zijn nog steeds kogelgaten te zien. In de bunker staat ook een monument ter nagedachtenis aan de soldaten die hier gesneuveld zijn. Op een gedenkplaat staat in het Engels de oorlogsgeschiedenis van deze brug beschreven.
Tegenover de brug staat het verzetsmonument, ontworpen door de ontwerper Jouke Hoogland en de dichter Jos Pauw. De tekst ‘De meeste mensen zwijgen, een enkeling stelt een daad’ karakteriseert het verzet. Zij is gesteld in de tegenwoordige tijd om niet alleen te duiden naar het verzet in de Tweede Wereldoorlog, maar om ook toepasbaar te zijn op elke daad van verzet in het heden en in de toekomst.
Op het Jacob Groenewoudplantsoen vindt men een aantal plaquettes en objecten die aan de gevechten uit de Tweede Wereldoorlog herinneren. Tussen deze plaquettes in vindt men een aantal bankjes, al waaruit de mensen een mooi zicht hebben op de brug.
Aan de voet van de John Frostbrug ligt het Airborneplein. In het midden van het plein bevindt zich het Airborne Monument dat het belangrijkste monument bij de jaarlijkse herdenking van de Slag om Arnhem is.
In de uiterwaarden van Malburgen, aan de zuidoostkant van de John Frostbrug, staat een gedenkteken. Het bestaat uit een restant van de tweede Rijnbrug dat op een voetstuk is geplaatst. Het stuk staal werd in 2018 gevonden bij een archeologisch onderzoek op het Coberco-terrein. De vondst werd bewaard als herinnering aan de oorlog en vormt nu een monument.
Trivia
[bewerken | brontekst bewerken]- De leuning van de brug is herschilderd in een bordeauxrode kleur, de achtergrondkleur van het wapenschild of embleem van de Britse 1e Luchtlandingsdivisie. Deze divisie landde bij Arnhem in 1944 met als doel de brug in te nemen.
- Voor de film opnamen in de zomer van 1976 van Een brug te ver was de situatie rondom de John Frostbrug dermate gewijzigd door de naoorlogse bebouwing, dat werd besloten de opnames te verplaatsen naar een soortgelijke brug, de Wilhelminabrug bij Deventer.
Galerij
[bewerken | brontekst bewerken]
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]Externe links
[bewerken | brontekst bewerken]- (en) "Operatie Market Garden"
- (en) "airborne kerkhof"
- (en) Landmarks WorldWar II
- 360 graden foto Google maps
- Luchtfoto rond 1935, Technische Dienst Luchtvaartafdeeling
- ↑ a b c John D. Frostbrug. Rijkswaterstaat. Geraadpleegd op 29 september 2023.
· 
· 
· · | Volgende brug stroomafwaarts: Nelson Mandelabrug |
Nederrijn en Lek | Volgende brug stroomopwaarts: Andrej Sacharovbrug |