Insulineanalogon

Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht.
Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.

Een insulineanalogon^[1] is een kunstmatige vorm van insuline die gebaseerd is op humane insuline en hetzelfde effect heeft op het menselijk lichaam. Een insulineanalogon wordt verkregen door middel van genetische manipulatie; meer in het bijzonder met behulp van recombinant-DNA-technieken.

Het doel hierbij is om een humane insuline zodanig aan te passen dat deze sneller, of juist langzamer, opgenomen worden na toediening. Op deze manier worden kortwerkende en langwerkende insulines gecreëerd.

Voordat het mogelijk was om met behulp van recombinant-DNA-technieken insulineanaloga gebaseerd op humane insuline te maken gebruikte men insuline van varkens (of koeien). Vanaf ca. 1980 werd het mogelijk deze chemisch gelijk te maken aan humane insuline^[2].

Het eerste insulineanalogon dat op de markt gebracht werd is Insuline lispro. Dit werd onder de merknaam Humalog in 1996 op de markt gebracht door Lilly.

Onderstaande tabel geeft een overzicht van de insulineanaloga die in Nederland verkrijgbaar zijn. De verandering ten opzichte van normaal menselijk insuline is aangegeven. De derde kolom geeft de positie van de verandering: de A- of de B-keten van insuline, en het nummer van het aminozuur. De vierde kolom geeft de verandering. Ter vergelijking is ook varkensinsuline opgenomen.

Naam	Merknaam	Verandering^[3]	Opmerking
Insuline aspart	Novorapid, Novomix	B28	proline wordt asparaginezuur
Insuline detemir	Levemir	B29	lysine krijgt een vetzuurketen (Myristinezuur)
Insuline degludec	Tresiba	..^[4]	..
Insuline glargine	Lantus	A21 Na B30	asparagine wordt proline Verlenging met tweemaal arginine
Insuline glulisine	Apidra	B3 B29	asparagine wordt lysine lysine wordt glutaminezuur
Insuline lispro	Humalog, Humalog mix	B28, B29	Lysine en proline omgewisseld
Varkensinsuline		B30	Threonine bij mens, alanine bij varken^[2]

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Everdingen, J.J.E. van, Eerenbeemt, A.M.M. van den (2012). Pinkhof Geneeskundig woordenboek (12de druk). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.
↑ ^a ^b Sonnenberg GE, Berger M.Human insulin: much ado about one amino acid?Diabetologia. 1983 Dec;25(6):457-9. PMID 6198227
↑ Gebaseerd op het lemma in Engelse wikipedia
↑ Europese registratie[1]^{[dode link]}

[Pinkhof2012-1] Everdingen, J.J.E. van, Eerenbeemt, A.M.M. van den (2012). Pinkhof Geneeskundig woordenboek (12de druk). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.

[X1-2] Sonnenberg GE, Berger M.Human insulin: much ado about one amino acid?Diabetologia. 1983 Dec;25(6):457-9. PMID 6198227

[3] Gebaseerd op het lemma in Engelse wikipedia

[4] Europese registratie[1]^{[dode link]}

[1]

[2]

[3]

[4]