Johann Baptist Homann

Johann Baptist Homann (Ober-Kammlach, nu onderdeel van Kammlach in Unterallgäu, 20 maart 1664 - Neurenberg, 1 juli 1724) was een Duitse cartograaf, uitgever en graveur.

Homann werd aanvankelijk in een jezuïetencollege opgeleid; hij wilde dominicaan worden, maar in 1687 werd hij protestant en werd notaris in Neurenberg. Al snel ging hij kopergravures van landkaarten maken. Van 1693 tot 1695 was hij werkzaam in Wenen en daarna weer in Neurenberg en in 1698 maakte hij kaarten in Leipzig.

In 1702 richtte hij een uitgeverij en een handelsfirma voor cartografie op in Neurenberg en maakte daar globes en publiceerde landkaarten. Een eerste reeks verscheen in 1710. Homann leverde 200 kaarten, waarbij De Grote Atlas van de Wereld met 126 pagina's (1716) en de Atlas methodicus (1719) met 18 bladen. Bekend werd zijn fantasiekaart accurata tabulae utopiae van het paradijs uit het fictieve reisverslag van Johann Andreas Schnebelin. Ook maakte hij de kaarten Weihnachtsflut in Niederdeutschland (1717), Herzogtümer Bremen und Verden en Umgebungsplan von Bremen met een stadsgezicht (ca. 1720).

Homann dook onder de prijzen van de Nederlandse en Franse uitgevers in Duitsland en werd daarmee de belangrijkste uitgever van kaarten en atlassen. Zijn kaarten waren voorzien van rijke artistieke historische en etnografische afbeeldingen.

In 1715 werd Homann lid van de Pruisische Academie van Wetenschappen en werd ook verkozen tot keizerlijke geograaf aan het hof van keizer Karel VI.

Hij werkte zeer nauw samen met de reeds bekend zijnde Neurenbergse graveur Christoph Weigel (1654-1725). Zijn Kleiner Atlas scholasticus von 18 Charten in 1710 werd van commentaar voorzien door de Leipziger schoolboekenschrijver Johann Hübner (1668–1731) en ook de in 1719 verschenen Atlas methodicus werd door Johann Hübner van aantekeningen voorzien.

Johann Baptist Homann overleed op 1 juli 1724. Zijn bedrijf ging over naar zijn zoon Johann Christoph Homann (1703-1730). Ook zijn twee managers, Johann Georg Ebersberger (of Ebert) en Johann Michael Franz werden erfgenamen van de zaak. Na zijn dood werd het bedrijf onder de naam Homannsche Erben (Heritier de Homann, latijns: Homannianos Heredes) voortgezet en eindigde in 1848 met de dood van de laatste eigenaar Christoph Franz Fembo.

Van Johann Baptist Homann werd een buste geïnstalleerd in de Ruhmeshalle in München, maar deze ging in 1944 definitief verloren.

Afbeeldingen

Planiglobii Terrestris Cum Utroq[ue] Hemisphærio Cælesti Generalis Exhibitio, Nürnberg 1707
Kaart van de in Nederland en Ostfriesland overstroomde gebieden tijdens de Kerstvloed van 1717
Amplissimae Regionis Mississipi, c. 1720
Erlangen Hugenottenplatz 1721, prent van Homann

Literatuur

Christian Sandler: Johann Baptist Homann (1664–1724) und seine Landkarten. Rockstuhl, Bad Langensalza, 3. Reprintauflage 1886/2009, ISBN 978-3-936030-01-3
Christian Sandler: Die Homannschen Erben (1724–1852) und ihre Landkarten. Das Leben und Wirken von Johann Georg Ebersperger (1695–1760) und Johann Michael Franz (1700–1761). Rockstuhl, Bad Langensalza, 2. Reprintauflage 1890/2006, ISBN 978-3-936030-04-4
Auserlesene und allerneueste Landkarten. Der Verlag Homann in Nürnberg 1702–1848. Eine Ausstellung des Stadtarchivs Nürnberg und der Museen der Stadt Nürnberg mit Unterstützung der Staatsbibliothek zu Berlin-Preussischer Kulturbesitz im Stadtmuseum Fembohaus vom 19. september bis 24. november 2002. Hrsg. von Michael Diefenbacher, Markus Heinz und Ruth Bach-Damaskinos. Tümmels, Nürnberg 2002. (Ausstellungskatalog des Stadtarchivs Nürnberg Nr. 14). ISBN 3-925002-84-7
Michael Hochedlinger: Die Ernennung von Johann Baptist Homann zum kaiserlichen Geographen im Jahre 1715. In: Cartographica Helvetica. Heft 24, 2001, S. 37–40 Volltext
Adolf Brecher: Johann Baptist Homann. In: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 13, Duncker & Humblot, Leipzig 1881, S. 35–38.

Zie de categorie Johann Baptist Homann van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.